Vì sao Windows cần phải cập nhật hàng năm?

Windows Blue, phiên bản tiếp theo của Windows 8, có thể sẽ đánh dấu phiên bản Windows đầu tiên được cập nhật theo chu kỳ hàng năm. Chiến lược cập nhật này sẽ rất khác với thời gian trước, khi Windows chỉ được tung ra với tốc độ khoảng 3 năm một lần.

Vì sao Microsoft lại đưa ra sự thay đổi này? Nó có ý nghĩa gì đối với người dùng, cũng như chính Microsoft? Dưới đây là những ý kiến của tác giả Brad Chacos, được đăng tải trên PC World, cho thấy sự quan trọng của việc cập nhật Windows thường niên.

Hãy hỏi năm người dùng bất kỳ về điều khó chịu nhất trên Windows 8, và có thể bạn sẽ nhận được năm câu trả lời khác nhau. Một vài người không hài lòng với giao diện Start screen mới. Một vài người ghét nhìn thấy khoảng trống to tướng mà trước đây từng là nút Start. Những người khác thì phản đối việc phải kéo chuột xuống thanh Charm Bar mỗi khi muốn in ấn hoặc tìm kiếm thông tin. Và còn cả những tài khoản Microsoft nữa chứ!

Vậy nhưng bạn biết vấn đề lớn nhất của Windows 8 là gì không? Có quá nhiều cái mới trong cùng một phiên bản – nhưng đó là điều không thể tránh khỏi. Quá trình phát triển một phiên bản Windows từng diễn ra rất chậm chạm: Windows 7 được tung ra từ trước khi có iPad, và khi nghĩ lại thì đó là một khoảng thời gian rất dài rồi. Vì vậy Microsoft bị buộc phải đẩy nhanh tốc độ với Windows 8 và đưa vào thật nhiều tính năng, hoặc là mãi mãi tụt hậu so với đối thủ.

Điều đó sẽ không bao giờ lặp lại nữa.

Microsoft đang loại bỏ các kế hoạch ra mắt của những năm trước đó và chuyển sang một "quy trình cải tiến liên tục" tập trung vào việc ra mắt các bản cập nhật mới. "Một giai điệu của sự sáng tạo và đổi mới". Việc chuyển sang những đợt cập nhật nhỏ nhưng liên tục là một thay đổi lớn của Microsoft – và điều đó có một tầm ảnh hưởng quan trọng tới toàn bộ thị trường PC trên thế giới.

Giờ hãy cùng nhau nhìn vào tương lai!

Nhanh hơn, tốt hơn, rẻ hơn

Chúng ta hãy bắt đầu một cách đơn giản. Như tạp chí PCWorld đã từng đề cập khi những tin đồn đầu tiên về Windows Blue xuất hiện trên các trang mạng, việc cập nhật thường xuyên có thể mang tới một vài lợi ích thiết thực cho người dùng.

Lợi ích đầu tiên đó là sự giảm giá. Những bản cập nhật thường xuyên sẽ là những phiên bản có giá rẻ hơn (Hãy lấy trường hợp các phiên bản cập nhật nhỏ lẻ OS X của Apple làm một ví dụ). Thay vì cứ ba năm một lần lại phải bỏ ra từ 100 đến 200 USD cho một phiên bản Windows hoàn toàn mới, bạn sẽ chỉ phải chi ra từ 30 đến 50 USD mỗi năm cho việc cập nhật những điều chỉnh và tính năng mới. Ai mà chả muốn vậy?

Quá trình chuyển đổi sang một quy trình cập nhật liên tục của Microsoft cũng có nghĩa là nhiều bản cập nhật thường xuyên hơn dành cho những phần mềm của họ, từ Windows cho tới Office và những ứng dụng khác. Quá trình cập nhật liên tục yêu cầu những nỗ lực sáng tạo không ngừng, đồng nghĩa với việc Microsoft có thể đưa ra những tính năng và điều chỉnh mới nhất tới tay người dùng trong một thời gian ngắn hơn rất nhiều (và dung lượng cũng nhẹ hơn nhiều) so với trước kia.

Những ứng dụng như Mail, Calendar và People mới đây đã được cập nhật với một số cải tiến

Tương lai sẽ chỉ là sự phát triển từ từ, chứ không phải là một cuộc cách mạng. Sẽ không còn một phiên bản Windows 8 hoành tráng với Modern UI hoàn toàn mới, mà thay vào đó mọi việc sẽ diễn ra theo từng bước nhỏ.

Chúng ta đã sẵn sàng đón nhận thành quả từ quá trình thay đổi của Microsoft. Một bản cập nhật mới được công bố dành cho những ứng dụng Mail, Calendar và People của Windows 8 đã thêm những tính năng cần thiết cho những phần mềm giao tiếp trung tâm của hệ điều hành,trong khi vẫn giữ được giao diện tinh tế, thân thiện. Một phiên bản sơ khai của Windows Blue vừa được tiết lộ trên các trang mạng, được bao bọc bởi giao diện Live Tiles, cũng có nhiều tùy chỉnh hợp lý góp phần làm giảm bớt những nỗi lo xung quanh modern UI mới của Windows 8.

Tuy nhiên Microsoft cũng cần phải cẩn thận với những thay đổi mà họ đang tiến hành.

Bên cạnh việc giúp người dùng đỡ bật ngờ như khi lần đầu tiên sử dụng Windows 8, việc cải tiến liên tục có thể gây ra sự khó chịu cho người dùng khi Microsoft suốt ngày đưa ra những thay đổi nhỏ nhặt, lắt nhắt của modern UI.

Windows Blue chỉ cần bổ sung và hoàn chỉnh các chi tiết nhỏ, chứ không cần thiết phải mang tính đột phá như Windows 8

Andrea Matwyshyn, phó giáo sư ở Đại học Kinh tế Wharton phát biểu: "Nhìn từ góc độ giúp đỡ người dùng trong việc trải nghiệm những tính năng mới, quy trình cải tiến liên tục là một lựa chọn đúng đắn. Nhưng bạn cần phải tránh làm phiền họ".

Dù sao đi nữa, trong quá khứ, những lỗi lớn trên một phiên bản của Windows sẽ vẫn tồn tại cho tới khi phiên bản kế tiếp được cho ra mắt, hoặc sau khi một gói Service Pack được công bố (và Service Pack cũng rất lâu mới xuất hiện). Vì vậy một sự thay đổi dẫn tới việc kết thúc thời kỳ chờ đợi như trước đây thật sự rất đáng hoan nghênh.

"Vòng tuần hoàn"

Tuy nhiên, có một điều thú vị là việc chuyển sang cập nhật liên tục cũng có ý nghĩa lớn đối với bản thân Microsoft.

Theo Wes Miller, phó chủ tịch nghiên cứu của trung tâm Directions ở Microsoft, "Đó là một thay đổi lớn dành cho họ". Và theo ông, sự thay đổi xuất phát từ việc Microsoft có ý định chuyển đổi thành một công ty sản xuất thiết bị và cung cấp dịch vụ, hơn là một công ty chỉ chuyên về phần mềm. Steve Ballmer đã công bố ý tưởng đó trong một bức thư gửi các cổ đông sau buổi công bố chiếc máy tính bảng Surface.

Microsoft muốn khuyến khích người dùng sử dụng Office 365, với phương thức thanh toán hàng tháng hoặc hàng năm, thay vì các bản Office mua một lần như hiện tại

"Đó là lý do vì sao Microsoft đang làm những việc này. Họ đang cố làm tăng thêm giá trị của hệ điều hành Windows"– Windows 8, Windows Phone 8, v.v – "bằng cách ‘thường niên hóa' các bản cập nhật, để họ có thể bán được nhiều thiết bị lẫn các dịch vụ liên quan đến Windows hơn. Ý tưởng là để tạo ra một ‘vòng tuần hoàn': Bạn mua một thiết bị chạy bằng Windows và mua những dịch vụ của Microsoft (để bổ sung cho nó), và khi bạn mua một thiết bị Windows khác bạn lại tiếp tục sử dụng những dịch vụ của Microsoft".

Trong tương lai, "phần mềm" sẽ không còn đứng riêng lẻ nữa, mà sẽ trở thành mô hình "cung cấp dịch vụ qua phần mềm" (SaaS). Do đó Microsoft đang cố gắng trở lại là một tượng đài trong ngành kinh doanh chủ chốt của mình.

Microsoft đang cố gắng thay đổi thói quen của người dùng là chỉ phải trả tiền một lần cho quyền sử dụng vĩnh viễn một phần mềm, thay vào đó là thói quen trả tiền cho các dịch vụ theo từng năm sử dụng. Microsoft đang thay thế bản cài Office 2013 truyền thống bằng ứng dụng Office 365. Đó hoàn toàn không phải một sai lầm. Không có lý do nào khiến cho Microsoft không thể cập nhật những tính năng mới (chẳng hạn Office Gemini mà người ta đồn đại) cho người dùng Office 2013 dễ dàng như họ làm với người dùng Office 365. Nhưng họ sẽ không làm vậy, bởi Microsoft muốn bạn chuyển qua dùng Office 365 hơn là mua bản quyển Office 2013.

Qua thời gian, những dịch vụ đang trở thành nguồn thu lớn (và dòng tiền ngày càng liên tục) chảy vào túi Microsoft. Nhưng dĩ nhiên các dịch vụ này cần được cập nhật thường xuyên để chứng tỏ giá trị hơn hẳn những phần mềm theo kiểu truyền thống.

Windows Blue là điểm bắt đầu

Windows Blue được cho là một sự khởi đầu cho các bản cập nhật Windows thường niên, và có thể hình dung những gì sẽ đến tiếp theo. Trong khi Blue được đồn đại sẽ là một bản cập nhật miễn phí – lần đầu tiên luôn luôn là miễn phí – những bản cập nhật tiếp theo sẽ là những bản phải trả tiền, khiến cho người dùng quen với việc trả phí hàng năm cho Windows kể cả nếu hệ điều hành – về mặt kỹ thuật – không phải là một dịch vụ.

Việc này có thể thành công như với hệ điều hành OS X của Apple. Số liệu cập nhật mới nhất cho thấy hơn 2/3 người dùng của Mac sử dụng hệ điều hành OS X 10.7 hoặc OS X 10.8, hai phiên bản mới nhất, và hơn một nửa trong số đó sử dụng OS X 10.8. Nó tương đương với rất nhiều bản cập nhật hệ điều hành giá 20 và 30 USD, hoặc rất nhiều chiếc máy tính mới được bán.

Nhân tiện, những thay đổi trong bản Windows Blue sẽ giúp cho modern UI của Windows 8 trở nên dễ sử dụng hơn, qua đó giúp cho chiếc máy tính bảng Surface của Microsoft trở nên hấp dẫn hơn trong con mắt người tiêu dùng. Bạn có nhớ không? Microsoft giờ là một công ty chuyên về dịch vụ vàthiết bị! Những thay đổi nhỏ về giao diện có thể thổi một luồng sinh khí mới vào những chiếc máy tính bảng chạy trên nền Windows. Nếu đó là Microsoft "bảo thủ" của ngày xưa, ứng dụng Mail có lẽ vẫn chỉ mờ nhạt như khi nó được công bố vào ngày 26/10, và những giải pháp đồng bộ hóa đặc biệt của Windows Blue sẽ không xuất hiện cho tới sớm nhất là năm 2015.;

"Với những gì tôi thấy ở Windows Blue thì nó còn vượt xa cả những gì mà Windows 8 lẽ ra đã phải làm được"– phó chủ tịch Miller nói – "Và Microsoft cần phải thực hiện những thay đổi đó. Họ phải thêm vào những tính năng mà người dùng yêu cầu nếu như muốn khách hàng mua máy tính Surface hay bất kỳ thiết bị Windows 8 hoặc RT nào khác".

Và với việc cập nhật nhanh và liên tục, Microsoft có thể làm được điều đó.

Cuối cùng, sự thay đổi này còn cho thấy định hướng phát triển sản phẩm trong tương lai của Microsoft. Việc chuyển sang giao diện Live Tiles không phải chỉ là một thay đổi về thiết kế, mà là sự chuyển hướng hoàn toàn về chiến lược của Microsoft, cũng như ý tưởng về SaaS.

"Bộ phận sản xuất của chúng tôi đang tiến hành một kế hoạch thống nhất nhằm mang tới cho khách hàng những gì họ muốn – tất cả những thiết bị và ứng dụng của họ kết hợp được với nhau ở bất kỳ đâu, và bất kỳ việc gì"– Frank X. Shaw, người đại diện của Microsoft chia sẻ trên blog.

Office chạy trên máy tính Surface: "vòng tuần hoàn" đi vào hoạt động

Thời gian ba năm cho một phiên bản mới không còn phù hợp với chiến lược tập trung vào ứng dụng và kết nối. Để giữ cho tất cả các loại ứng dụng và hệ điều hành kết hợp được với nhau, Microsoft cần cập nhật chúng cùng thời điểm. Windows RT, Windows Phone 8, và Windows Server 2012 được dự kiến sẽ tiếp nhận những cập nhật như kiểu Windows Blue. Và đừng quên làm thế nào để Xbox đồng bộ được với tất cả!

Tương lai của Microsoft bao gồm rất thiết bị và dịch vụ, mang tới cho người dùng những trải nghiệm khác nhau, chứ không chỉ là hệ điều hành Windows.

(Nhưng tại sao lại chỉ dừng ở đây? Một ngày nào đó Microsoft có thể sẽ hoàn thiện "vòng tuần hoàn" của riêng mình – và tạo một cú hích cho các dòng sản phẩm của họ - bằng cách cung cấp những bản cập nhật hệ điều hành miễn phí suốt đời cho các hệ máy Surface. Tuy nhiên đó vẫn còn là một giấc mơ xa vời).

Ngày mai bắt đầu từ ngày hôm nay

Andrea Matwyshyn có thể đưa ra một luận điểm về việc giao diện bị quá tải, nhưng việc Microsoft chuyển hướng sang cập nhật liên tục và cải tiến thường xuyên chắc chắn một việc tốt đối với người dùng, bản thân Microsoft và toàn bộ thế giới PC.

Dĩ nhiên, việc Microsoft tập trung vào các dịch vụ có thể gây lo lắng cho những người dùng truyền thống, nhưng đừng lo: các phần mềm độc lập có thể không còn là ưu tiên, nhưng chúng vẫn sẽ tồn tại kể cả khi Windows desktop không còn nữa.

Thế giới máy tính ngày này như chúng ta đã biết được xây dựng nên từ hệ điều hành do Bill Gates sáng chế. Việc Microsoft chuyển sang một quy trình cập nhật liên tục có vẻ không quan trọng với hệ máy Surface, nhưng nó có ý nghĩa với kỷ nguyên mới của PC – một kỷ nguyên dựa vào tốc độ kết nối Internet, chứ không còn là thời của những chiếc đĩa và những bản cập nhật chậm chạp. Một kỷ nguyên được xây dựng trên nền tảng của Internet hơn là những chiếc hộp đen cũ kĩ.

Sự phát triển của Microsoft nằm ởtương lai – chứ không phải quá khứ. Và đã đến lúc để thay đổi.

Anh Minh