VnReview
Hà Nội

Thách thức mới mà tân Giám đốc điều hành của Amazon phải đối mặt

Năm 1995, ít ai ngờ rằng hiệu sách trực tuyến khiêm tốn của Jeff Bezos có thể trở thành tập đoàn 1,7 nghìn tỷ USD ngày nay.;

Sau 26 năm tại vị, Jeff Bezos đã để lại chức Giám đốc điều hành cho Andy Jassy tiếp quản. Theo thông báo chính thức được đưa ra, quá trình chuyển giao sẽ bắt đầu vào mùa hè năm nay. Bezos sẽ có thêm nhiều thời gian tập trung phát triển dự án mới và theo đuổi các sáng kiến ban đầu đang được gầy dựng tại Amazon.

Mặc dù Bezos vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng trong guồng xoay vận hành tại Amazon, Andy Jassy mới là người phải đối mặt với nhiều thách thức nảy sinh từ sự trỗi dậy như vũ bão của đế chế Amazon.

Trước hết, giới chức quản lý tại nhiều nơi trên thế giới đang rà soát các phương thức kinh doanh của Amazon, nhất là với thông tin từ các doanh nghiệp bán hàng trên trang web và sử dụng thông tin đó để tạo sản phẩm mang thương hiệu của Amazon.

Tại phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ vào mùa hè năm 2020, Jeff Bezos cho biết mặc dù Amazon có chính sách ngăn nhân viên truy cập dữ liệu người bán, ông không thể đảm bảo rằng chính sách này không bị vi phạm.

Andy Jassy, người kế nhiệm Jeff Bezos tại Amazon

Amazon đã phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra chống độc quyền từ các tiểu bang và liên bang Mỹ. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý của Liên minh Châu Âu EU đã cáo buộc Amazon vi phạm chống độc quyền vào tháng 11/2020, cho rằng gã khổng lồ bán lẻ Mỹ sử dụng quyền truy cập vào dữ liệu từ các đối tác kinh doanh bên thứ 3 để tạo lợi thế kinh doanh không công bằng.

 Một báo cáo của Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ vào tháng 10 cho thấy có khả năng Amazon và nhiều ông lớn công nghệ sẽ không được tiếp cận với các doanh nghiệp nhỏ, lẻ vì mục đích thâu tóm, đồng thời áp đặt quy tắc mới để bảo vệ tính cạnh tranh cho thị trường.

Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 đã phơi bày "bộ mặt thật" của Amazon, cho thấy cách đối xử bất công với công nhân, người đóng gói và vận chuyển hàng hóa bên trong các nhà kho rộng lớn. Nhiều ý kiến phản đối việc công ty này thiếu những trang bị an toàn như khẩu trang và thiết bị bảo hộ cho người lao động, cũng như không minh bạch trong việc nêu rõ số nhân viên mắc Covid-19.

Trước những phản hồi trái chiều được đưa ra, Amazon đã thực hiện các thay đổi, nhưng vấn đề lao động tại đây đã vượt xa ảnh hưởng của đại dịch.

Tại một nhà kho ở bang Alabama (Mỹ), các công nhân sẽ phải bỏ phiếu bầu chọn nếu muốn tham gia công đoàn, thay vì ai cũng có thể gia nhập. Đây được xem là mối đe dọa đối với một công ty lớn như Amazon. Đại diện Amazon cho biết công nhân làm việc được trả ít nhất 15 USD một ngày, cao hơn gấp đôi mức tối thiểu của người lao động Mỹ.

Amazon kinh doanh mọi thứ từ tã lót, ghế sofa, sản xuất phim đến cung cấp dịch vụ điện toán đám mây cho các doanh nghiệp toàn cầu

Hôm 2/2, cùng ngày Jeff Bezos từ chức, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ yêu cầu Amazon bồi thường gần 62 triệu USD vì lấy tiền boa của các tài xế giao hàng nhanh. Hiện tại, Amazon là công ty tư nhân tuyển dụng nhiều nhân sự đứng thứ 2 nước Mỹ, chỉ sau Walmart. Tính riêng năm ngoái, Amazon đã thuê 500.000 nhân sự, nâng tổng số lao động lên 1,3 triệu người.

Amazon được biết đến như một cửa hàng tạp hóa trực tuyến. Nhưng ngày nay, chính mảng kinh doanh điện toán đám mây Amazon Web Services (AWS) lại đang kiếm nhiều tiền nhất cho công ty. Tuy vẫn là nhà cung cấp dịch vụ đám mây số 1 thế giới, Amazon đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng, đặc biệt là giải pháp Azure của ông lớn Microsoft khi công ty này đã nỗ lực tìm cách bán các hợp đồng lớn cho các doanh nghiệp và chính phủ.

Năm ngoái, Amazon đã để lọt hợp đồng trị giá hàng tỷ USD với chính phủ Mỹ vào tay Amazon. Công ty bán lẻ hiện đang tìm cách đảo ngược quyết định của tòa án.

Việc Andy Jassy, lãnh đạo dự án AWS lên nắm quyền Amazon cho thấy mục tiêu của công ty đối với sự tăng trưởng trong tương lai. Khoảng 60% tổng lợi nhuận của Amazon trong năm 2020 đều đến từ AWS. "Jeff Bezos đã chọn người lãnh đạo am hiểu công nghệ. Linh cảm của tôi về tương lai của Amazon là phát triển công nghệ", Sucharita Kodali, chuyên gia phân tích thương mại điện tử (TMĐT) tại Forrester Research cho biết.

Kodali tin rằng sự tăng trưởng lớn nhất của công ty sẽ đến từ AWS, vì Amazon có khả năng sẽ không thể thực hiện bất kỳ thương vụ mua lại bán lẻ lớn nào dưới sự giám sát chặt chẽ của pháp luật. Cô cho rằng cơ hội của Amazon trong lĩnh vực điện toán đám mây là vô hạn và hình dung ra các dự án như phát triển nhận dạng khuôn mặt cho cơ quan chính phủ.

Mark Cohen, Giám đốc nghiên cứu bán lẻ tại Khoa Kinh doanh thuộc Viện Đào tạo Sau đại học Columbia, tin rằng cả bán lẻ và dịch vụ đám mây đều là mảng kinh doanh "cực kỳ quan trọng" đối với Amazon. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh các dịch vụ đám mây vượt trội và có nhiều cơ hội phát triển hơn.

Amazon có rất nhiều tài nguyên để phát triển trong lĩnh vực TMĐT. Song họ đang phải đối mặt với sức ép gia tăng từ các nhà bán lẻ lớn như Walmart, đang sử dụng các cửa hàng làm trung tâm vận chuyển.

Trước khi đại dịch bùng phát, Walmart và Target đã mở rộng dịch vụ giao hàng kerbside cho những người mua sắm nhận đơn đặt hàng trực tuyến trong cùng ngày. Nhưng ngày nay, mô hình đó đang ngày càng phát triển.

Cuối năm ngoái, Best Buy cho biết họ đã giảm phạm vi hoạt động của phương thức mua sắm truyền thống tại một số cửa hàng và tập trung nhiều hơn cho việc nhận hàng tại cửa hàng và hỗ trợ giao hàng cho các đơn mua sắm trực tuyến. Walmart đang có kế hoạch xây dựng nhà kho tại các cửa hàng, nơi robot tự lái sẽ tự chuẩn chuẩn bị hàng để người mua đến lấy trong một giờ hoặc ít hơn. Target đã và đang tự động hóa hoạt động tại các nhà kho để giao đơn đặt hàng trực tuyến và thực hiện việc nhận hàng tận nơi.

Dù vậy, Amazon vẫn đang nắm giữ phần lớn đơn đặt hàng, chiếm 40% lượng mua sắm trực tuyến ở Mỹ vào năm 2020. Walmart ở vị trí thứ 2 với chỉ 5,8%, eBay xếp theo sau với 4,9% và cuối cùng là Apple với 3%, theo công ty nghiên cứu eMarketer.

 Thách thức lớn đối với Jassy ​​ở tư cách Giám đốc điều hành mới của Amazon lại là chính bản thân Bezos

Như đã tuyên bố, Bezos sẽ không rút khỏi Amazon. Ông vẫn là cổ đông lớn nhất và có sức ảnh hưởng lớn trong công ty 26 năm tuổi của mình. Bezos cho biết ông sẽ tập trung vào các sản phẩm và sáng kiến ​​mới từ vị trí chủ tịch điều hành.

Jason Schloetzer, giáo sư kinh doanh tại Trường Kinh doanh McDonough thuộc Đại học Georgetown, cho biết căng thẳng có thể nảy sinh khi một giám đốc điều hành chuyển đến hội đồng quản trị và vẫn còn tham gia công việc kinh doanh.

Giám đốc điều hành mới có thể muốn chấm dứt một số dự án mà Bezos không đồng ý. Hoặc các lãnh đạo khác có thể báo cáo với Bezos khiến Jassy không thể tiếp tục. Để hoạt động hiệu quả, Schloetzer cho biết Amazon phải tái cấu trúc các vai trò để quyền hành của các lãnh đạo không chèn ép lẫn nhau.

Ngọc Diệp theo SCMP

Chủ đề khác