IBM dọa khởi kiện GlobalFoundries đòi bồi thường 2,5 tỉ USD vì tiến trình 7nm

IBM đang dọa khởi kiện GlobalFoundries vì vi phạm hợp đồng và đòi bồi thường thiệt hại 2,5 tỉ USD. IBM đã thông báo cho GlobalFoundries về vụ kiện, tuy nhiên IBM cho biết họ chưa chính thức đệ đơn ra tòa và chưa sẵn sàng để công bố thông tin chính thức. GlobalFoundries đã đệ đơn kháng cáo lên Tòa án Tối cao bang New York để phản đối đơn kiện này.

Nhà máy sản xuất của GlobalFoundries tại New York

Năm 2014, IBM đã tìm cách thoát khỏi mảng sản xuất thương mại linh kiện bán dẫn. Họ đã rao bán một số thiết bị cũ kỹ của mình nhưng không thành công, và cuối cùng phải trả cho GlobalFoundries 1,5 tỉ USD để công ty này lấy chúng. Hai bên thỏa thuận rằng GF sẽ hoàn thiện quy trình sản xuất vi mạch 14nm mà IBM đang nghiên cứu (GF đã hoàn thành). Sau đó, GlobalFoundries sẽ cung cấp chip 14nm cho IBM (và GF đã thực hiện), và GF sẽ tiếp tục tiến hành phát triển các nút tiến trình tiếp theo. Mục tiêu kế tiếp dự kiến sẽ là tiến trình 10nm, nhưng để cạnh tranh với các đối thủ khác trong mảng sản xuất vi mạch, GF đã bỏ qua tiến trình 10nm và tiến thẳng đến tiến trình 7nm. GlobalFoundries cho biết IBM đã đồng ý với quyết định này.

So với TSMC và Samsung, GlobalFoundries đang tụt hậu rất xa trong phát triển tiến trình 7nm. Và năm 2018, công ty GlobalFoundries thông báo không thể hoàn thiện tiến trình này. GF cho rằng việc phát triển hoàn thiện tiến trình 7nm sẽ rất tốn kém về mặt chi phí.

Do đó, IBM đã đòi khởi kiện GF vì vi phạm hợp đồng do công ty này không thể phát triển tiến trình sản xuất vi mạch 7nm.

Dù vậy, đến nay IBM vẫn chưa chính thức đệ đơn ra tòa, tuy nhiên phía công ty đã cung cấp một số luận điểm nêu trong đơn kiện như sau:

"Vụ việc này là một nỗ lực khác của GlobalFoundries nhằm che đậy hành vi gian lận và cố tình vi phạm hợp đồng do không thực hiện các nghĩa vụ pháp lý đối với IBM, trong đó bao gồm việc phát triển và cung cấp chip bán dẫn hiệu suất cao. IBM đã góp 1,5 tỉ USD cho GlobalFoundries để cung cấp chip thế hệ tiếp theo, và GlobalFoundries đã hoàn toàn bỏ qua IBM ngay khi nhận được khoản thanh toán cuối cùng và bán một phần tài sản từ thỏa thuận để làm giàu cho chính mình. IBM hoan nghênh các bên tìm cách khắc phục những thiệt hại mà công ty đang phải gánh chịu".

GlobalFoundries phản bác đơn kiện và cho rằng phía công ty đã đầu tư 1,5 tỉ USD (và hàng tỉ USD nữa) để hiện đại hóa một số đơn vị cũ của IBM (thực tế đúng như vậy, sau đó GF đã bán bớt một số đơn vị nhận được từ IBM cho ON Semiconductor và Marvell) để phát triển tiến trình 14nm, sản xuất chip 14nm (theo yêu cầu của IBM, GF cho biết) và cho việc phát triển tiến trình 7nm.

Tuy nhiên, trong khi GlobalFoundries chỉ mới đầu tư vài tỉ USD thì TSMC và Samsung đã đầu tư hàng chục tỉ USD. GF lập luận rằng họ không đủ vốn để duy trì khả năng cạnh tranh và hơn nữa, ngay cả khi họ phát triển thành công tiến trình 7nm, thì cũng đã quá muộn để quảng bá và tiếp thị sản phẩm.

Chính vì vậy, GF quyết định dừng dự án phát triển tiến trình 7nm từ năm 2018. Ở thời điểm đó và ngay cả bây giờ, GF cho rằng đó là điều duy nhất họ có thể làm với trách nhiệm đảm bảo về mặt tài chính. Công ty đã "xoay trục" và quyết định tập trung vào sản xuất các sản phẩm không cần phải thực hiện ở các tiến trình chỉ có một con số. Năm ngoái, GlobalFoundries đã thật sự có lãi và gần đây có những tin đồn cho rằng GF đang chuẩn bị IPO (phát hành cổ phiếu đại chúng lần đầu).

Cuối cùng, IBM đã chuyển sang mua các sản phẩm 7nm của Samsung.

GF hiện đang cho rằng việc IBM chuyển sang Samsung là vì lợi ích của chính họ, vì IBM đã mua chip 7nm từ Samsung vào thời điểm các sản phẩm 7nm hoàn toàn có khả năng cạnh tranh. Hơn nữa, IBM có thể mua lượng vi mạch đó từ Samsung với giá chỉ bằng "một phần nhỏ" so với mức giá mà GF sẽ bán (trong trường hợp GF phát triển thành công tiến trình 7nm, và tất nhiên họ đã thất bại). Vấn đề ở đây là IBM biết rõ những điều đó khi chuyển sang mua linh kiện từ Samsung.

Saam Azar, Phó chủ tịch cấp cao về vấn đề pháp lý của GlobalFoundries, trả lời EE Times rằng "Chúng tôi đã hoàn thành nghĩa vụ của mình và tình hình của họ cũng đang tốt hơn nếu so với trường hợp mua bán với chúng tôi".

Đó là vào thời điểm năm 2018. Tài liệu của GF cho thấy hai bên không liên lạc với nhau kể từ thời điểm đó, và chắc chắn IBM không có bất cứ phàn nàn nào về việc vi phạm hợp đồng.

Azar cho biết "Hai năm sau, họ bỗng dưng xuất hiện và chúng tôi nhận được đơn khiếu nại từ một công ty luật ở New York".

GlobalFoundries không chỉ công khai chia sẻ quan điểm bác bỏ vụ kiện đang chờ xử lý của IBM, mà phía công ty còn làm đơn kháng cáo gửi tòa án. Với việc chính phủ Mỹ đang tìm cách hỗ trợ cho ngành công nghiệp bán dẫn nội địa, thì đây là một thời điểm không tốt để hai công ty Mỹ tranh đấu với nhau, GF giải thích trong đơn kháng cáo.

Trả lời trang tin EE Times, Azar cho biết thời điểm IBM đâm đơn kiện cũng rất đáng ngờ vì nếu GlobalFoundries đang chuẩn bị IPO (điều mà GF không có bình luận gì thêm vì công ty chưa chính thức công bố thông tin này, và nhiều phương tiện truyền thông cho rằng đợt IPO của GF có thể mang lại khoảng 30 tỉ USD) và khi đó một vụ kiện trị giá 2,5 tỉ USD sẽ rất quan trọng và có khả năng tác động tiêu cực đến đợt chào bán cổ phiếu, IBM hiểu rõ điều đó, GobalFoundries khẳng định.

Các chuyên gia phân tích ngành cũng đang cân nhắc về vấn đề chip vào đầu tuần rồi. EE Times đã có cuộc trao đổi với các chuyên gia phân tích Jim McGregor và Kevin Krewell từ Tirias Research.

Về thời điểm hành động của IBM khi đã hơn 2 năm kể từ lúc sự việc xảy ra, Jim McGregor nhấn mạnh trọng email trả lời rằng "thời điểm không thật sự đáng ngờ đến mức đó. [GF] hiện đã có một năm kinh doanh có lãi. Tuy nhiên, bạn có thể hiểu rằng nếu GF duy trì chiến lược ban đầu thì công ty sẽ thua lỗ và không thể cạnh tranh được với các công ty khác, và điều này sẽ gây ảnh hưởng xấu đến IBM".

Kevin Krewell cho rằng "Nếu GF tiếp tục theo đuổi tiến trình 7nm, công ty này sẽ phải đối mặt với tình hình tài chính rất khó khăn. Thậm chí Intel và Samsung còn đang chùn bước trong việc chuyển sang EUV" – công nghệ in thạch bản cực tím, là tiền đề công nghệ để sản xuất vi mạch ở tiến trình từ 7nm trở xuống.

Mặc dù McGregor cho biết anh chưa được tiếp cận với đơn kiện của IBM lẫn đơn kháng cáo của GlobalFoundries, nhưng về lý thuyết mà nói, "nếu thỏa thuận bao gồm hỗ trợ GF ở các nút tiến trình tiên tiến hơn thì IBM hoàn toàn có thể kiện. Họ đã cung cấp cho GF cả tài sản, IP và 1,5 tỉ USD".

"Tòa án nên căn cứ theo luật hợp đồng, chứ không nên vì động cơ của các bên", Krewell nói thêm.

Minh Bảo theo EE Times