Độc giả phương Tây đau đầu vì bài toán lớp 3 của Việt Nam

"Hãy quên Singapore đi! Thay vào đó, hãy cùng giải thử bài toán "hại não" đang gây bão ở các trang tin của ;Việt Nam". Đó là những dòng mở đầu của bài báo trên The Guardian có tựa đề: "Bạn có thể giải được đề toán dành cho học sinh Việt Nam 8 tuổi làm khó cả phụ huynh và giáo viên không?".

Sau khi bài toán lớp 3 "làm khó cả tiến sĩ" gây sốt trên các mặt báo ở Việt Nam, đến lượt nhiều trang tin nước ngoài cũng đưa tin về bài toán lạ này, trong đó có tờ TheGuardian. Theo tờ báo nước Anh, bài toán đến từ Việt Nam có yêu cầu khá đơn giản: Bạn chỉ cần điền vào các ô trống với các số từ 1 đến 9 để đạt được kết quả cuối cùng, dựa theo trình tự các phép toán: nhân, chia, cộng, trừ.

TheGuardian cũng dẫn nguồn tin VnExpress rằng, đây là bài toán được dành cho học sinh lớp 3 ở thị trấn Bảo Lộc (Lâm Đồng). Và đây là một bài toán dành cho trẻ 8 tuổi.

Không hề có các phép toán phức tạp. Bài toán đề cập đến các phép tính cơ bản với những con số tự nhiên. Nhưng việc giải bài toán này không phải dễ như đi dạo trong công viên. Thậm chí, nó còn khiến nhiều giáo viên, phụ huynh và cả các tiến sĩ cũng phải bối rối.

TheGuardian cũng nhận định, Việt Nam hiện đang có thứ hạng cao trong các bảng xếp hạng PISA quốc tế ở độ tuổi 15 về toán học, khoa học. Cụ thể, Việt Nam xếp thứ 17 về toán học và thứ 8 về khoa học, những vị trí tốt hơn nhiều so với các quốc gia phương Tây như Anh (thứ 26 và 20), Mỹ (thứ 36 và 28). "Không quá ngạc nhiên khi họ (Việt Nam) đưa ra các bài toán như thế này…"

Và ở cuối bài, tờ báo đưa ra lời thách đố: "Bạn có thể giải bài toán này không? Chúng tôi sẽ cập nhật đáp án sau".

Tiếp tục làm khó các độc giả phương Tây?

Gần như ngay lập tức, bài báo cùng bài toán này đã gây bão trên TheGuardian với 1204 bình luận (tính đến thời điểm chúng tôi dịch bài viết này). Trên trang báo nước Anh ngập tràn các bình luận với những con số và phép toán nhằm tìm ra đáp án chính xác nhất. 

Đã có nhiều người đưa ra đáp án và tỏ ra vui mừng vì đã giải được bài toán khó này. Nhưng ngay sau đó họ lại nhận được các bình luận phản hồi và cho rằng đáp án đó sai hoặc chưa chuẩn xác. Ví dụ như độc giả Stassa cho rằng có tới 119 đáp án nhưng nhiều người khác lại cho rằng có nhiều đáp án hơn thế. Người thì đoán có 136 đáp án, người thì cho rằng có 152 cách giải...

Trong khi nhiều độc giả đã "kêu trời" với sự hóc búa mà bài toán tưởng chừng như đơn giản này mang lại. Một độc giả bình luận: "OMG, where am I Auntie?? .. Have stumbled into my worst nightmare, people speaking in letters and numerals" (tạm dịch: Ôi trời ơi. Thật là một cơn ác mộng của đời tôi, tôi đang mắc kẹt trong những con số tự nhiên). 

Thậm chí có rất nhiều bình luận tỏ ra hoài nghi vấn đề dịch thuật của TheGuardian khiến bài toán trở nên khó hơn.

Một độc giả (của TheGuardian) có nickname là Spotty Fellow cho rằng: "Rõ ràng là có vấn đề về dịch thuật, từ việc dùng dấu hai chấm cho phép chia. Tôi đã trên 50 tuổi và từng tốt nghiệp ngành toán (…). Đề bài không nêu rõ cho phép sử dụng mấy lần các số từ 1 đến 9 hay chỉ được dùng mỗi số duy nhất một lần. Nếu không ràng buộc thì có thể dùng lặp đi lặp lại nhiều lần và sẽ có rất nhiều đáp án khác nhau".

Một độc giả khác có nickname là Olivstou cũng tỏ ra đồng tình. Anh này cho rằng "hoặc là do dịch giả của The Guardian đã dịch sai hoặc là do thiếu sót ngay từ người ra đề bài. Khi đó, bạn có thể sử dụng cùng một số nhiều lần và sẽ gặp phải những vấn đề toán học nan giải nếu không có một máy tính hỗ trợ (bởi có tới 128 đáp án với 9 số, với 362.880 phương án điền số khác nhau để tìm ra đáp án)".

Bên cạnh đó, ngay cả độc giả đến từ Việt Nam cũng tỏ ra ngạc nhiên, một độc giả có nickname là Sibe Black bình luận: "Tôi đến từ Việt Nam, tôi chắc rằng không có những bài toán kiểu này ở lớp 3".

Như vậy, bạn có thể thấy gì qua một bài toán dành cho học sinh lớp 3 với những con số từ 1 đến 9 và các phép toán cơ bản (cộng, trừ, nhân, chia)? Như bình luận của các độc giả trên TheGuardian, đây có thể là thiếu sót khi ra đề (thiếu giới hạn số lần sử dụng các con số) hoặc bản thân đề ra đòi hỏi nhiều phương án giải quyết.

H.T