Bên trong Thung lũng Silicon của Trung Quốc: từ sao chép đến cách tân

Tại khu chợ Hoa Cường Bắc ở Thâm Quyến, nơi được mệnh danh là "Thung lũng Silicon của Trung Quốc", bạn có thể tạo ra một chiếc smartphone từ các phần linh kiện rời rạc chỉ trong vòng vài giờ đồng hồ.

Với các toà nhà cao tầng trải dài hàng trăm ngàn kilomet vuông, khu chợ này là nơi tập trung của vô số các cửa hàng bán đủ loại linh kiện dùng để lắp ráp nên một chiếc điện thoại mà bạn vẫn dùng thường ngày - từ camera, bo mạch chủ, khung máy, màn hình, và nhiều thứ khác. Những gì bạn cần làm là chọn đúng thứ cần mua và biết cách lắp chúng lại với nhau mà thôi.

Không chỉ smartphone, bạn có thể tìm thấy linh kiện của hầu như bất kỳ thiết bị điện tử tiêu dùng nào bạn từng nghĩ đến, như pin sạc dự phòng hay thậm chí là drone nữa.

Các quầy hàng tại Chợ Hoa Cường Bắc ở Thâm Quyến

Tất nhiên, hoạt động sao chép diễn ra tại đây như cơm bữa. Thiết kế của các thiết bị do Apple và Samsung sản xuất thường xuyên bị mổ xẻ. Quyền sở hữu trí tuệ, một trong những vấn đề chính phủ Mỹ "làm căng" với Trung Quốc, không hề tồn tại. Nhưng không phải đâu đâu cũng là sao chép. Bạn vẫn có thể thấy được sự cách tân tại khu chợ này, khi mà có khá nhiều người cố sử dụng các linh kiện riêng rẽ để tạo ra những phiên bản mới hơn, cải tiến hơn của các món đồ công nghệ hiện tại.

Chợ Hoa Cường Bắc chính là một ví dụ cho thấy cách; mà Trung Quốc tạo ra những cải tiến. Các chuyên gia cho rằng, quan điểm xem Trung Quốc chỉ là nơi đặt các nhà máy sản xuất cho các sản phẩm thiết kế bởi các công ty nước ngoài là một quan điểm đã lỗi thời và sai lầm.

"Có rất nhiều cải tiến trên quy mô lớn đang diễn ra ở Trung Quốc. Chúng diễn ra rất, rất nhanh và phần lớn chúng ta không thể nhận ra được" - Christian Grewell, một giáo sư ngành thương mại tại Đại học Quốc gia Thượng Hải cho biết.

Ông chỉ ra điều đó thông qua cách mà hãng sản xuất smartphone Xiaomi cập nhật phần mềm dựa trên phản hồi của người dùng, hay cách Trung Quốc nhanh chóng ứng dụng các hình thức thanh toán điện tử thông qua ứng dụng WeChat của Tencent và Alipay của Ant Financial.

Hacker phần cứng Andrew "Bunnie" Huang biểu diễn cách lắp ráp smartphone từ các linh kiện mua tại khu chợ

Trung tâm phần cứng

Từng là một làng chài nhỏ gần Hồng Công, Thâm Quyến nay trở thành một siêu đô thị hào nhoáng với hơn 12 triệu dân.

Cùng với các thành phố khác dọc Châu thổ Sông Hồng ở phía Nam Trung Quốc, Thâm Quyến trỗi dậy vào những năm 1980 và 1990 với vai trò công xưởng của thế giới, sản xuất ra vô số các sản phẩm tiêu dùng và công nghiệp. Nhưng ngày nay, nó còn nổi tiếng là câu trả lời của Trung Quốc đối với Thung lũng Silicon, và là ngôi nhà của những gã khổng lồ công nghệ như Tencent và Huawei.

Thâm Quyến đã trở thành một thỏi nam châm đối với các doanh nhân trẻ đầy tham vọng, muốn tận dụng ưu thế của một thành phố nằm ngay trái tim của chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Đây là nơi sản sinh ra những startup như DJI, hãng sản xuất  drone phi quân sự hàng đầu thế giới.

"Nếu bạn có một ý tưởng, bạn có thể nhanh chóng đánh giá ý tưởng đó và tìm các nhà máy để sản xuất sản phẩm cho bạn" - Jasen Wang, CEO của startup công nghệ giáo dục Makeblock nói.

Công ty của Wang sản xuất các bộ kit dành cho trẻ em sử dụng để tạo ra những thứ như xe đua hay robot biết đi - và có thể lập trình chúng nữa. Các sản phẩm và phần mềm của Makeblock được thiết kế để dạy trẻ em ngôn ngữ lập trình máy tính theo cách vui nhộn nhất có thể.

Một con robot tạo ra bởi Makeblock

Thâm Quyến luôn có sẵn nguồn cung phần cứng cần thiết cho công ty của Wang. Makeblock có giá 350 triệu USD trong vòng gây quỹ sau cùng, và tuyển mộ được khá nhiều tài năng.

"Có rất nhiều các công ty lớn tại đây, rất dễ để tìm kiếm các kỹ sư phát triển phần cứng. Bạn không có được ưu thế đó nếu sống ở Bắc Kinh hay Thượng Hải" - Wang nói.

Tiến bộ thần tốc

Thâm Quyến còn có tốc độ sản xuất rất nhanh.

"Nếu bạn thực sự muốn phát triển các sản phẩm với tốc độ nhanh, tôi nghĩ bạn nên đến Trung Quốc - và cụ thể là Thâm Quyến" - Steven Yang, CEO của công ty công nghệ pin Anker Innovations cho biết - "Bất kỳ thứ gì bạn phải mất nhiều ngày hoặc nhiều tuần mới hoàn thiện ở nơi khác có thể chỉ mất vài giờ ở đây mà thôi".

Yang, một cựu nhân viên Google 36 tuổi, đã phát triển Anker thành một trong những hãng sản xuất pin sạc dự phòng dành cho smartphone và các thiết bị khác hàng đầu thế giới. Doanh thu của hãng đạt hơn 500 triệu USD vào năm ngoái, và sản phẩm của Anker được bán rộng rãi trên Amazon lẫn Walmart.

Yang cho biết, mười năm trước, Thâm Quyến có đến 90% những kẻ sao chép và chỉ 10% thành phần sáng tạo. Nay, con số này lần lượt là 70% sáng tạo, 30% sao chép.

Các doanh nghiệp nước ngoài đồng ý rằng các công ty Trung Quốc đang chiếm lợi thế trên thị trường.

Trong một khảo sát thường niên thực hiện bởi Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc, đây là năm đầu tiên đại đa số người được hỏi cho biết họ xem các công ty Trung Quốc "sáng tạo ngang ngửa hoặc hơn các công ty châu Âu".

Hàng giả vẫn đầy rẫy

Dù sáng tạo vẫn đang diễn ra ở Thâm Quyến, nạn vi phạm bản quyền và ăn cắp tài sản trí tuệ vẫn không hề suy giảm. Ngành công nghiệp hàng giả vẫn phồn thịnh, với đủ loại iPhone và giày Nike giả đang được bày bán công khai.

Anker cũng gặp rắc rối với hàng giả ngay từ những ngày đầu hoạt động, nhưng chính quyền đang ngày một mạnh tay hơn với nạn sao chép - Yang cho biết.

"Tôi nghĩ mỗi năm tình hình lại tốt hơn" - anh nói.

Chính quyền Trump tất nhiên không tin điều này. Mỹ đã tuyên bố việc Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ là một trong những lý do chính dẫn đến chiến tranh thương mại giữa hai gã khổng lồ về kinh tế.

Các chuyên gia nói rằng chính phủ Trung Quốc cần làm nhiều hơn nữa nếu muốn trở thành một cường quốc công nghệ toàn cầu.

"Trung Quốc muốn thấy những công ty trong nước tiến đánh thị trường thế giới. Và họ đã đạt cược lớn vào rất nhiều lĩnh vực" như xe hơi điện hay trí tuệ nhân tạo - Grewell nói.

"Để Trung Quốc có thể đưa những cải tiến của mình ra nước ngoài, tôi nghĩ họ phải gia nhập cộng đồng bảo vệ tài sản trí tuệ toàn cầu" - ông nói thêm.

Minh.T.T

Theo CNN