Hình ảnh xấu xí, tàn nhẫn của Steve Jobs qua cuốn hồi ký của con gái ông

Người ta không còn lạ lẫm gì với cách ứng xử cay nghiệt của Steve Jobs với mọi người và cuốn tự truyện mới đây của con gái ông đã kể rõ hơn về điều đó.

Đã có rất nhiều bài viết trong nhiều năm qua khắc họa chi tiết tính cách độc đoán, khiếm nhã và bủn xỉn của ông đối với nhân viên, đối tác kinh doanh, và thậm chí cả gia đình và bạn bè.

Tuy nhiên, những câu chuyện được hé lộ từ "Small Fry" (tạm dịch: Những người không quan trọng), cuốn tự truyện mới của con gái ông, Lisa Brennan-Jobs đã thật sự gây sốc. Trong cuốn sách này, Jobs hiện ra không chỉ như một kẻ tự kiêu và hèn hạ mà còn là một con người thực sự khủng khiếp.

Chúng ta đã biết trong nhiều năm qua rằng Jobs ban đầu từ chối thừa nhận là cha của Brennan-Jobs và không hỗ trợ tiền nuôi con cho đến khi kết quả DNA chứng minh sự việc và tòa án yêu cầu Jobs phải thực hiện nghĩa vụ của mình. Đồng thời, ông còn phủ nhận rằng máy tính Lisa của Apple, ra mắt ngay trước Macintosh, được đặt theo tên con gái của mình cho đến khi ông buộc phải thừa nhận điều đó với cô và mọi người.

Tuy nhiên, cuốn sách của Brennan-Jobs đã cho biết thêm nhiều chi tiết mới về sự tồi tệ của ông đối với cô. Ông hiếm khi gặp cô lúc bé, thậm chí cả sau khi thừa nhận quan hệ cha con. Trong lúc ông tránh mặt cô và cả việc trả tiền cấp dưỡng - dù lúc này, Jobs đã sáng lập và kiếm được tiền từ Apple - cô và mẹ của mình phải sống trong cảnh nghèo khổ, phụ thuộc vào các khoản phúc lợi xã hội, đồng lương ít ỏi từ mẹ cô và những tổ chức từ thiện. Khi bị buộc phải trả tiền cấp dưỡng con cái, ông đã che giấu mọi thông tin vụ kiện tụng gây bất lợi cho bản thân mình vài ngày trước khi Apple trở thành công ty đại chúng và biến nhà sáng lập của hãng thành một triệu phú.

Ngay cả sau khi Jobs bắt đầu dành nhiều sự chú ý hơn đến Brennan-Jobs, thì mẹ cô, bà Chrisann Brennan, dường như chẳng mấy thoải mái khi để con gái một mình với Jobs sau một sự việc mà người ta cho rằng ông đã hỏi và trêu chọc Brennan-Jobs lúc ấy 9 tuổi về xu hướng và sự hấp dẫn tình dục.

Lisa Brennan-Jobs và cha lúc còn bé

"Chúng ta là những kẻ lạnh lùng"

Sau đó, khi Brennan-Jobs chuyển đến sống với cha khi cô ở độ tuổi thiếu niên, ông ta đã cấm cô gặp bà Brennan trong suốt sáu tháng, mặc dù bà là người duy nhất có ý nghĩa đối với cuộc sống của cô ở thời điểm đó. Sau khi chuyển đến sống với cha và mẹ kế - Laurene Powell-Jobs, Brennan-Jobs nói với cả hai rằng cô cảm thấy cô đơn và mong họ có thể chúc cô ngủ ngon vào mỗi tối. Thay vì chia sẻ cho cảm xúc của cô và coi đó là một lời thỉnh cầu bình dị, Powell-Jobs trả lời, "Chúng ta là những kẻ lạnh lùng".

Nhưng mọi thứ nhiều khi còn tệ hơn thế. Cô kể rằng, một lần, khi Jobs sờ soạng vợ mình và giả vờ làm tình với bà ấy, ông ta yêu cầu Brennan-Jobs ở lại trong phòng để chứng kiến và gọi đó là "khoảnh khắc gia đình". Ông thường xuyên giữ tiền của cô, nói rằng cô sẽ chẳng bao giờ nhận được gì từ khối tài sản của ông - thậm chí Jobs còn từ chối lắp đặt máy sưởi trong phòng ngủ của con gái mình.;

Khi cô bắt đầu trở nên tích cực hơn ở trường trung học, tham gia nhiều câu lạc bộ và đứng ra ứng cử chức vụ điều hành hội nhóm sinh viên, Jobs - người trước đây đã từ chối thừa nhận quan hệ cha con và chẳng bao giờ dành thời gian cho cô lúc bé – đã trách Brennan-Jobs không dành nhiều thời gian với gia đình, nói với cô, "Những thứ này chẳng ra gì cả. Mày sẽ không thể trở thành một thành viên của gia đình này". 

Có thời điểm, những hàng xóm gần đó rất lo lắng về Brennan-Jobs và đã đón cô về nhà mình. Họ cũng giúp cô trả tiền học đại học. 

Đối xử tệ bạc với nhân viên và những người quan trọng với mình là một điều không mấy tốt lành. Nhưng làm tổn thương một đứa trẻ đến mức đó, chúng ta chỉ có thể gọi là ác quỷ! Chúng ta biết Jobs là kẻ chuyên bắt nạt đối với nhiều người. Bây giờ chúng ta còn biết thêm rằng đến con gái mình, ông ta còn chẳng tha.

Laurene Powell Jobs - vợ sau của Steve Jobs, người tiếp tay cho sự tàn độc của Jobs với con gái ông

Brennan-Jobs được mô tả như một người sống sót sau nạn ngược đãi 

Đây chỉ là những trích đoạn từ cuốn sách sẽ lên kệ vào ngày 4/9 tới đây, vì vậy chúng ta không thể có một cái nhìn toàn diện. Và tất nhiên, chúng là hồi ức của một người, với tất cả cảm xúc và thành kiến của riêng cá nhân người đó. Powell-Jobs và chị gái của Jobs đã tuyên bố rằng cuốn sách "khác biệt rất lớn với những ký ức của chúng tôi về thời gian đó". 

"Chân dung đó của Steve không giống như người chồng và người bố chúng tôi biết" - họ nói - "Steve yêu Lisa, và anh ta ân hận mình không thể là một người cha đúng nghĩa khi cô còn nhỏ".

Trong cuốn sách của mình, Brennan-Jobs kể lại những câu chuyện này không phải để lên án Jobs, mà là để làm lành với gia đình và ông ấy. Cô tha thứ cho ông và tiếp tục tiến về phía trước. 

Đó là lựa chọn và quyền của cô ấy. Nhưng, như nhiều người đã chỉ ra, những gì cô ấy đã chịu đựng chẳng khác gì nạn ngược đãi trẻ em – sự tác động có chủ đích đầy cay nghiệt về mặt cảm xúc. Và trong nỗ lực tìm cách tha thứ và hiểu ông ta, cô ấy đang phản ứng tương tự như những người đã trải qua sự ngược đãi ấy.

Trong nỗ lực tìm cách tha thứ cho người cha của mình, Brennan-Jobs đang theo cách hành xử của nhiều người, tất cả họ đều lầm lỗi hơn cô khi nói đến hành vi của Jobs. Nhìn chung, cách duy nhất để khiến một tên côn đồ chuyên bắt nạt phải run sợ chính là đứng lên chống lại hắn ta và đại diện cho những người là mục tiêu của hẳn; trong trường hợp của Job, có quá ít người làm như thế. 

Khi nói về hành vi của ông ta đối với Brennan-Jobs, vợ ông, Powell-Jobs, rõ ràng không kháng cự lại ông ta. Khi nói về hành vi của ông ấy đối với nhân viên và đối tác kinh doanh, các đồng nghiệp của ông ấy tất nhiên cũng không (dám) chống cự. 

Lisa Brennan-Jobs hiện nay và người cha quá cố

Jobs có những thành tựu đáng kể - và cũng tàn nhẫn không thể tin được

Không ai biết được cán cân vũ trụ cân nhắc những thứ phức tạp như cuộc sống của một người như thế nào, nhưng cuốn sách của Brennan-Jobs đã cho thấy những câu chuyện khác về Jobs, những câu chuyện về cách ông đối xử với nhân viên, đồng nghiệp và đối tác của mình, theo một cái nhìn khác. Nó khiến cho cái nhìn về ông ta dường như ít giống một nhà lãnh đạo định hướng, đôi khi khắc nghiệt để đạt được mục tiêu của mình, mà thay vào đó giống như một kẻ tàn nhẫn có được thành công chỉ vì những người xung quanh ông ta đã chấp nhận và chịu đựng sự khủng khiếp ấy. 

Jobs được ca ngợi vì vai trò của mình trong việc làm sống lại Apple. Khi ông tiếp quản, công ty chỉ còn vài tháng nữa là phá sản. Khi ông rời Apple ngay trước ngày qua đời, đây đã là công ty công nghệ tiêu dùng lớn nhất trên thế giới và đang trên đường trở thành kẻ khổng lồ như hiện nay. Trên thế giới chỉ có một số rất ít các lãnh đạo tập đoàn có thể đảo ngược tình thế trong những thời điểm tưởng chừng như vô vọng, và chỉ có Jobs mới cứu được Apple và đặt nó lên con đường danh vọng hôm nay. 

Và đó không phải là thành tựu nhỏ. Khi vực dậy công ty, Jobs đã cứu lấy hàng ngàn công ăn việc làm và giúp tạo ra hàng ngàn việc làm khác. Ông cũng làm cho nhiều người trong và ngoài công ty trở nên vô cùng giàu có. 

Mặt tích cực dưới thời đại của Jobs còn bao gồm vai trò của ông trong việc tạo ra một số sản phẩm có ảnh hưởng nhất trong 50 năm qua - iPhone, Mac, iPad, iPod và các máy tính nguyên khởi của Apple. Có thể các sản phẩm tương tự có thể và sẽ được tạo ra mà không cần ông ấy. Nhưng không thể phủ nhận rằng ông có vai trò dẫn đầu trong việc định hình cách mà hàng tỷ người tương tác với công nghệ, theo cách tốt hơn. 

Steve Jobs và chiếc iPhone 2G mang tính cách mạng

Chúng ta thường xuyên tôn vinh các nhà lãnh đạo doanh nghiệp mà bỏ qua những sai lầm của họ 

Những thành tựu của Jobs đi kèm với những hành động chẳng đáng tự hào là mấy, như việc ông giám sát quá trình công ty thuê ngoài hàng nghìn nhà máy ở nước ngoài và những chiêu trò của họ để tránh thuế. Ông cũng đứng đầu công ty và hưởng lợi cá nhân khi chỉ đạo ghi lùi ngày quyền mua cổ phần để khiến cho công ty có giá trị hơn, nhưng lại khiến cho các giám đốc điều hành khác rơi vào quên lãng. Và ông ta cũng liên tục hét xối xả vào nhân viên và công khai lăng mạ họ trước mặt rất nhiều người.

Và đó là chưa kể đến trò hề của ông trong nhiệm kỳ đầu tiên tại Apple, chẳng hạn như cách Jobs cố làm suy yếu CEO John Sculley vào thời điểm đó và từ chối cung cấp cổ phần cho một trong những nhân viên đầu tiên của Apple. 

Cuối cùng, những thành tựu của Steve Jobs liệu có che mờ đi sự ác nghiệt mà ông đã gây ra đối với những người khác không? Không ai phân định được. 

Chỉ biết rằng, chúng ta thường xuyên vinh danh các nhà lãnh đạo kinh doanh vì những thành tựu của họ mà không xem xét kỹ liệu họ là con người như thế nào và những hành động của họ - cả về phương diện cá nhân và nghề nghiệp - ảnh hưởng đến những người xung quanh họ và thế giới rộng lớn hơn ra sao. Đồng thời, người ta vẫn luôn cho rằng, việc quá tập trung vào hoàn thành những mục tiêu sẽ khiến con người ta hình thành những nhân cách, hành vi xấu. 

Điều đó dường như đúng với trường hợp của Steve Jobs.

Minh.T.T

Tham khảo Business Insider