VnReview
Hà Nội

Motorola RARZ V3: Huyền thoại điện thoại siêu mỏng

"Biểu tượng đẳng cấp" là các thiết bị đi vào lịch sử mà không cần tới thông số hay tính năng. Chúng là những vật dụng mang vẻ đẹp và sự sang trọng không thể chối cãi. Chúng tồn tại ngay cả khi cuộc chiến megapixel hay số nhân vi xử lý đã nhạt nhòa. Chúng là biểu tượng của thiết kế và trí sáng tạo. Và Motorola RAZR V3 là một biểu tượng đẳng cấp.

1

Vào năm 2003, Nokia ra mắt tới 3 chiếc điện thoại di động và chúng nhanh chóng trở thành những sản phẩm di động thành công nhất trong lịch sử: Nokia 1100, Nokia 3100 và Nokia 3200. Cả 3 chiếc điện thoại này đều có thân dạng thanh kẹo, bộ phím số căn bản và màn hình đơn sắc "bé tí hon". Cả 3 chiếc điện thoại này đều không có gì nổi trội so với các sản phẩm khác trên thị trường lúc đó, nhưng nhờ mức giá siêu mềm (50 USD, 20 USD và miễn phí) khi mua kèm hợp đồng thuê bao, chúng nhanh chóng trở thành những thành công khổng lồ. Thậm chí, 1100 còn đạt doanh số lên tới 250 triệu máy.

Nhưng 1100 không phải là tương lai của ngành công nghiệp di động. Vào đầu năm 2004, tại Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Arken, Copenhagen của Đan Mạch, 110 nhà thiết kế thời trang đã được nhìn ngắm sản phẩm đại diện cho cả một thế hệ di động tương lai: Motorola RARZ RAZR V3, chiếc điện thoại sẽ sớm thay đổi thế giới.

2

Jim Wicks, người đứng đầu bộ phận thiết kế của Motorola từ năm 2000/2001 (ông không nhớ chính xác thời điểm), tuyên bố rằng "thay đổi thế giới" đã là kế hoạch của Motorola ngay từ khi bắt đầu phát triển RAZR V3. "Lúc đó, tất cả các mẫu điện thoại di động đã trở thành những vật dụng tiện lợi nhưng không nổi trội và khó nhận biết. Do đó, ý tưởng bắt đầu làm một thứ cực kỳ, cực kỳ khác biệt sẽ là chống lại tất cả mọi thứ mà người ta đang làm trên điện thoại di động lúc đó".

Motorola bắt đầu dự án với 2 mục đích khác nhau. Wicks và các cộng sự của mình đã đặt ra quyết tâm, và thậm chí là bị ám ảnh phải tạo ra "vua điện thoại mỏng", tuyệt đối "không thỏa hiệp". Triết lý thiết kế này ngày nay đã trở thành một trong những qui tắc hàng đầu của smartphone, nhưng vào những năm đầu thế kỷ mới, đó là một triết lý thiết kế "không trực quan".

3

Không chỉ có vậy, chế tạo ra chiếc điện thoại mỏng nhất thế giới cũng là một nhiệm vụ hết sức khó khăn: Motorola đã phải sáng tạo lại từ công nghệ này sang công nghệ khác. Wicks cũng cho biết RAZR V3 phải được tạo thành từ "kim loại cao cấp, không phải loại rẻ tiền". Nhưng kim loại sẽ khiến điện thoại thu sóng kém hơn, và do đó Motorola đã phải thiết kế lại toàn bộ đường dây bên trong điện thoại để đưa ăng-ten và linh kiện xử lý xuống phía dưới điện thoại. Chiếc "cằm" lừng danh của RAZR là một yêu cầu kỹ thuật, chứ không phải là một thiết kế mang tính thách thức như mọi người vẫn nghĩ.

Thậm chí, bàn phím cũng phải được thiết kế lại để điện thoại mỏng hơn một vài mili-mét. "Tất cả các bàn phím đã trở nên rất nhỏ", Wicks cho biết. "Khi bạn lắp đặt bàn phím lớn, bạn không muốn sử dụng các loại thiết kế bàn phím thường với các chi tiết trang sức rẻ tiền và phím dạng nổi bởi các chi tiết như vậy sẽ khiến điện thoại dày hơn 5 – 10%. Và do đó chúng tôi phải tìm cách đột phá để tạo ra bàn phím siêu phẳng, nhưng nếu bạn làm bàn phím siêu mỏng bạn không thể làm những bàn phím nhựa dạng màng. Bởi vậy chúng tôi làm bàn phím kim loại".

4

RAZR V3 trông không giống như bất kỳ thứ gì có mặt trên thị trường di động lúc đó. Chiếc điện thoại này không được chế tạo để đạt doanh số hàng triệu máy, mà là để chứng minh Motorola có thể làm được những gì. Wicks cho biết "Khi chúng tôi mang chào hàng các nhà mạng, nhiều người nói 'Không. Sản phẩm này không thành công đâu'. Nhiều người muốn mua, nhưng họ chưa đủ sẵn sàng để đón nhận nó". RAZR V3 có giá 449 USD, mức giá vào thời điểm đó chưa hề tồn tại. Những người đánh giá RAZR V3 gọi chiếc điện thoại này là "một sản phẩm thời trang".

RAZR V3 là một sản phẩm kỳ lạ, khác biệt và đắt tiền. Nhưng đó cũng là một chiếc điện thoại "sành điệu".

Ra mắt có vẻ khó khăn nhưng Wicks và đồng sự đã nhanh chóng nhận ra tại sự kiện Copenhagen rằng RAZR V3 sẽ thành công bởi một lý do duy nhất: đây là một chiếc điện thoại "sành điệu". Chiếc điện thoại này được mang trao tặng tại buổi trao giải Oscar, được quảng cáo cùng với Maria Sharapova, nằm trong túi của siêu điệp viên Jason Bourne và thậm chí là xuất hiện cả trong trò chơi Monopoly. Theo lời Wicks, RAZR V3 đã trở thành chiếc điện thoại di động đầu tiên mang danh hiệu "không chỉ là một chiếc điện thoại".

5

Thông điệp này cũng nhanh chóng được Motorola truyền đi trong một chiến dịch quảng cáo khổng lồ. "Đây là thiết bị đầu tiên thực hiện bước tiến từ một công cụ liên lạc lên trở thành một sản phẩm tiêu dùng thực thụ, và thực tế là một sản phẩm thời trang". Biên tập viên Ed Baig của tờ USA Today thậm chí còn ví RAZR V3 giống như một chiếc đồng hồ đeo tay đắt tiền, một chiếc ô tô thể thao: sẽ không có ai mua RAZR V3 chỉ vì lý do sử dụng thực tế, nhưng nếu bạn có đủ tiền, không có sản phẩm nào có thể cạnh tranh với RAZR V3 cả.

Vào năm 2005 và 2006, tất cả mọi người đều sở hữu một chiếc RAZR V3 hoặc thèm muốn chiếc điện thoại này. Với thân hình mỏng, được sản xuất hoàn hảo và thiết kế "nguy hiểm", RAZR giống như một chiếc điện thoại bước ra từ tiểu thuyết của Phillip K. Dick.

6

Trong nhiều năm liền, yếu tố duy nhất có ý nghĩa với thị trường di động là mức giá: các nhà mạng cố bán ra điện thoại với giá càng rẻ càng tốt để thu hút người mua. RAZR V3 đã khởi động cho một thời đại mới: Motorola đã chứng minh rằng người ta sẵn sàng bỏ ra nhiều tiền để mua thiết bị phần cứng chất lượng cao. Vào thời đại mà hệ điều hành hay chợ ứng dụng vẫn còn là những khái niệm xa lạ, chất lượng phần cứng là yếu tố quyết định. Không ai có thể cạnh tranh với Motorola. Các nhà sản xuất khác như Sanyo và Samsung đã cố gắng hết sức để bắt kịp và Sanyo thậm chí đã còn dùng cái tên Katana (tên một loại kiếm dài của Nhật Bản) để ăn theo Motorola, nhưng tất cả đều thất bại. RAZR lập kỷ lục là chiếc điện thoại di động bán chạy nhất nước Mỹ trong suốt 12 quý từ 2004 tới 2008. Và kỷ lục này cho tới nay thậm chí vẫn chưa bị phá bỏ.

Nhưng trong khi lướt trên cơn sóng thành công của RAZR V3 bằng cách giảm dần giá sản phẩm, Motorola đã không kịp nhận ra chương tiếp theo ngành công nghiệp di động: phần mềm và dịch vụ. "Chúng tôi không nhìn ra thứ gì sẽ đánh bại RAZR", Wicks cho biết. "Một thế lực khác đã làm điều đó. Chúng tôi không đầu tư để tự phá vỡ vị trí dẫn đầu của mình".

6

Ngay cả khi Motorola cố thay đổi và phát triển, công ty Mỹ đã nhanh chóng gặp phải sự chống đối từ các nhà mạng đầy quyền lực "Chúng tôi đã lâm vào tình thế khó xử: chúng tôi bị buộc phải phát triển các sản phẩm và cấu hình thế hệ mới dựa trên khẳng định 'tôi vẫn muốn sản phẩm này' của mọi người. Nhưng khi chúng tôi đã phát triển chúng, họ bắt đầu chê rằng 'ừ, nhưng sản phẩm mới trông giống hệt như cũ'". Sau đó, iPhone ra mắt và lịch sử thế giới di động sang trang.

Smartphone đã giết chết RAZR, nhưng mọi thứ đã có thể khác đi. Wicks chỉ ra rằng vào năm 2006, Motorola đã ra mắt dòng sản phẩm Ming tại Trung Quốc. Ming là dòng sản phẩm nắp gập có 2 màn hình, với bút cảm ứng stylus và khả năng nhận diện chữ viết và tiềm năng đem đến cho Motorola một cuộc sống mới tại thị trường cuồng-màn-hình này. "Đó là một trong những sản phẩm ít tên tuổi nhưng lại là tuyệt vời nhất của chúng tôi". Rất tiếc, Ming đã không được ra mắt trên các thị trường khác và iPhone đã tạo ra khuôn mẫu cho tất cả điện thoại di động của thời đại mới.

2

Dù sao đi chăng nữa, Motorola mới là công ty đầu tiên chứng minh rằng thiết kế đẹp có thể giúp điện thoại di động trở nên thành công, và trong vòng 3 năm – một khoản thời gian rất dài của thế giới công nghệ, RAZR V3 là sản phẩm vô địch trên thị trường. Khung cảnh ngành công nghiệp di động đã thay đổi rất nhiều, nhưng những bài học mà Wicks và cộng sự của mình học được thì không. Motorola đã học được rằng các công ty phải có khả năng thiết kế, sản xuất và marketing tốt; nếu không thì họ chẳng có gì cả. Thiết kế là yếu tố quan trọng nhất, khó khăn nhất. "Nếu bạn sản xuất tốt mà không có thiết kế tốt, cuối cùng bạn sẽ không làm được gì".

2

RAZR đã chết và điện thoại nắp gập cũng đã trở nên lỗi thời từ lâu. Tuy vậy, Wicks không loại trừ khả năng thiết kế thú vị này sẽ quay lại trong tương lai: "Tôi nghĩ các công nghệ sẽ phát triển. Bây giờ bạn thậm chí còn không phải chạm tay vào điện thoại để sử dụng...".

Ông bỏ lửng câu nói của mình. Có lẽ, 130 triệu chủ nhân của Motorola RAZR V3 sẽ rất thích ý tưởng một chiếc Moto X nắp gập.

Lê Hoàng (Theo Gizmodo)

Chủ đề khác