Bước thăng trầm của người khổng lồ di động Nokia

Từ vị trí thống lĩnh thị trường, trong vòng chưa đầy 10 năm Nokia đã phải bán tháo tài sản. Khi Microsoft mua lại mảng dịch vụ và thiết bị của Nokia với giá 7,2 tỷ USD, điều gì đã xảy ra với công ty được yêu quý nhất Phần Lan, và tại sao Microsoft lại "rước" Nokia về?

Bất kỳ khi nào bạn bật một điện thoại của Nokia lên, bạn luôn được đón nhận bởi những điều quen thuộc: logo Nokia nổi bật và hai bàn tay đang vươn đến nhau. Với hơn một thế hệ qua, Nokia đã làm được điều tốt nhất – từng bước dần dần mang mọi người đến với cuộc cách mạng di động.

Vào những ngày khi chưa có hệ điều hành và các nền tảng tuỳ biến cao, chúng ta cũng đã có những mẫu điện thoại Nokia rất thời trang. Và tất nhiên, hơn 12 năm trước khi có trò chơi Angry Birds của hôm nay, chúng ta cũng đã có trò chơi nổi tiếng trên các máy điện thoại, đó là: Snake (Rắn săn mồi).

Không nghi ngờ gì nữa, Nokia là công ty đầu tiên ra mắt mẫu điện thoại di động thương mại, và cũng là hãng đầu tiên làm rất tốt, thực sự quyến rũ được cộng đồng. "Trở lại những năm 1990, khi chưa có những nhãn hiệu lớn khác", Ben Wood, nhà phân tích của hãng CCS Insight, nói. "Nokia thống lĩnh mọi thứ. Mọi người không nói về nhãn hiệu, mà họ nói về những con số, như 3210, hay bất cứ gì họ có. Những con số này đưa người dùng đến những cuộc hành trình trải nghiệm mới".

Thế rồi, đột ngột vào tháng 1/2007, Steve Jobs bước lên sân khấu và rút ra từ trong túi một chiếc iPhone. Thời khắc này đã thay đổi cả thế giới. Sự suy giảm nhanh chóng diễn ra. Theo các số liệu từ hãng phân tích Gartner, thị trường smartphone của Nokia năm 2007 là 49,4%. Trong những năm tiếp theo, hãng chỉ còn lại 43,7%, rồi 41,1%, ;và 34.2%.

Trong nửa đầu năm nay, Nokia chỉ còn lại 3% thị phần smartphone.

Trong những thời kỳ đầu, nhiều người đã đổ lỗi sự sụt giảm này cho Symbian, hệ điều hành di động của Nokia. Song thực tế, Nokia đã bỏ qua tầm quan trọng của phần mềm. "Nokia có những mẫu điện thoại tuyệt vời, và chúng vẫn rất tuyệt vời. Nhưng họ đã đi qua thập kỷ mà sự sáng tạo nằm ở phần cứng, trong khi đó, Apple đã thấy tất cả những gì người dùng cần chỉ là một chiếc điện thoại hình chữ nhật, còn lại đều nằm ở phần mềm", Wood nói.

Canh bạc Windows Phone

Chỉ một vài năm, các mẫu điện thoại Nokia đã đi từ chỗ là một thiết bị phải có trong túi mỗi người, đến việc trở thành sản phẩm bị lãng quên, nằm chôn vùi trong ngăn tủ bếp. Vậy tại sao Microsoft lại bỏ ra gần 6 tỷ USD để mua về một mảng kinh doanh đang trên đường tuột dốc.

Nhà phân tích Wood cho rằng Microsoft chỉ còn lại rất ít lựa chọn, bởi họ phải thành công trong mảng di động. Mua lại mảng kinh doanh điện thoại của Nokia mang lại rất nhiều ý nghĩa cho cả hai bên.

Hình ảnh quen thuộc mỗi khi bật điện thoại Nokia

Dù đi sau nhiều đối thủ song các mẫu máy chủ lực của Nokia dùng hệ điều hành Windows Phone cũng đang có được những sự chú ý khiêm tốn ban đầu. Với việc thâu tóm mảng kinh doanh di động của Nokia, sếp Steve Ballmer của Microsoft nói rằng thương vụ này sẽ giúp họ "Nâng cao sự nhanh nhạy" sáng tạo trong di động.

Roberta Cozza, một nhà phân tích của Gartner, đồng ý. "Tôi nghĩ để Microsoft cạnh tranh chống lại Apple và Google trên thị trường di động, họ cần phải trở thành một công ty không chỉ làm về phần mềm", bà nói. "Tuỳ thuộc và cách họ điều phối với những người của Nokia, Microsoft có thể cho phép Nokia sáng tạo phần cứng, tích hợp phần mềm và có cơ hội mang lại nhiều sản phẩm cạnh tranh hơn". Ngoài ra, Microsoft cũng có thêm lợi thế ở các thị trường mới nổi.

Sáng tạo ra một Nokia mới

Thật khó mà tưởng tượng Nokia sẽ làm gì khác ngoài việc là một công ty ĐTDĐ. Nhưng đây thực sự là một thời điểm lịch sử cho thấy khả năng tái tạo lại một Nokia mới. Thực ra, Nokia từng nổi tiếng là nhà sản xuất lốp ô tô và ủng cao su.

Có nhiều manh mối cho thấy tương lai của Nokia nằm ở những giải pháp chiến lược gần đây của công ty. Chẳng hạn, mới đây Nokia đã mua cổ phần của Siemens trong liên doanh băng rộng Nokia Solutions and Networks. Ngoài ra, trong danh mục đầu tư của Nokia vẫn còn mảng bản đồ được đánh giá cao – Here – một phần mềm bản đồ được đến 80% xe hơi lựa chọn lắp đặt trong bảng điều khiển.

Và tất nhiên, Nokia vẫn còn nhiều bản quyền quan trọng khác. Nhờ sớm thống lĩnh thị trường, Nokia sở hữu nhiều bản quyền quan trọng mà ngành công nghiệp di động rất cần.

Tạp chí Mỹ Forbes ước tính danh mục đầu tư của Nokia trị giá khoảng 4 tỷ USD.

Vì thế, thời điểm này có thể là lúc bắt đầu kết thúc một Nokia - nhãn hiệu ĐTDĐ nổi tiếng, và xây dựng một Nokia mới phía sau hậu trường. "Về cơ bản, những gì còn lại sau thương vụ trị giá 7,2 tỷ USD sẽ là một Nokia mới", nhà phân tích Wood khẳng định.

Hoàng Lan

Theo BBC