Tương lai của “Thái tử Samsung” hóa ra lại nằm ở ba con ngựa

Mới đây, Tòa án cao nhất của Hàn Quốc đã làm cho dư luận cả nước này choáng váng bằng việc yêu cầu người thừa kế Samsung, Lee Jae-yong, phải tiếp tục hầu tòa vì án tham nhũng. Nguyên nhân của lần triệu tập này, hóa ra lại chính là ba con ngựa.

Bê bối tham nhũng của Samsung: Hàn Quốc có dám thực thi công bằng?

Hàng loạt quan chức cấp cao Samsung bị bắt, đầu não rối loạn

Theo hãng tin Bloomberg, hôm thứ Năm vừa qua, Tòa án Tối cao Hàn Quốc đã ra lệnh tái thẩm cho phó chủ tịch Samsung Electronics về hành vi hối lộ, động thái này lại làm rấy lên nhiều lo ngại ở Hàn Quốc về một công ty có tầm quan trọng bậc nhất xứ sở Kim chi ngay sau khi nó vừa ổn định lại được guồng quay của thương mại toàn cầu.

Ngoài ra, tòa án cũng đã yêu cầu tái thẩm vụ án của cựu tổng thống Park Geun-hye, người đã nhận hối lộ từ người thừa kế của Samsung. Lần triệu tập đồng thời này xoay quanh ba chú ngựa được tặng, đa số các thẩm phán cấp cao của Hàn Quốc đồng ý rằng đây nên được coi như một khoản hối lộ khác. Ba chú ngựa này được định giá lên tới 3,4 tỷ won (2,8 triệu USD), mức giá thẩm định này đã đẩy những cáo buộc hối lộ nhắm vào Lee Jae-yong đủ để khiến người thừa kế của Samsung phải lãnh án tù trong nhiều năm mà không có lựa chọn án treo.

Lập trường tư pháp cứng rắn này có thể sẽ là một dấu hiệu cho sự thay đổi về cách mà chính phủ Hàn Quốc theo dõi sát sao các chaebol – những tập đoàn lớn do một gia đình kiểm soát mà Samsung là một ví dụ. Ngoài ra, nó có vẻ giống như một bước tiến mới để lôi kéo một phần quyền lực và sự ảnh hưởng của chính phủ nước này. Đối với Samsung lúc này, nếu may mắn thì đây có thể chỉ là một chướng ngại vật đặt tại các mảnh kinh doanh lớn họ vấp phải. Tệ hơn thì nó hoàn toàn có thể tước đi khỏi tập đoàn này một vị lãnh đạo tài năng với mạng lưới quan hệ rộng khắp.

Jungkeun Lim, luật sư tại công ty TY & Partners tại Seoul cho rằng: "Những con ngựa này đã trở thành một vấn đề gây tranh cãi cho bản án này bởi giá trị có chúng có thể làm ảnh hưởng tới hình phạt. Nó sẽ là thứ quyết định xem Lee Jae-yong có phải ngồi tù hay không".

Trước thông tin giật gân này, thị trường chứng khoán lại không hề quá bất ngờ. Cổ phiếu Samsung đã mất 2,5% giá trị vào hôm mà Tòa án Tối cao công bố việc tái thẩm. Nhưng sau đó đã dần phục hồi vào hôm thứ nay. Kết thúc phiên, giá cổ phiếu Samsung thậm chí đã tăng thêm 1,4%.

Câu chuyện hối lộ được bắt đầu từ cuộc gặp gỡ riêng giữa Lee Jae-yong và Park Geun-hye vào ngày 15/9/2014. Lee Jae-yong là người thừa kế thực tế của tập đoàn Samsung, đã được yêu cầu một chú ngựa để cho con gái bạn thân Choi Soon-sil của tổng thống Park. Yêu cầu này sau đó đã được Lee Jae-yong thực hiện, nhưng mọi chuyện chưa dừng lại ở đó.

Bản án gốc của năm 2017 đã xoay quanh một vụ sáp nhập gây nhiều tranh cãi vào năm 2015 giữa hai chi nhánh của Samsung. Lần "hợp thể" này đã giúp tăng số cổ phần của Samsung C&T Corp mà Lee Jae-yong nắm giữ, để trở thành một cổ đông lớn tại Samsung Electronics. Các công tố viên lập luận rằng ông Lee đã tìm cách để đảm bảo vụ sáp nhập này sẽ diễn ra bằng cách hối lộ gián tiếp tổng thống Hàn Quốc đương nhiệm tại thời điểm đó. Lee Jae-yong và Samsung đã phủ nhận bất kì hành vi sai trái nêu trên.

Phán quyết mới nhất của Tòa án Tối cao Hàn Quốc cho biết rằng ông Lee và các giám đốc điều hành khác của Samsung đã đề nghị tặng ba con ngựa lần lượt có tên là Salcido, Vitana và Rausing cho bạn thân Choi của cựu tổng thống Park. Lee Jae-yong đã nhìn ra được mối quan hệ mật thiết giữa Park Geun-hye và người bạn này của mình nên đã bí mật đề nghị tặng số ngựa trên cho Jung Yoo-ra, con gái của bà Choi mà cũng đồng thời là một vận động viên cưỡi ngựa chuyên nghiệp.

Sau đó Lee dần dành nhiều mối quan tâm hơn tới vấn đề này sau khi gặp mặt tổng thống Park lần thứ hai. Lần này, bà Park đã bảo ông Lee hãy "mua một con ngựa tốt". Toàn bộ chi tiết của quá trình đã được quyết định bởi bà Choi, còn việc mà ông Lee quan tâm chỉ cần là làm thế nào để thõa mãn bà Choi mà không rấy lên sự nghi ngờ từ phía công chúng.

Vụ bê bố này đã làm sáng tỏ được mối quan hệ thân thiết giữa các chaebol và Nhà Xanh – cơ quan tương đương với Nhà Trắng của Mỹ. Nó cũng là thứ đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình trên các tuyến phố của Seoul, dẫn tới việc ông Lee bị bắt giam và tổng thống Park bị luận tội.

Sau một năm ngồi tù, Lee Jae-yong đã được thả tự do vào tháng 2/2018 theo quyết định của một tòa án phúc thẩm, khi ấy, bản án 5 năm từ của ông Lee đã được giảm một nửa và chuyển thành án tù treo. Đó cũng là quyết định khiến Tòa án Tối cao Hàn Quốc không hài lòng, và một lần nữa, vị thái tử của Samsung này có thể sẽ phải đối mặt với bản tái thẩm kéo dài nhiều tháng trời đồng thời có khả năng ông sẽ phải trở lại nhà tù.

Các phiên tòa trước đó cũng đã đi sâu vào vấn đề hối lộ bằng ngựa này, cáo buộc rằng Samsung đã cố gắng che giấu món quà là một chú ngựa trị giá 1 tỷ won bằng việc tráo đổi sang một con vật khác mà thực chất chỉ là một hành động để "rửa ngựa". Bên công tố viên đã cung cấp một loạt những tin nhắn, email và nhiều bản ghi chú của các tướng lĩnh dưới chướng ông Lee nhằm củng cố cáo buộc rằng Samsung ban đầu đã tặng cho con gái người bạn thân của tổng thống Park một chú ngựa. Và khi gặp phải những điều tra về truyền thông, Samsung đã bỏ con vật thế thân và thay vào đó bằng một con vật khác có tên là Vladimir.

Chánh án Kim Myeong-su đã công bố quyết định được đa số thẩm phán đồng ý rằng tòa án cấp dưới nên xem xét cả ba con ngựa trên và các khoản hỗ trợ tài chính cho một trung tâm giáo dục thể thao điều hảnh bởi bà Choi như những hành vi hối lộ. Từ đó nâng tổng giá trị số tài sản hối lộ bởi Samsung từ 5 lên thành 8 tỷ won. Theo luật pháp của Hàn Quốc thì bất kì tội phạm tài chính nào vượt ngưỡng 5 tỷ won đều sẽ phải chịu mức án tối thiểu là 5 năm tù và không thể chuyển đổi thành án treo.

Kim Nam-geun, một luật sư tại People's Solidarity for Participantion Democracy, cho rằng: "Nhiều người đã dần mất niềm tin vào bộ máy tư pháp, cơ quan đang dần nhân nhượng trước đồng tiền và quyền lực nhưng lại hà khắc đối với người dân nghèo. Và vụ bê bối này nên là một bước đệm để giúp thay đổi nhận thức ấy".

Trung ND