Tham vọng dẫn đầu ngành công nghiệp bán dẫn, Trung Quốc thuê hơn 100 kỹ sư từ gã khổng lồ TSMC

Các nhà sản xuất chip mới nổi của Trung Quốc đưa ra mức lương hậu hĩnh để hút máu nhân tài từ các công ty hàng đầu trên thế giới.

TSMC, nhà sản xuất chip hợp đồng lớp nhất thể giới, trở thành mục tiêu của các công ty đối thủ. Ảnh: EPA/Jiji.

Theo Nikkei Asian Review, kể từ năm ngoái, hai công ty thực hiện dự án phát triển chip do chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn đã bắt tay nhau thuê hơn 100 kỹ sư và nhà quản lý kỳ cựu từ TSMC - hãng đúc chip hàng đầu thế giới. Đây là động thái nhằm giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu thúc đẩy nhanh chóng ngành công nghiệp sản xuất chip nội địa, từ đó cắt giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung ứng nước ngoài.

Trước đó, cả hai công ty QXIC và HSMC cùng với các đơn vị liên kết khác đều ít có tiếng tăm trong ngành công nghiệp. Nhưng hiện nay, cả hai đều đang sử dụng hơn 50 cựu nhân viên của TSMC và đều được dẫn dắt bởi các cựu giám đốc điều hành có danh tiếng lâu năm trong thế giới chip của TSMC. Hai dự án mà Trung Quốc hướng đến là phát triển công nghệ trên tiến trình 14nm và 12nm, dù đi sau TSMC từ hai đến ba thế hệ nhưng tại quốc gia này, đây vẫn được coi là công nghệ sản xuất tiên tiến nhất hiện tại.

Hongxin (HSMC) và QXIC, được thành lập vào năm 2017 và 2019, là một phần kết quả mà sự bùng nổ của ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc gần đây mang lại khi nước này ưu tiên tự cung tự cấp đối với các lĩnh vực công nghệ chính bị ảnh hưởng bởi cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung.

Theo tổ chức công nghiệp SEMI, Trung Quốc sở hữu nhiều nhà máy cũng như luôn ấp ủ kế hoạch phát triển chip mới nhất trên thế giới và dự kiến sẽ vượt qua các quốc gia khác về chi tiêu cho thiết bị sản xuất chip. SMIC là hãng đúc chip theo hợp đồng lớn nhất của Trung Quốc và được nhà nước hậu thuẫn, gần đây đã nâng chi phí vốn của mình lần thứ hai trong năm lên 6.7 tỷ USD. Họ cũng thông báo sẽ xây dựng một nhà máy liên doanh trị giá 7.6 tỷ USD với Khu vực Phát triển Kinh tế - Công nghệ Bắc Kinh, một khu công nghệ cao do nhà nước đứng sau, cho thấy sự giúp sức mạnh mẽ của chính phủ Trung Quốc đối với các nhà sản xuất chip trong nước.

Nhiều công ty bán dẫn mới nổi như QXIC và Hongxin luôn được hỗ trợ từ chính quyền địa phương và họ cũng muốn chứng minh rằng mình đang đóng góp cho đề án phát triển ngành công nghiệp bán dẫn quốc gia, thúc đẩy sự cạnh tranh khốc liệt và săn lùng những tài năng hàng đầu.

Với tư cách là nhà sản xuất chip hợp đồng lớn nhất thế giới, TSMC là mục tiêu quan trọng nhất đối với khâu tìm kiếm nhân tài của các dự án chip Trung Quốc. Công ty Đài Loan là nhà cung ứng chủ chốt cho các tên tuổi công nghệ hàng đầu của thế giới, bao gồm Apple, Huawei, Qualcomm, Google và năng lực sản xuất của họ đã vượt qua gã khổng lồ Intel của Mỹ, công ty dẫn đầu ngành công nghiệp sản xuất chip trong một thời gian dài.

"Hongxin đã đưa ra những lời đề nghị đầy hấp dẫn, cao gấp 2 đến 2.5 lần so với số lương tổng và tiền thưởng hàng năm mà những người này nhận được tại TSMC", một nguồn tin thân cận cho biết.

Theo Nikkei, TSMC rất lo ngại về vấn đề "chảy máu nhân tài" mặc dù sự hao tổn này sẽ không lập tức ảnh hưởng đến vị thế dẫn đầu của họ trong ngành. Công ty lo ngại các bí mật thương mại của họ có thể bị chuyển cho những tay chơi mới nổi của Trung Quốc và thậm chí họ còn yêu cầu các nhà sản xuất thiết bị chip ký một cam kết mới rằng sẽ không bán bất cứ công cụ tinh chỉnh nào của TSMC cho các dự án của Trung Quốc. TSMC đã cảm thấy không thoải mái khi QXIC bắt đầu vận hành một cơ sở nghiên cứu và phát triển không xa nhà máy nghiên cứu tiến trình 5nm tiên tiến nhất của mình đặt ở miền nam Đài Loan.

"Trung Quốc rất thông minh và hiện tại họ chỉ nhắm đến những tài năng trong ngành, những người làm việc cho các công ty hàng đầu và TSMC là mục tiêu ưu tiên của họ. Khác với lúc trước, họ chào đón hầu hết các tài năng đến từ tất cả các dạng công ty chip", một chuyên gia "săn đầu người" kỳ cựu cho biết.

Trước đó, Nikkei đã đưa tin Đài Loan đã để lọt hơn 3.000 kỹ sư chip vào tay Trung Quốc. Và ngay khi TSMC vẫn là đích ngắm ưu tiên của Trung Quốc, thì các công ty chip khác cũng có thể đứng trước nguy cơ chảy máu chất xám.

"Gã khổng lồ chip TSMC có thể không cảm thấy vết thương ngay lập tức khi mất đi 100 nhân viên, nhưng một số nhà phát triển chip nhỏ hơn có thể sụp đổ dù chỉ mất đi vài chục nhân viên", một giám đốc điều hành ngành công nghiệp phát triển chip trao đổi với Nikkei.

"Tất cả các chính phủ châu Á, bao gồm cả chính phủ Đài Loan, cần phải tìm ra những cách tối ưu để giữ chân nhân tài, vì các công ty Trung Quốc có thể sử dụng thị trường vốn lớn, nguồn trợ cấp từ chính phủ và các gói sinh lợi để thu hút người lao động. Bạn không thể trông đợi nhân viên của mình trung thành mãi mãi nếu không thể mang đến cho họ đủ sự khuyến khích và cơ hội cần thiết", ông nói.

Dan Wang, một nhà phân tích công nghệ của công ty nghiên cứu Gavekal Dragonomics, cho biết các công ty chip Trung Quốc có thể thuê một số lượng lớn các kỹ sư của Đài Loan và Hàn Quốc, ở cả cấp thấp và cấp điều hành. Wang cho biết "họ cung cấp các gói lương thưởng hậu hĩnh và cơ hội phát triển cho các kỹ sư, những người sẽ có ít khả năng thăng tiến hơn nếu quyết định ở lại".

Nhưng những dự án này của Trung Quốc cũng có những vấn đề riêng. Mặc dù họ đã thuê những tài năng hàng đầu từ các công ty lớn trong ngành, nhưng việc xây dựng một ngành công nghiệp chip từ những mảnh lắp ghép rời rạc vẫn vô cùng thách thức. Theo những nhà phân tích thị trường và giám đốc điều hành trong ngành, sự thành công đòi hỏi phải có nguồn cung nhân tài đều đặn, kinh nghiệm dày dạn, không ngừng nghiên cứu và nguồn tài chính dồi dào.

Roger Sheng, nhà phân tích bán dẫn của công ty nghiên cứu Gartner, cho biết "nhân tài về chip ở Trung Quốc vẫn cực kỳ thiếu hụt vì nước này đang tập trung xây dựng nhiều dự án lớn cùng lúc. Không có đủ nhân tài cũng là một ‘nút thắt cổ chai' cho con đường phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Các dự án chip của Trung Quốc này phải đối đầu với nhau để thu hút nhân tài và nuôi dưỡng tài năng đó, đặc biệt là trong lĩnh vực vi điện tử, luôn cần nhiều thời gian. Không dễ để chỉ thuê lấy một vài nhà lãnh đạo và sau đó bỗng chốc bạn có thể xây dựng và vận hành các cơ sở chip tiên tiến như thế".

Hongxin, có trụ sở tại Vũ Hán, gần đây cũng phải đối mặt với một số vấn đề về vốn, do không nhận được đủ hỗ trợ tài chính ngay lập tức từ các nhà đầu tư và chính quyền địa phương. Công ty có kế hoạch xây dựng một dự án 128 tỷ nhân dân tệ (18.4 tỷ USD) để sản xuất chip 14nm vào năm 2022 và cũng đang trên lộ trình công nghệ để phát triển các chip 7nm tiên tiến hơn, nhưng tiến trình có thể sẽ chậm trễ vì đại dịch Covid-19, theo Nikkei.

Các nhà đầu tư của HSMC bao gồm chính quyền Vũ Hán và một nhà phát triển bất động sản ở tỉnh Quảng Đông, những người không có nhiều kiến thức về quy trình chế tạo chip, "điều này cũng có thể gây ra một số vấn đề tương tác, có thể dẫn đến trì hoãn sự phát triển". Truyền thông Trung Quốc đưa tin, giám đốc điều hành Hongxin Chiang Shang-yi - cựu COO của TSMC, đã tính đến việc rút lui khỏi dự án do vô vàn thách thức ở phía trước, nhưng sau đó công ty đã bác bỏ, cho rằng những thông tin đó chỉ là suy đoán.

Mặt khác, QXIC lại được kiểm soát 80% bởi một công ty ít tên tuổi khác có tên Yixin Integrated Technology. Có trụ sở tại thành phố cảng Chu Hải, miền nam Trung Quốc, Yixin xác nhận trên trang web của công ty rằng họ có hơn 370 chuyên gia hàng đầu trong ngành công nghiệp chip và có thể hợp tác với bất kỳ công ty, viện nghiên cứu nào, cũng như đầu tư và xây dựng nhà máy sản xuất chip.

Trong phản hồi với Nikkei, TSMC đã nhấn mạnh tỷ lệ thôi việc thấp của mình và cam kết bồi dưỡng lực lượng lao động tài năng. "Người lao động là tài sản quan trọng nhất của TSMC. Chúng tôi cam kết mang đến cho họ một môi trường làm việc đầy thách thức và tích cực, đồng thời là con đường phát triển sự nghiệp lâu dài. Tỷ lệ nghỉ việc hàng năm của chúng tôi là dưới 5% trong những năm gần đây. Chúng tôi sẽ tiếp tục giữ chân và nuôi dưỡng nguồn nhân tài nội bộ".

Công ty cũng cho biết họ sẽ thực hiện "các hành động phù hợp" để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình. "Với tư cách là một công ty, TSMC cạnh tranh ở mức độ cao nhất theo luật, nhưng chúng tôi không vu cáo đối thủ cạnh tranh của mình và chúng tôi tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của các bên khác. Tương tự, chúng tôi mong muốn các nhà cung cấp của công ty và các công ty khác tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của TSMC và sẽ có những biện pháp bảo hộ thích đáng".

Giang Vu theo Nikkei