Apple bị New York Times vạch tội né thuế

Trong tuần này, báo New York Times có 2 "cú đánh" vào mục tiêu Apple: không quyết liệt chặn nạn ăn cắp iPhone và né tránh nghĩa vụ thuế. Lưu ý là New York Times cũng vừa đoạt giải báo chí Pulitzer về loạt điều tra tình trạng lao động ở các nhà máy sản xuất iPhone ở Trung Quốc.

Bài báo có đưa ra các lập luận, phân tích của các chuyên gia thuế, cho rằng Apple đã "né" được đến 9 tỷ đô la sau vụ phát hành trái phiếu vay nợ 17 tỷ USD để trả cổ tức.

Trước khi Apple phát hành trái phiếu, Apple đã công bố chương trình chi trả cho các cổ đông tổng cộng 100 tỷ USD trong vòng 3 năm.

Để tài trợ cho kế hoạch này Apple không dùng tiền mặt sẵn có (khoảng 145 tỷ USD) mà quyết định huy động từ thị trường tài chính dưới hình thức phát hành trái phiếu. Vì sao một tập đoàn dư thừa hàng trăm tỷ USD lại chấp nhận đi vay để thực hiện kế hoạch này?

Câu trả lời của Apple là để làm hài lòng các nhà đầu tư. Tiền mặt là có thật, nhưng theo New York Times, Apple là một người tiên phong trong các thủ thuật tránh nộp thuế cho Mỹ. Để phân phối tiền mặt cho chủ nhân của nó (tức là cổ đông), Apple sẽ buộc phải đóng thuế. Theo phân tích của các chuyên gia thuế, nếu dùng trực tiếp tiền mặt, số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp Apple phải nộp thuế cho chính phủ Mỹ sau khi chuyển số lợi nhuận trên từ nước ngoài về sẽ lên tới 9 tỷ USD. Do đó, hãng vay tiền thay vì mua lại cổ phiếu và tăng cổ tức.

Đợt phát hành trái phiếu này Apple gặp vô cùng thuận lợi bởi lãi suất thấp kinh khủng, có 0,51% cho kỳ hạn 3 năm và 3,88% cho kỳ hạn 30 năm.

Ngoài ra, việc sử dụng nợ thay vì tiền mặt tại quỹ cũng sẽ giúp công ty này tiết kiệm được khoảng 100 triệu USD mỗi năm.

Cho dù khoản vay 17 tỷ USD mới đây khiến mỗi năm Apple phải chi trả khoảng 310 triệu USD tiền lãi, họ vẫn sẽ thu về được khoảng một phần ba số này nhờ được giảm thuế thông qua "lá chắn thuế".

Một doanh nghiệp khi dùng vốn vay để đầu tư cho hoạt động kinh doanh, khi hạch toán lợi nhuận, khoản lãi vay sẽ được tính vào chi phí hoạt động, giúp giảm thu nhập chịu thuế, qua đó giảm số tiền thuế phải nộp. Trong khi đó nếu sử dụng vốn tự có, doanh nghiệp sẽ không được giảm trừ.

"Dẫn đầu về thủ thuật né thuế"

Trong một bản báo cáo trình lên Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ mới đây, Apple cho biết trong năm 2012 đã trích dự phòng 14 tỷ USD tiền thuế thu nhập trên tổng lợi nhuận trước thuế 55,7 tỷ USD. Điều đó có nghĩa là mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp "trái táo" phải chịu là 25%.

Trong khi đó, vẫn theo báo cáo này, tập đoàn này chỉ trích dự phòng 713 triệu USD cho khoản thuế thu nhập ở nước ngoài trong khi đạt lợi nhuận trước thuế tới 36,8 tỷ USD. Điều đó cho thấy mức thuế suất thuế thu nhập tại nước ngoài họ phải chịu chỉ là 2%.

Theo New York Times, để có được mức thuế suất như mơ tại nước ngoài này, một trong những biện pháp chính của Apple là thành lập công ty con Braeburn Capital, tại thành phố Reno, bang Nevada, nơi thuế thu nhập doanh nghiệp là zero.

Quỹ đầu tư này đã quản lý và đầu tư hầu như toàn bộ nguồn tiền của Apple tại Mỹ cho dù văn phòng chỉ có vài nhân viên với máy tính và được đặt tại một tòa nhà không ai biết đến.

Nhờ thủ thuật này, Apple không phải đóng thuế cho bang California, nơi họ đặt tổng hành dinh trong khi các nhân viên vẫn được hưởng phúc lợi từ nguồn thuế của người dân tại bang này. Apple làm được điều này bởi rất nhiều hàng hóa của họ, như bài hát, game, ứng dụng... là những sản phẩm vô hình. Họ có thể khai đã bán nó từ bất kỳ đâu. Trong khi đó một chiếc xe hơi nếu bán tại bang nào sẽ phải chịu thuế thu nhập tại bang đó.

Ngoài ra, còn một thủ thuật khác mà họ sử dụng đó là "Nhân đôi Ailen với bánh xăng-uých Hà Lan". Với phương pháp này, mọi lợi nhuận bên ngoài nước Mỹ của Apple sẽ được chuyển qua các công ty con tại Ailen, sau đó được chuyển tiếp tới Hà Lan và cuối cùng là tới một quốc đảo ở Caribbean.

Tại "thiên đường thuế", Luxembourg, Apple mở một công ty con có tên iTunes S.à r.l. Công ty này kiểm soát tới 20% doanh số toàn cầu của hãng trong khi chỉ có vài chục nhân viên. Hay như đảo Virgin Island của Anh, một "thiên đường thuế" khác, cũng là đích đến của các khoản doanh thu của hãng này.

Thúy Anh