VnReview
Hà Nội

Facebook công bố thiết bị gọi điện video Portal: chuyện thật như đùa?

Facebook đang phát triển một chiếc video camera. Họ muốn bạn mang nó về nhà, nhìn vào chiếc camera của nó và nói những điều thầm kín với những người bạn yêu quý thông qua những microphone được tích hợp sẵn.

Thứ mà chúng ta đang nói đến có tên là "Portal", và Facebook muốn nó được đặt thật trang trọng trên kệ bếp, hay trong phòng khách, hay ở bất kỳ đâu trong nhà bạn, miễn là thuận tiện cho việc "tán dóc" từ xa với bạn bè và gia đình. Portal tự động điều chỉnh để giữ các chủ thể trong khung hình khi họ di chuyển xung quanh phòng. Thiết bị này còn có khả năng giảm thiểu tiếng ồn ở hậu cảnh nhằm làm giọng nói của bạn rõ ràng hơn. Tất cả những thứ này khá hay, nhưng không có gì mới mẻ.

Tất nhiên, Portal nghe có vẻ khá hữu dụng. Mọi người bạn biết đều dùng Facebook. Hoặc đã từng dùng... Bạn biết đấy, mọi thứ lúc này hơi khác so với trước đây một chút.

Facebook, chuyên gia lựa chọn sai thời điểm

Trong khi nhiều người dùng đang tìm cách tránh xa hoặc giảm sự lệ thuộc của mình vào Facebook, công ty này lại tự mời chính mình vào nhà người dùng. Portal được kích hoạt bằng giọng nói thông qua cụm từ "Hey Portal" và tận dụng các câu lệnh giọng nói Alexa của Amazon. Vấn đề ở đây là có không ít người dùng vừa bị chức năng luôn lắng nghe và thói quen thu thập các đoạn đối thoại dù người nói đang ở cách đó một căn phòng của Alexa làm khiếp đảm. Facebook có thể là mạng xã hội hàng đầu thế giới, nhưng trong năm 2018 này, người ta bắt đầu tìm đến Facebook ít hơn, không phải ngược lại.

Facebook lẽ ra dự định vén màn Portal tại F8 năm nay, nhưng đã trì hoãn sản phẩm này vì scandal Cambridge Analytica và nhiều scandal khác. Việc công ty tung ra thiết bị gọi điện video ngay sau khi một sự cố lộ lọt dữ liệu lớn bị phát hiện cho thấy họ không thể níu giữ sản phẩm này lâu hơn được nữa - nếu không muốn giết chết nó hoàn toàn. Portal là một giải pháp khác để Facebook làm sáng tỏ con đường mà người dùng của hãng đi mỗi ngày để kết nối đến những người khác. Nhưng nhiều sáng sau ngày ra mắt dự kiến ban đầu, thời điểm Facebook lựa chọn lần này vẫn... không thể tệ hơn.

Trong hơn 8 năm qua, Facebook đã khăng khăng một điều rằng hãng không phải và sẽ không bao giờ là một công ty phần cứng. Còn nhớ 5 năm trước, trong khi rất nhiều người đang thấp thỏm trông chờ sẽ được chứng kiến một chiếc điện thoại Facebook thần thánh tại một buổi họp báo bí ẩn ở Menlo Park, thì Mark Zuckerberg lại giới thiệu tính năng Graph Search.

Rất khó để nói rõ rằng thời điểm ra mắt các sản phẩm mà Facebook từng chọn lựa vào năm 2013 tốt hơn so với hiện nay đến mức nào. Với những người đề cao quyền riêng tư, nền tảng này đã bị đưa vào "danh sách đen", nhưng hầu hết người dùng vẫn đăng nhập và đăng xuất Facebook thường xuyên mà chẳng suy nghĩ gì mấy. Số lượng người đã bỏ dùng Facebook vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Và việc tự vấn lương tâm về những tác động không thể tránh khỏi của truyền thông xã hội lên hành vi xã hội cũng không phải là câu chuyện phổ biến, chủ yếu chỉ được các phóng viên công nghệ suy nghĩ sâu xa thảo luận với nhau.

Tin tưởng Facebook (hoặc không)

Bỏ qua vấn đề chọn lựa thời điểm, Facebook cho thấy một chút hi vọng của sự tự nhận thức, hứa hẹn rằng Portal được "xây dựng tập trung vào quyền riêng tư và bảo mật". Đây là một vài hứa hẹn của hãng:

"Facebook không nghe, xem hay lưu giữ các nội dung của các cuộc gọi video qua Portal của bạn. Các đoạn hội thoại Portal của bạn chỉ có bạn và người bạn gọi biết được. Bên cạnh đó, các cuộc gọi video trên Portal cũng được mã hóa, nên chúng luôn an toàn".

"Để tăng cường bảo mật, Smart Camera và Smart Sound sử dụng công nghệ AI chạy nội bộ trên Portal chứ không phải trên máy chủ Facebook. Camera của Portal không sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt và không xác định bạn là ai".

Giống như các thiết bị điều khiển giọng nói khác, Portal chỉ gửi các câu lệnh giọng nói lên máy chủ Facebook sau khi bạn nói 'Hey Portal'. Bạn có thể xóa lịch sử giọng nói của Portal trong Facebook Activity Log bất kỳ lúc nào".

Nghe có vẻ an toàn, nhưng chúng đều là những tiêu chuẩn chung. Và, như bất kỳ sản phẩm nào của Facebook đang thử nghiệm thị trường trước khi biến thành cỗ máy quảng cáo ăn tiền, mọi thứ nêu trên đều có thể thay đổi. Ví dụ, camera của Portal không xác định bạn là ai, nhưng Facebook đang nắm giữa một bộ máy nhận diện khuôn mặt mạnh mẽ và nổi tiếng với việc xóa nhòa ranh giới giữa các sản phẩm lớn của mình - một thói quen có khả năng sẽ tồi tệ thêm đặc biệt khi những người đề cao tính bảo mật và riêng tư tại Facebook đã ra đi.

Facebook không có được mức độ tin tưởng chuẩn mực. Để khôi phục từ những cú vấp ngã vừa qua, Facebook cần thu hút một lượng niềm tin phi thường từ phía người dùng. Một mức độ tin tưởng cực cao. Thế mà không hiểu sao, hãng lại tăng cường tìm cách xâm nhập vào cuộc sống của mọi người.

Làm phần cứng không phải dễ. Facebook không phải là một hãng sản xuất phần cứng, và việc nắm giữ Oculus là thử thách duy nhất của công ty với những thách thức về làm, quảng bá, và bảo mật một sản phẩm không phải là ứng dụng xã hội. Vào năm 2012, Zuckerberg tuyên bố phần cứng "luôn là chiến lược sai lầm" đối với Facebook. Hai năm sau, Facebook mua lại Oculus, nhưng đó là sự trả giá để sở hữu nền tảng của tương lai sau khi đã lỗi hẹn với sự bùng nổ di động thời điểm ban đầu - không phải là một tín hiệu mà Facebook muốn để trở thành một công ty phần cứng.

Cần nhắc lại rằng, mục tiêu của Facebook là trích xuất dữ liệu cá nhân từ người dùng. Với các sản phẩm thông dụng như video chat, nhắn tin..., tốt hơn hết nên dựa vào những công ty với một mô hình kinh doanh không chống lại sự xâm phạm quyền riêng tư người dùng. Facebook không phải là công ty duy nhất trong số đó, nhưng các sản phẩm của Facebook thường không mang lại đủ lý do để chính bạn tự lao đầu một cách mù quáng vào chúng.

Hiện dưới góc độ người tiêu dùng, chúng ta không có nhiều lựa chọn. Nhiều công ty công nghệ lớn - Facebook, Apple, Amazon, Google và Microsoft - đã làm ra những sản phẩm rất hữu dụng, và chúng ta quyết định được chúng hữu dụng ra sao, và chúng ta sẵn sàng trao đổi bao nhiêu quyền riêng tư để sử dụng chúng. Một điều tồi tệ.

Minh.T.T

Chủ đề khác