Nhìn lại sự kiện WWDC 2014: Chỉ có phần mềm

Lần đầu tiên trong nhiều năm liền, sự kiện Hội nghị Các nhà phát triển Toàn cầu của Apple được dành riêng cho các… nhà phát triển ứng dụng. Và đó không phải là một tín hiệu đáng mừng với phần đông fan hâm mộ.

Tại WWDC năm nay, Apple không ra mắt iPhone hay iPad, và thậm chí cũng không ra mắt các sản phẩm "phụ" như Mac Pro hoặc Apple TV. Gần như toàn bộ sự kiện WWDC năm nay được tập trung để vinh danh các nhà phát triển phần mềm cùng các tính năng mới của Mac OS X Yosemite và iOS 8.

Nếu bạn là một fan của Apple, sẽ không có gì khó hiểu nếu như bạn cảm thấy hết sức thất vọng sau khi theo dõi WWDC. Song, hãy nhớ lại rằng tên gọi của sự kiện này là "Hội nghị Các nhà phát triển Toàn cầu" - một sự kiện tập trung vào các nhà phát triển ứng dụng của Apple. Với các tính năng phần mềm mới trên cả iOS 8 và Mac OS X mới, Apple sẽ thực sự mở ra một chân trời mới cho trải nghiệm iPhone, iPad và Mac.

Hãy cùng điểm lại toàn bộ sự kiện WWDC 2014 cùng các tính năng phần mềm ấn tượng của iOS và Mac OS X mới.

Mở màn

Khác với truyền thống mọi năm, năm nay Apple không sử dụng WWDC để ra mắt bất kỳ một sản phẩm phần cứng nào, thậm chí là cả các sản phẩm "ít quan trọng" như máy trạm Mac Pro. Thay vào đó, sự kiện WWDC 2014 chỉ tập trung vào sản phẩm quan trọng nhất đối với các nhà phát triển ứng dụng: các tính năng ứng dụng. Mở màn WWDC, Apple ra mắt một đoạn video không mấy choáng ngợp với thông điệp: "Các ứng dụng do các nhà phát triển tạo ra cho phép chúng ta làm những điều tuyệt vời".

Tiếp đó là lời chào của CEO Tim Cook "Xin mời đến với San Francisco". WWDC 2014 chính thức mở màn để "chào mừng các nhà phát triển và các ứng dụng tuyệt vời mà họ tạo ra".

Các con số ấn tượng

Không khác với các sự kiện ra mắt iPhone hay iPad, tại WWDC Apple cũng không quên bỏ qua các con số ấn tượng. Nhưng, thay vì tập trung vào các sản phẩm phần cứng, WWDC theo đúng tên gọi của mình vinh danh các nhà phát triển: Quả Táo đã thu hút được tới 9 triệu nhà phát triển ứng dụng. Nhà phát triển trẻ tuổi nhất có mặt trong khán đài mới chỉ 13 tuổi!

Khi nhắc đến các nhà phát triển ứng dụng, không thể không nhắc tới 2 sản phẩm hệ điều hành của Apple: Mac OS X và iOS. Theo tuyên bố của Tim Cook khi mở màn, Mac OS X và iOS đã được thay đổi để "kết hợp với nhau một cách hoàn hảo". Mac OS X sẽ là hệ điều hành đầu tiên được Apple "nâng cấp" tại WWDC 2014.

"Thị trường PC sụt giảm 5%, nhưng Mac tăng trưởng 12%. Số bản cài đặt Mac giờ là 80 triệu bản… Chúng tôi đã cài đặt 40 triệu bản Mavericks. Đây là số lượt cài đặt nhiều nhất trong lịch sử Apple".

Tim Cook cũng không quên so sánh Mac OS X Mavericks với đối thủ lớn nhất: Windows 8. Kể từ khi ra mắt vào cuối năm 2012, Windows 8 mới thu hút được 12% thị phần Windows. Trong khi đó, Mavericks đã thu hút được 51% thị phần Mac OS X.

Mac OS X Yosemite

Craig Federighi, phó chủ tịch phụ trách mảng phần mềm tại Apple lên sân khấu để giới thiệu về phiên bản Mac OS X của năm 2014: OS X 10.10. Mở đầu phần trình bày của mình, Federighi hài hước đề cập tới "nguy cơ đặt tên thảm họa" cho các phiên bản OS X vào năm 2013, khi Apple đã sử dụng gần hết tên các loài mèo lớn cho OS X.

Và, cũng giống như năm 2013, trong năm nay Apple sẽ chọn tên một địa danh tại California, Mỹ để đặt cho OS X: phiên bản OS X 10.1 sẽ có tên gọi "Yosemite".

Đi cùng với Yosemite là 3 cải tiến quan trọng: giao diện, ứng dụng và sự nhất quán.

Không khác với dự đoán của nhiều người, Mac OS X đã bị "iOS hóa". Các biểu tượng dù vẫn có sự khác biệt so với iOS 7 song cũng đã trở nên phẳng và màu sắc hơn rất nhiều. Tương tự như vậy, các cửa sổ hệ điều hành và các biểu tượng tính năng cũng đã được "phẳng hóa". "Tập trung vào sự rõ ràng và cả tính năng" là tôn chỉ mới của Mac OS X.

Cũng giống như một số yếu tố đồ họa trên Windows, các cửa sổ Mac OS X hơi trong suốt và có thể đổi màu khi di chuyển trên hình nền. Đồng thời, Apple cũng đã mang tới Mac OS X chế độ màu tối đã từng bị loại bỏ không thương tiếc khỏi iOS 7 phiên bản hoàn thiện cuối cùng.

Giờ đây, Mac OS X đã trở thành một tấm kính mờ đồ sộ! Ngay cả giao diện thông báo (Notification) cũng đã được "vay mượn" từ iOS.

iCloud Drive, MailDrop và Safari

Khi đã giải quyết được vấn đề giao diện không nhất quán, Apple sẽ cần tăng khả năng làm việc đa nền tảng của các ứng dụng. Lời giải của Federighi là iCloud Drive: dịch vụ đám mây của Apple cho phép người dùng đồng bộ hóa các văn bản của mình trên toàn bộ các máy Mac và thiết bị iOS. Trong một bước đi có thể gây bất ngờ, Apple sẽ hỗ trợ cả Windows.

Tính năng phần mềm đáng chú ý thứ 2 được Apple ra mắt để tăng khả năng làm việc của Mac OS X là MailDrop. Thay vì từ chối email khi dung lượng hòm mail đã đầy, MailDrop sẽ đưa file đính kèm dung lượng lớn lên đám mây và tạo một đường link an toàn cho người dùng truy cập.

Cũng giống như toàn bộ các ứng dụng khác của Mac OS X, Safari sẽ có giao diện phẳng và trong mờ. Các tính năng quen thuộc như mạng xã hội, tìm kiếm Google và cửa sổ riêng tư đều sẽ có mặt trên Safari. Về mặt hiệu năng, trình duyệt này sẽ được trang bị một loạt các công nghệ mới để vượt qua tất cả các đối thủ cạnh tranh tới… 4, 5 lần.

Handoff

Thay vì giới hạn giữa các máy iOS với nhau hoặc giữa các máy Mac với nhau, tính năng chia sẻ file/nội dung AirDrop giờ sẽ hỗ trợ đồng thời tất cả các thiết bị của Apple. Song, yếu tố quan trọng nhất làm nên khả năng kết hợp ấn tượng giữa Mac và iOS sẽ là Handoff.

Về bản chất, Handoff là một tính năng cho phép bạn phối hợp làm việc giữa các thiết bị iOS khác nhau theo thời gian thực. Ví dụ, nếu bạn chưa kịp hoàn thành công việc trên iMac, bạn chỉ cần chạm vào một biểu tượng để chuyển toàn bộ văn bản của mình lên đám mây. Tiếp đó, bạn có thể sử dụng iPad để tiếp tục công việc của mình.

Khả năng kết hợp tuyệt vời mới giữa Mac OS X và iOS

Đầu tiên, máy Mac và các thiết bị iOS có thể tự phát hiện và liên kết với nhau khi ở gần. Điều này có nghĩa rằng bạn có thể ra lệnh phát mạng Wi-Fi (Hotspot) trên iPhone từ máy Mac.

Dịch vụ tin nhắn iMessage cho phép người dùng sản phẩm của Apple có thể nhắn tin với bạn bè sử dụng các sản phẩm Táo khác, bất kể đó là máy tính Mac hay iPhone/iPad. Rất tiếc, với iOS 7 trở xuống, tính năng này chỉ áp dụng riêng cho iMessage, không bao gồm tin nhắn SMS thông thường. Giờ đây, với tính năng kết hợp mới, iPhone có thể đóng vai trò trung gian, và bạn có thể dùng máy Mac để gửi tin nhắn thường cho tất cả những người bạn đang sử dụng smartphone Android hoặc Windows Phone.

Tuyệt vời hơn nữa, iPhone cũng có thể đóng vai trò trung gian cho các cuộc gọi. Bạn có thể nghe và gọi điện thoại từ máy Mac. Trong màn demo ấn tượng của mình, Federighi đã gọi điện cho Dr. Dre – rapper đầu tiên góp mặt trong bộ máy lãnh đạo của Apple.

Mac OS X Yosemite sẽ được phát hành bản Beta ngay lập tức, trong khi bản người dùng cuối sẽ được ra mắt vào mùa thu năm nay với giá hoàn toàn miễn phí.

iOS 8 ra mắt

Tim Cook trở lại sân khấu với các con số ấn tượng về iOS. Doanh số iPod Touch đã vượt 100 triệu đơn vị, iPad vượt 200 triệu còn iPhone vượt 500 triệu máy! Năm ngoái, các sản phẩm iOS đã mang thêm 130 triệu người dùng mới tới hệ sinh thái Apple.

Và lần này Apple đã quyết định tấn công trực diện vào Android: "Nhiều khách hàng mua Android vì sai lầm… và sau đó quyết định tìm trải nghiệm tốt hơn, cuộc sống tốt hơn. Họ quyết định thử iPhone và iOS".

Khi so sánh về tỉ lệ cập nhật hệ điều hành, rõ ràng iOS vượt trội hoàn toàn so với Android. iOS 7 đã thu hút được 89% người dùng iOS, trong khi phiên bản mới nhất của Android mới chỉ được cung cấp cho 9% người dùng.

"Nhiều người dùng vẫn chạy hệ điều hành từ 4 năm trước. Giống như là lịch sử cổ đại vậy". Tim Cook và đồng sự đã khéo léo chỉ ra những điểm yếu không thể chối cãi của Android: mã độc trên hệ điều hành này chiếm 99% thị trường.

Sau màn "tấn công" này, iOS 8 ra mắt với "2 câu chuyện đáng kể": các tính năng người dùng cuối tuyệt vời, và các tính năng tuyệt vời khác dành cho các nhà phát triển ứng dụng.

Các tính năng mới của iOS 8

Tính năng đáng chú ý đầu tiên của iOS 8 là khả năng trả lời trực tiếp qua các thông báo (notification) tương tác. Bạn có thể trả lời tin nhắn ngay từ Trung tâm Thông báo hoặc từ Màn hình khóa.

Tiếp đó là bổ sung các liên lạc thường xuyên lên màn hình đa nhiệm của iPhone.

Các tính năng phụ trợ bao gồm giao diện tab mới cho iPad, khả năng đánh cờ (flag) email… Tính năng tìm kiếm trung tâm Spotlight đã được mở rộng để tìm kiếm cả các ứng dụng, địa điểm, tin tức và bài hát không có sẵn trên thiết bị của bạn.

Bàn phím trên iOS 8 cũng đã được cải tiến để đoán trước từ cần nhập. Cũng giống như Google Keyboard và Swiftkey, iOS 8 có thể "học" thói quen của bạn để gợi ý các từ quen thuộc dễ hơn. Rất tiếc, phiên bản đầu tiên của bàn phím iOS mới chưa hỗ trợ tiếng Việt.

Ứng dụng nhắn tin iMessage được gia tăng thêm tính năng trò chuyện nhóm. Bạn có thể đặt tên cho các chủ đề tham gia, đặt lệnh không làm phiền cho từng chủ đề (không hiện thông báo).

Thậm chí, bạn có thể gửi tin nhắn thoại/tin nhắn video một cách dễ dàng qua một nút bấm.

Sự kiện WWDC lần này thực sự tập trung vào các nhà phát triển ứng dụng. Apple đã dành rất nhiều thời gian để nói về các tính năng phần mềm mới. Federighi đã dành thời gian để ra mắt tính năng hỗ trợ thiết bị iOS trong môi trường doanh nghiệp. Tiếp đó, Quả táo ra mắt khả năng mã hóa cho riêng từng email.

HealthKit

Điểm nhấn tiếp theo của Apple là thị trường sản phẩm theo dõi và luyện tập sức khỏe. Rất tiếc, iWatch đã không ra mắt: Apple chỉ ra mắt một giải pháp duy nhất có tên "HealthKit" cho phép tích hợp thông tin từ tất cả các thiết bị theo dõi thông số sức khỏe vào một ứng dụng.

Đồng thời, thông tin từ Mayo Clinic sẽ giúp iPhone có thể phân tích tình trạng sức khỏe của bạn một cách rất tiện lợi.

Chia sẻ Gia đình

Với tính năng Family Sharing mới, tối đa 6 thành viên gia đình (cùng sử dụng chung 1 thẻ tín dụng) có thể chia sẻ các nội dung ứng dụng, nhạc số… mua từ Apple. Đồng thời, màn hình của cha mẹ sẽ hiển thị thông báo khi con cái muốn mua một ứng dụng/nội dung ứng dụng mất phí.

iCloud phiên bản trả phí

Phiên bản iCloud mới sẽ có khả năng lưu ảnh "không giới hạn" và sẽ hỗ trợ lưu chỉnh sửa theo thời gian thực. Bạn có thể chỉnh sửa các thông số như độ phơi sáng, tương phản… trên một thiết bị; các thay đổi này sẽ được lưu trực tiếp lên iCloud để bạn có thể tiếp tục sửa bằng thiết bị iOS khác của mình.

Hiện tại, tính năng nói trên sẽ chỉ hỗ trợ iOS. Phiên bản Mac sẽ được ra mắt vào năm sau. Rất tiếc, Apple chỉ hỗ trợ 5GB miễn phí. Mức giá cho 20GB lưu trữ ảnh trên iCloud sẽ là 0,99 USD (khoảng 20.000 đồng) mỗi tháng.

Siri

Siri sẽ được hỗ trợ thêm; nhiều tính năng độc đáo: nhận diện bài hát, mua nội dung iTunes, 22 ngôn ngữ mới. Khi kết nối iPhone cùng xe hơi hoặc cắm sạc, bạn có thể nói "Hey Siri" để kích hoạt trợ lý ảo này mà không cần dùng tay.

Các tính năng mới dành cho App Store

Tim Cook trở lại sân khấu với các con số: chợ ứng dụng iOS đã có 1,2 triệu ứng dụng, 300 triệu người ghé thăm mỗi tuần và tổng cộng 75 tỷ lượt tải.

Do đó, Apple sẽ tiến hành đẩy mạnh các tính năng hỗ trợ mua ứng dụng cho App Store: các tìm kiếm đang "hot" (trending); biểu tượng "ứng dụng được lựa chọn" mới; hiển thị các từ khóa tìm kiếm liên quan trên App Store; mua gói ứng dụng (nhiều ứng dụng liên quan, cùng nhà phát triển) và cả video về nội dung ứng dụng.

Tiếp đó, Apple ra mắt chương trình TestFlight. Với chương trình này, người dùng cuối sẽ được tham gia thử nghiệm phiên bản beta của các ứng dụng chưa hoàn thiện.

SDK (Gói phát triển phần mềm) mới

SDK (gói phát triển phần mềm) mới của iOS có tới 4.000 API, hứa hẹn vô số tính năng mới của hệ điều hành được "mở" ra cho các nhà phát triển ứng dụng.

Đầu tiên là nền tảng Extensiblity: với tính năng mới, các ứng dụng độc lập có thể liên kết hoạt động với nhau. Ví dụ, ứng dụng Pinterest có thể mở khả năng chia sẻ nội dung của mình tới các ứng dụng khác.

Cũng nhờ Extensibility, các ứng dụng bên thứ 3 có thể tạo widget trên màn hình thông báo. Widget bên trong Safari sẽ hỗ trợ các tính năng không khác gì các tiện ích trên trình duyệt (ví dụ, dịch nội dung thông qua Bing).

Và, với Extensibility, iOS 8 sẽ hỗ trợ các phần mềm bàn phím của bên thứ 3!

Touch ID

Sau gần 1 năm ra mắt, Touch ID sẽ được mở tới các nhà phát triển ứng dụng. Điều này có nghĩa rằng cảm biến vân tay sẽ không còn bị giới hạn trên chợ iTunes. Toàn bộ dữ liệu vân tay sẽ được gói gọn bên trong vi xử lý A7, giúp đảm bảo an toàn thông tin cá nhân khi người dùng sử dụng cảm biến vân tay để đăng nhập, mua sắm… trên Touch ID.

Trong sự kiện WWDC này, Apple ra mắt rất nhiều "gói" ("kit") phần mềm. Rất nhiều API mới sẽ được mở từ ứng dụng. Tiếp đó, bộ HomeKit sẽ giúp iPhone biến thành trung tâm điều khiển căn nhà thông minh của bạn: khóa, đèn, camera an ninh, ổ cắm… HomeKit sẽ được tích hợp Siri.

Về bản chất, HomeKit chỉ là một giao thức mạng máy tính cho phép các thiết bị tích hợp mạnh mẽ cùng sản phẩm đồ gia dụng thông minh. Bạn có thể ra lệnh "chuẩn bị đi ngủ" cho Siri, và trợ lý ảo này sẽ phản hồi bằng cách tự khóa cửa, tự tắt đèn trong phòng.

Các tính năng lập trình mới

Tại WWDC, Apple ra mắt CloudKit: iCloud dành riêng cho các nhà phát triển. Với CloudKit, các nhà phát triển có thể lưu các nội dung cần thiết lên iCloud.

Một nền tảng đồ họa mới cũng đã được Apple ra mắt cho các thiết bị iOS: "Metal". Nền tảng này sẽ giúp giảm sức nặng không cần thiết từ ứng dụng lên hệ điều hành. Nhờ đó, các thiết bị iOS sẽ được gia tăng đáng kể hiệu năng.

Theo tuyên bố của Federighi, iPhone và iPad giờ đã có thể chạy engine đồ họa Frostbite (Battlefield, Need for Speed) nổi tiếng của EA. Cũng trong buổi giới thiệu, Apple thậm chí còn mời Tim Sweeney lên sân khấu để trình bày về sức mạnh đồ họa của Metal: engine Unreal cùng "khu vườn Zen".

TIếp theo là bộ phát triển SceneKit. Với SceneKit, các nhà phát triển có thể tạo ra đồ họa gồm nhiều nguồn sáng phức tạp và các tương tác vật lý "trên từng pixel".

Ngôn ngữ lập trình mới: Swift

Sự kiện WWDC đánh dấu sự kiện Apple kết thúc 20 năm gắn bó với Objective-C: Apple sẽ từ bỏ "sự rườm rà" của ngôn ngữ C để đến với một ngôn ngữ lập trình tự xây dựng có tên Swift. Swift có hiệu năng gia tăng đáng kể so với C, có đầy đủ các tính năng của một ngôn ngữ lập trình hiện đại và có ngữ pháp hết sức đơn giản.

Do được xây dựng trên nền tảng Objective C, Swift có khả năng tương thích rất tốt với cả C và Objective C.

Sau khi ra mắt Swift, CEO Tim Cook trở lại sân khấu và gửi lời cảm ơn tới các khán giả đang theo dõi chương trình.

Kết luận

Có thể nhận thấy rằng, sự kiện WWDC năm nay trở về hoàn toàn với đúng tên gọi của mình: "Hội nghị Các nhà phát triển Toàn cầu" trong năm 2014 của Apple tập trung hoàn toàn vào các tính năng phần mềm. Thay vì dành thời gian để giới thiệu các sản phẩm phần cứng, Tim Cook và đồng sự đã dành thời gian để giới thiệu các tính năng chỉ có những nhà phát triển phần mềm quan tâm: các gói ("kit") phát triển phần mềm và các API mới của hệ điều hành.

Khi giới thiệu về Swift, phó chủ tịch phụ trách phần mềm Craig Federighi đã hài hước nhận định cùng khán giả trong khán phòng: "Liệu hàng nghìn người đang theo dõi có hiểu chúng ta đang nói cái gì không?". Có một sự thật rất dễ nhận thấy tại WWDC năm nay: người dùng thông thường hoàn toàn xa lạ với các cụm từ được khán phòng tán thưởng nhiệt liệt nhất.

Thậm chí, Apple còn gần như chẳng thèm đả động tới thương vụ 3 tỷ đô với Beats vừa diễn ra chỉ vài ngày trước. Nhiều nguồn tin bi quan cho rằng WWDC năm nay là một bước lùi của Apple, và rõ ràng không một người hâm mộ phổ thông nào không cảm thấy thất vọng vì sự vắng mặt của MacBook, Mac hay iPod mới tại WWDC.

Tuy vậy, rất có thể WWDC năm nay sẽ đánh dấu một bước chuyển mình mới của Apple. Cách đây vài ngày, phó chủ tịch Eddy Cue cho biết dòng sản phẩm của Apple trong năm nay là "tuyệt vời nhất trong 20 năm". Bởi vậy, sẽ không có gì khó hiểu nếu như Apple tổ chức thêm nhiều sự kiện ra mắt phần cứng mới và đưa WWDC trở lại đúng mục đích của mình ban đầu: dành riêng cho các nhà phát triển ứng dụng. Đồng thời, sự ra mắt của HomeKit (nhà thông minh), HealthKit (theo dõi luyện tập sức khỏe) và "mở" Touch ID hứa hẹn các sản phẩm phần cứng sắp tới của Apple sẽ đông đảo và thú vị hơn rất nhiều.

Dĩ nhiên, tại thời điểm hiện tại, Apple đang đứng ở một vị trí khá khó khăn: thời điểm ra mắt iPhone chỉ còn chưa đầy 1 quý (và do đó sức mua 5s sẽ chững lại); sức ép từ các dòng Android đầu bảng ra mắt đầu năm đang ngày một căng thẳng hơn. Nhưng, các fan của Apple có lẽ không thực sự cần phải lo lắng: HealthKit hứa hẹn tương lai của iWatch, trong khi Swift hứa hẹn hiệu năng tuyệt vời hơn rất nhiều cho các dòng iPhone cỡ lớn đầu tiên. Hãy cùng vượt qua "cú sốc" WWDC 2014 và chờ đợi các sản phẩm mới của Apple trong năm nay.

Lê Hoàng

Theo The Verge