"Elon Musk của Trung Quốc" mất ngôi tỷ phủ đô la sau sự cố cháy pin xe điện

Mới đây, William Li, tỉ phú xe điện của Trung Quốc, đã chính thức rời khỏi hàng ngũ tỉ phú sau khi cổ phiếu công ty xe điện NIO của ông giảm mạnh.

Nhà tài phiệt Wiliam Li, 44 tuổi, được mệnh danh là "Elon Musk của Trung Quốc". Theo Forbes, chỉ trong nửa đầu năm nay, cố phiếu của công ty xe điện NIO đã sụt giảm 58%, đồng thời giá trị tài sản ròng của người sáng lập William Li cũng giảm 1,2 tỷ USD trong vòng chưa đầy 4 tháng xuống mức hiện tại là 457 triệu USD.

NIO đã xác nhận với truyền thông vào hôm thứ Hai rằng hai giám đốc điều hành cấp cao của họ đã rời khỏi công ty, cụ thể là giám đốc phần mềm Li Zhuang và người giám sát hoạt động kinh doanh của NIO tại Vương quốc Anh, Angelika Sodian.

Những thông tin chi tiết bắt đầu xuất hiện sau khi công ty NIO tiết lộ đã thu hồi 4.804 ngàn chiếc SUV ES8 – sản phẩm xe hơi chạy điện hàng đầu của hãng sau một loạt khiếu nại về pin bắt lửa hoặc bốc khói. Con số sản phẩm thu hồi hiện đã rất lớn, lên đến khoảng một phần ba số xe được bán tính đến nay.

Các nhà phân tích nói rằng, bên cạnh vấn đề an toàn, NIO còn phải đối mặt với những vấn đề lớn hơn trong thị trường xe điện ở Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc đang cắt giảm trợ cấp cho các nhà sản xuất xe điện (EV). Mặc dù NIO vẫn có thể trụ được nhờ quy mô và giá trị vốn hóa thị trường lớn, nhưng cú trượt lần này sẽ làm giảm tâm lý nhà đầu tư với lĩnh vực sản xuất xe điện.

Ten Yong, một giám đốc điều hành của công ty tư vấn L.E.K có trụ sở tại Thượng Hải cho biết: "Trong vòng 2 năm tới, rất nhiều các nhà sản xuất EV mới, nhất là những thương hiệu nhỏ, sẽ không thể cạnh tranh lâu dài. Họ sẽ thiếu hụt vốn và gặp khó khăn trong việc phát triển sản phẩm, rất khó để tồn tại".

Tài chính của NIO sẽ càng chịu nhiều áp lực hơn khi Bắc Kinh cắt giảm trợ cấp cho họ và các công ty khác trong ngành EV vào năm 2020 để khuyến khích sự đổi mới toàn ngành. NIO được nhận khoảng 67,5 nghìn nhân dân tệ (9,865 USD) cho mỗi mẫu ES8 có giá dao động từ 448 đến 506 nghìn nhân dân tệ, nhưng số trợ cấp này sẽ nhanh chóng bị cắt còn 11,520 nghìn nhân dân tệ trong năm nay.

Giám đốc tài chính Lois Hsieh trong một cuộc nói chuyện với các nhà phân tích hồi tháng 5, đã chỉ ra sự yếu kém trong nền kinh tế vĩ mô kết hợp với sự phát triển chậm chạp của thị trường ô tô và cắt giảm trợ cấp. Một phát ngôn viên khác cho biết chìa khóa cơ hội của NIO hiện tại là "tập trung phát triển kinh doanh, hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh lâu dài. Chúng tôi tin rằng công ty sẽ đạt được thành tựu với giá trị vốn hóa thị trường của mình."

Các nhà đầu tư nói rằng, những nhà công ty nhỏ hơn NIO đang khá chậm chạp trong sản xuất hàng loạt và thu lợi nhuận. Nhiều công ty nhỏ đang hối hả đi tìm phương án khi các nhà đầu tư ngày càng hoài nghi về khả năng tồn tại của mô hình kinh doanh của họ. Theo thống kê từ Pitchbook, trong khoảng từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, các công ty EV tư nhân của Trung Quốc chỉ nhận được 783 triệu USD tài trợ, giảm mạnh so với 5,97 tỷ USD cùng kì năm ngoái.

Ken Xu, một đối tác thuộc công ty đầu tư Gobi Partners cho biết: "Vốn đầu tư cho ngành đang bị cắt giảm, đã đến lúc các nhà sản xuất phải cạnh tranh về giá thành và hiệu suất xe." Còn về những nhà sản xuất mới, vị này cho biết: "Các công ty mới khởi nghiệp, không có kinh nghiệm sản xuất hàng loạt sẽ không thể cạnh tranh, và cuối cùng, chắc chỉ còn lại 2 hoặc 3 trong số họ có thể bám trụ với ngành công nghiệp này."

Xpeng, một startup EV được hậu thuẫn bởi Alibaba sẽ là một phần trong số những công ty khởi nghiệp đó. Brian Gu, chủ tịch của Xpeng, cho biết công ty đang tích cực gây vốn, số vốn đã tăng 587 triệu USD so với trước đó và đưa định giá công ty lên 4 tỷ USD. Hiện tại, giá trị tài sản ròng của nhà sáng lập Xpeng, He Xiaopeng, đang ước tính là 1,3 tỷ USD.

Gu cho biết thêm "Thực sự là thử thách khi một vài nhà sản xuất đầu ngành đang hoạt động kém hiệu quả trên thị trường và vô hình chung tạo áp lực lên triển vọng ngắn hạn của ngành. Chúng tôi thấy các nhà đầu tư đang rất cẩn trọng, có sự chọn lựa và dành sự chú ý cho những người đi trước."

Tuy nhiên, theo Yale Zhang, một nhà phân tích của công ty tư vấn AutoForesight, các nhà phân tích không mong đợi các công ty startup này sẽ loại các công ty như BYD và Geely ra khỏi cuộc chơi, vì đây là những công ty có biện pháp kiểm soát chi phí tốt hơn và giữ ổn định giá trong bối cảnh trợ cấp giảm dần. Hơn nữa, sự cạnh tranh sẽ càng lúc càng khốc liệt hơn khi sắp tới, Tesla bắt đầu sản xuất và bán Model 3 trên thị trường Trung Quốc.

Ông Teng Yong của công ty tư vấn L.E.K cho biết thêm: "Những công ty có quy mô lớn và thích nghi được với các chính sách địa phương sẽ tiếp tục phát triển tốt. Còn với những công ty mới, tôi không nghĩ nhiều trong số họ có khả năng tiếp tục."

Trần Vũ Đức