VnReview
Hà Nội

Nền "kinh tế bạc" lên ngôi, Trung Quốc nở rộ trào lưu KOL cao tuổi

Ở Trung Quốc, ngày càng có nhiều người yêu thích các nội dung liên quan đến người lớn tuổi trên mạng xã hội. Tuy nhiên trào lưu người già tham gia các mạng xã hội như TikTok (Douyin) liệu có sớm thoái trào?

Sang Xiuzhu, 75 tuổi, sống tại thủ đô Bắc Kinh giờ đây có một thói quen mới, đó là trang điểm. Bà thường chuốt mascara và tô son môi mỗi ngày trước khi ra ngoài. Nhưng đây chỉ là thói quen gần đây của bà. Bà chia sẻ: "Tôi không hay trang điểm khi còn trẻ. Tôi không có đủ tiền để làm điều đó".

Bà Sang phải từ bỏ ước mơ biểu diễn để trở thành kỹ sư vào những năm 1960. Bà cho biết: "Vào thời điểm đó, gia đình tôi muốn tôi làm điều gì đó để cải thiện kinh tế chứ không phải đi làm nghệ thuật. Vì vậy, bất cứ điều gì liên quan đến nghệ thuật khi đó đều không ổn định".

Tuy nhiên chính những người như bà giờ đây đã tìm thấy cho mình những thú vui giải trí liên quan đến nghệ thuật. Bà Sang đã quyết định tham gia một kênh trên Douyin (phiên bản TikTok tại Trung Quốc) vào năm ngoái với tên gọi Fashion Grandma.

Đây là kênh chuyên quay video ngắn về các cụ bà Trung Quốc ăn mặc duyên dáng trong trang phục truyền thống như sườn xám. Fashion Grandma hiện có hơn 2,9 triệu người theo dõi. Nhiều người bày tỏ sự kính trọng và yêu quý các cụ bà biết cách trang điểm và làm đẹp thêm bộ quốc phục của nước này.

Người già tại Trung Quốc góp công lớn cho "nền kinh tế bạc"

Nhiều hãng công nghệ coi dân số già như một mỏ vàng tiềm năng. Theo báo cáo từ công ty nghiên cứu Leadbao, từ năm 2015 đến năm 2019, quy mô "nền kinh tế bạc" của Trung Quốc đã tăng từ 371 tỷ USD lên 665 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm 15,2%. Nền kinh tế bạc được định nghĩa là những thế hệ cao niên thông thạo các ứng dụng công nghệ và đem lại giá trị cho nền kinh tế.

Theo ước tính của Bộ trưởng Nội vụ Li Jiheng, các công dân lớn tuổi hay những người từ 60 tuổi trở lên và đa số thường đã về hưu tại Trung Quốc sẽ tăng lên 300 triệu trong vòng 5 năm tới, tăng từ 254 triệu vào năm ngoái.

Điều này cũng đồng nghĩa sẽ có ngày càng nhiều người tham gia vào nền kinh tế bạc tại Trung Quốc trong thời gian tới.

He Daling, sáng lập gia Fashion Grandma và CEO của Wuxianda MCN (mạng đa kênh) cho biết, trọng tâm khi thành lập công ty của cô là những người trẻ có sức ảnh hưởng. Tuy nhiên công ty cũng sớm nhận thấy, nội dung từ các lão niên cũng rất thu hút giới trẻ.

Daling nhấn mạnh: "Nhiều chủ đề trong thị trường video ngắn gần như đã bão hòa nhưng không nhiều công ty thử với những người cao tuổi. Vì vậy có một cơ hội rất tốt ở đây". Cô cho biết, công ty kiếm tiền chủ yếu thông qua hoạt động quảng cáo và các sự kiện như chương trình truyền hình thực tế.

Xiao Lijun, sáng lập gia kiêm CEO của Letuizu, một nền tảng nội dung kỹ thuật số nhận định: "Những video của người cao tuổi đang phá vỡ định kiến ​​đối với người già ở Trung Quốc. Họ trước đây vẫn luôn bị coi là những người thụ động và thiếu tinh tế. Những KOL là người già cho thấy, họ hoàn toàn đủ khả năng để trở nên xinh đẹp và duyên dáng theo cách khác biệt với những người trẻ tuổi".

Cụ thể Xiao đã tuyển 5 ông và 5 bà từ một buổi trình diễn thời trang quốc gia do Letuizu tổ chức và bắt đầu thực hiện các video liên quan đến thời trang và cuộc sống hàng ngày. Các video này đã góp phần thu hút hơn 3 triệu lượt theo dõi kênh của Letuizu trên cả Douyin và Kuaishou.

Letuizu cũng mở dịch vụ đào tạo người mẫu, diễn xuất và tạo kiểu tóc cho các KOL (người có sức ảnh hưởng) của mình. Xiao cho biết: "Họ rất muốn tìm hiểu về những xu hướng mới nhất mà giới trẻ yêu thích. Trong khi đó, các bình luận về video có xu hướng rất thân thiện và thông cảm".

Người già cũng có nhu cầu "bắt kịp thời đại" công nghệ

Nhưng mối quan hệ giữa dân số già và công nghệ rất phức tạp. Vài năm trở lại đây, số lượng người già am hiểu smartphone đã tăng lên nhanh chóng tại Trung Quốc . Khi công nghệ dần xâm nhập vào hầu hết các khía cạnh trong đời sống hàng ngày, từ mua sắm đến ngân hàng và giải trí, chính phủ nước này đã lo ngại rằng, một số người cao tuổi có thể sẽ bị bỏ lại phía sau.

Bắc Kinh gần đây đã đưa ra các chính sách giúp người cao tuổi tiếp cận dễ dàng hơn với công nghệ thông minh trong điều trị y tế, hoạt động giải trí và các dịch vụ công.

Theo dữ liệu từ Trung tâm thông tin mạng Internet Trung Quốc, tỷ lệ người dùng Internet từ 50 tuổi trở lên đã tăng từ 9,2% năm 2015 lên 22,8% vào tháng 6/2020, đồng thời ngày càng có nhiều người trung niên và cao tuổi biết cách dùng Internet.

Hiện có hơn 100 triệu người trên 50 tuổi ở Trung Quốc sử dụng Internet trên di động. Theo một cuộc khảo sát của QuestMobile, họ dành trung bình 136 giờ mỗi tháng trên các thiết bị thông minh.

Số lượng sản phẩm hướng đến người cao tuổi đã tăng 78% vào năm 2019 so với năm 2017 và số lượng thương hiệu gần như tăng gấp đôi. Thị trường phục vụ đối tượng người cao tuổi phát triển đã thúc đẩy một loạt các dịch vụ Internet ra đời, hướng đến người cao tuổi ở Trung Quốc.

Ví dụ ứng dụng Tangdou đã tạo ra một cộng đồng trực tuyến cho những người yêu thích loại hình khiêu vụ 4 cặp (square dance), đa số là người cao tuổi. Tangdou có khoảng 200 triệu người dùng vào năm 2019. Ứng dụng chia sẻ, hướng dẫn miễn phí và trả phí các vũ đạo thuộc nhiều phong cách như dân gian Trung Quốc, jazz, ballroom và thậm chí cả hip-hop. Trong khi xem các video livestream, người dùng có thể mua sản phẩm thông qua các nền tảng thương mại điện tử bên ngoài như Pinduoduo và gửi quà tặng ảo cho những người có sức ảnh hưởng. Bản thân ứng dụng cũng kiếm tiền thông qua quảng cáo.

Và không chỉ người già mới quan tâm đến nội dung có người lớn tuổi. Zhao Haiguo, sáng lập gia Lelingshiguang MCN, công ty điều hành kênh Douyin với hơn 2 triệu người theo dõi của một bà cụ 67 tuổi tiết lộ, 84% người theo dõi kênh này ở độ tuổi từ 25 - 40 và chủ yếu là nữ.

Lin Suying, một phụ nữ 25 tuổi đến từ Chiết Giang và là người xem các video KOL người lớn tuổi cho biết: "Tôi nghĩ thật đáng kinh ngạc khi họ vẫn đẹp dù đã rất lớn tuổi.Vẻ đẹp là thứ luôn tồn tại ở phụ nữ. Tôi không nghĩ họ không nên bị bỏ qua. Tôi tò mò về việc phụ nữ cao tuổi có thể xinh đẹp như thế nào. "

Zhao cho biết: "Lượng người dùng chính của các nền tảng video ngắn hiện nay chủ yếu là giới trẻ. Tỷ lệ người từ 50 tuổi trở lên xem video ngắn sẽ lớn hơn khi họ có nhiều thời gian hơn để sản xuất nội dung video".

Tất nhiên những người tạo ra các sản phẩm cuối cùng cho các ông bà cụ vẫn là giới trẻ. Xiao đến từ Letuizu cho biết, anh cảm thấy thoải mái và có nhiều ý tưởng hơn với những KOL cao tuổi mà anh quản lý.

Xiao nhấn mạnh: "Chúng tôi đưa ra quyết định vì chúng tôi là những người biết cách tạo ra những video chuyên nghiệp và có thể lan truyền rộng rãi. Nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ yêu cầu ông và bà của mình làm bất cứ điều gì vô vị ngay cả khi chúng tôi biết điều đó sẽ mang lại nhiều lượt tương tác hơn".

Tuổi tác là vấn đề lớn với các KOL (người có sức ảnh hưởng) đã cao tuổi

Bà Sang cho biết: "Tôi ngày càng già đi và còn lắp răng giả nên đôi khi không thể phát âm rõ ràng, trong khi nhiều hoạt động tại Fashion Grandma cần kỹ năng nói. Thật đáng tiếc vì những thế mạnh của tôi giờ lại trở thành thiệt thòi. Đôi khi tôi hơi chán nản về điều đó".

Mặc dù Zhao cho biết, người cao tuổi là nhóm có thu nhập ổn định và cao nhất ở Trung Quốc vì họ thường có nhiều thời gian. Tuy nhiên cũng chính vì họ đã có tuổi nên khả năng gắn bó với nghề này là một vấn đề đối với họ.

Zhang Yi, CEO công ty tư vấn iimedia Research cho biết: "Những người có ảnh hưởng càng lớn tuổi thì người đó càng hấp dẫn. Nhưng bên cạnh đó, họ cũng gặp nhiều vấn đề về sức khỏe… vì vậy, Lelingshiguang MCN sẽphải tốn rất nhiều chi phí để thu hút những người lớn tuổi có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội".

Dù việc trở thành người có sức ảnh hưởng lớn khi về già không phải là quá muộn nhưng nó cũng không đảm bảo họ có thể duy trì được công việc này về lâu dài, ít nhất sức khỏe sẽ không cho phép họ.

Thị trường video ngắn và các video livestream nhìn chung luôn xoay vần và dù trào lưu các ông, bà cụ lão niên tham gia biểu diễn hoặc đóng video ngắn có thể bị thoái trào bất cứ lúc nào thì đây vẫn là một cách hay để thế hệ đi trước có thể bắt kịp sự thay đổi của thời đại.

Tiến Thanh (Theo SCMP)

Chủ đề khác