Collapse OS: Hệ điều hành mở nguồn mở dành cho hậu tận thế

Chúng ta đang sống trong một thế giới mà các vũ khí hạt nhân, thảm họa khí hậu đang ngày càng trở nên nhiều hơn và những gã khổng lồ công nghệ khao khát kiểm soát cuộc sống mỗi người. Có lẽ, chẳng xa xôi nữa, thế giới này sẽ dần chìm vào tận thế.

Đối với một tương lai hậu tận thế, có thể là một thế giới hạt nhân cơn ác mộng Anthropocene, người ta thường nghĩ đến một giả thuyết khoa học viễn tưởng: khai thác công nghệ ở thế giới cũ để chiếm thế thượng phong. Collapse OS là một hệ điều hành mã nguồn mở được xây dựng để dành sử dụng riêng cho những ngày đen tối nhất của nhân loại. Theo người tạo ra nó, lập trình viên phần mềm Virgil Dupras, Collapse OS là thứ mà mọi người sẽ cần đến trong tương lại để cấu hình lại những chiếc iPhone được thu thập lại. Ở hiện tại, anh đã đưa dự án này lên GitHub và mong muốn tìm kiếm thêm các cộng sự.

"Tôi làm điều này để giảm thiểu rủi ro mà tôi nghĩ sẽ có thật. Không thể chắc chắn xảy ra, nhưng nó đủ để đảm bảo một nỗ lực nho nhỏ", Dupras viết trong một email.

Theo trang Collapse OS, Dupras hình dung một thế giới với các chuỗi cung ứng trên toàn cầu sẽ sụp đổ vào năm 2030. Trong tương lai giả định này, con người sẽ không thể sản xuất hàng loạt thiết bị điện tử được nữa nhưng vẫn có nguồn chính trị và sức mạnh xã hội cực kỳ lớn. Bất cứ ai có thể nhặt được các thiết bị điện tử và lập trình lại nó sẽ đạt được lợi thế rất lớn so với những người còn lại.

Dupras tin rằng, vấn đề lớn nhất đối với những người hiểu công nghệ ở thời kì hậu tận thế là các bộ vi điều khiển (microcontroller), một chiếc vi tính nhỏ xíu được nhúng trong những bo mạch điện tử để điều khiển các chức năng của hệ thống máy tính.

"Những chiếc máy tính sau một vài thập kỷ sẽ bị hư hỏng, cần được sửa chữa và tất cả chúng ta sẽ không thể lập trình vi điều khiển được nữa", trang web Collapse OS giải thích. "Để tránh số phận này, chúng ta vẫn một hệ thống được thết kế từ những phần lượm nhặt và lập trình vi điều khiển."

Collapse OS sẽ hoạt động trên những vi xử lý Z80 8-bit. Dù ít phổ biến hơn các thành phần 16-bit và 32-bit, nhưng vi xử lý 8-bit này lại được tích hợp rất nhiều vào bên trong các chiếc máy tính desktop, máy tính tiền, nhạc cụ, máy tính toán đồ họa,… Trong một bài hỏi đáp trên Reddit, Dupras giải thích, anh chọn Z80 "bởi nó đã được sản xuất quá lâu và vì nó được sử dụng trong rất nhiều máy móc, những người lượm nhặt này sẽ dễ dàng kiếm ra nó hơn."

Theo Dupras, Collapse OS phải "chạy trên những cỗ máy tối thiểu và không dữ liệu, tương tác thông qua bàn phím, chuột và màn hình, chỉnh sửa văn bản, biên dịch các file nguồn cho nhiều loại MCU và CPU, đọc và ghi dữ liệu từ nhiều thiết bị lưu trữ và tự phỏng y theo chính nó".

Theo trang sản phẩm, Collapse OS hiện có thể chạy trên một chiếc máy tính tại gia dựa trên nền tảng Z80, có tên là RC2014, và trên chiếc máy console Sega Genesis.

Dupras cảm thấy rất hài lòng với tiến độ của dự án. "Tôi nghĩ tôi có thể tự mình hoàn thành nó, nhưng sẽ vui hơn nếu được làm chung với nhiều lập trình viên khác", anh cho hay. "Việc tham gia đòi hỏi cả sự tin tưởng về mục tiêu (nghĩ rằng sẽ sụp đổ) lẫn các kỹ năng (lắp ráp điện tử và z80). Tôi nghĩ rất ít người phù hợp với những yêu cầu đó. Nhưng nếu có, tôi rất muốn tìm thấy họ."

Minh Hùng