Sữa học đường được bổ sung hàng chục vi chất có đáng lo?

Mới đây,;chương trình sữa học đường của Hà Nội bị "tố" tuỳ tiện bổ sung thêm 14 loại vi chất. Trong bối cảnh an toàn vệ sinh thực phẩm là mối quan tâm hàng đầu, thông tin này khiến cho nhiều phụ huynh không khỏi lo lắng: Việc bổ sung này có hại cho sức khoẻ của con em mình hay không?

Để giải đáp vấn đề này, chúng tôi đã tìm hiểu, tham vấn một số chuyên gia dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng quốc gia.

Sữa học đường được bổ sung các vi chất nào?

'Sữa học đường' là chương trình được thực hiện theo quyết định số 1349/QD-TTg của Thủ tướng Chính phủ với mục tiêu cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em mẫu giáo và tiểu học thông qua hoạt động cho trẻ em uống sữa hàng ngày. Chương trình sẽ giúp giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, nâng cao tầm vóc, thể lực của trẻ em Việt Nam góp phần phát triển nguồn nhân lực trong tương lai.

Từ ngày 1/1/2019, chương trình 'Sữa học đường' được triển khai tại Hà Nội với nhà cung ứng là Công ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk và tính đến tháng 2/2019, đã có gần 1 triệu học sinh tại Thủ đô đăng ký tham gia. Mức giá mỗi hộp sữa học đường chỉ gần 6.300 VNĐ trong đó thành phố hỗ trợ 30%, doanh nghiệp hỗ trợ 23%, phụ huynh chỉ phải trả 47%. Điều này có nghĩa, mỗi tháng phụ huynh học sinh chỉ phải đóng góp hơn 60.000 VNĐ để con mình được uống sữa hàng ngày.

Sữa học đường là sữa tươi tiệt trùng, có hoặc không có đường, được Hà Nội đặt làm riêng cho học sinh. Sở GD&ĐT cũng nhiều lần khẳng định sữa học đường khác với sữa bán ngoài thị trường bằng việc bổ sung một số vi lượng, khoáng chất giúp tăng cường dinh dưỡng, nâng cao thể trạng cho trẻ.

Viện dinh dưỡng Quốc gia trong công văn 437/DDHĐ&NN đã đề xuất bổ sung các vi chất với hàm lượng trong 100ml sữa học đường như sau: Vitamin D: 1,0 µg - 1,4 µg, Sắt (Fe): 1,4 mg - 1,9 mg, Canxi (Ca): 114 mg - 150 mg. Ngoài ra, Vinamilk cũng thêm vào trong sản phẩm 10 Vitamin và 4 khoáng chất bao gồm:

- Vitamin: Natri ascorbat, PP, B1, B6, B5, A, Acid folic, B2, K1, E

- Khoáng chất: Kẽm sulfat, Đồng sulfat, Kali iodid, Natri selenit

Thành phần trên mỗi hộp sữa học đường không đường (bên trái) có thêm các vi chất khoanh đỏ và sữa có đường trên thị trường.

Chúng tôi đã so sánh thực tế thành phần sữa học đường và sữa bán ngoài thị trường và thấy rằng trong sữa học đường ngoài được bổ sung các vi chất (như trong ảnh) thì hàm lượng canxi cũng cao hơn. Hàm lượng đạm và năng lượng của hộp sữa học đường trong ảnh này thấp hơn vì là sữa không đường.

Tuy nhiên, cũng lưu ý rằng những vi chất đó phát huy tác dụng thực tế thế nào còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ hấp thụ của cơ thể, hàm lượng...

Bổ sung các vi chất này có hại cho trẻ em hay không?

Trong khi thực tế khi đi mua sữa (ngoại trừ sữa cho người ăn kiêng), các bà mẹ thường ưu tiên lựa chọn sữa có thành phần, hàm lượng phong phú, trong đó càng có hàm lượng canxi cao hơn hay có taurine... càng tốt thì thông tin "tố" sữa học đường Hà Nội đặt nghi vấn liệu thêm vi chất nhiều như thế có ảnh hưởng đến sức khoẻ học sinh hay không?

Trong khi mối lo ngại về an toàn thực phẩm đang nổi lên thì từ khoá "có ảnh hưởng đến sức khoẻ hay không" ngay lập tức thu hút sự chú ý của nhiều phụ huynh, khiến họ lo lắng mà chưa kịp hiểu rõ bản chất vấn đề là gì?

Việc bổ sung vi chất vào sữa học đường như đã nói là công khai từ đầu. Những vi chất này tuy không có trong sữa tươi bán ngoài thị trường, nhưng lại có thể bắt gặp trong nhiều loại sữa công thức dành cho trẻ nhỏ chứ không có gì mới lạ. Bên cạnh đó, hàm lượng vi chất bổ sung rất nhỏ, hầu hết tính theo đơn vị µg / 100ml (tức là một phần triệu gam / 100ml). 

Theo PGS.TS Lê Danh Tuyên - Viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia thì bổ sung vi chất là cần thiết vì thiếu vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tới sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ, cản trở sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ em. 

Trong văn bản phản hồi trước thông tin một tờ báo phản ánh về chất lượng sữa học đường, Vinamilk khẳng định các vi chất được thêm vào sản phẩm gồm 10 loại vitamin và 4 loại khoáng chất hoàn toàn phù hợp với khuyến nghị của Bộ Y tế và Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

PGS.TS Bùi Thị Nhung (Trưởng phòng dinh dưỡng và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cũng có đánh giá rất tích cực về sữa học đường. Bà cho biết ngoài các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về thành phần dinh dưỡng giống như sữa ngoài thị trường thì sữa học đường cũng được bổ sung vitamin D, canxi, sắt với liều lượng thích hợp để phù hợp với lứa tuổi mầm non và tiểu học.

Do vậy, có thể khẳng định sữa học đường có thêm các vi chất với hàm lượng rất nhỏ như vậy là có lợi cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ cũng phải lưu ý rằng việc bổ sung vi chất cho con trẻ qua sữa chỉ là một phần. Quan trọng hơn cả là việc cân đối lượng vi chất qua các bữa ăn hằng ngày cho trẻ sao hợp lý. Ở mỗi lứa tuổi khác nhau trẻ có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Bạn cần biết điều này và bổ sung cho con theo mức tốt nhất - không thiếu và cũng không thừa. 

Dưới đây là Tháp dinh dưỡng dành cho trẻ em các độ tuổi được Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế) khuyến nghị.

Tháp dinh dưỡng dành cho trẻ từ 3 - 5 tuổi tại Việt Nam

Tháp dinh dưỡng dành cho trẻ từ 6 - 11 tuổi tại Việt Nam

T.T