Chiến tranh thương mại khiến Mỹ thiệt hại ít nhất 19 tỷ USD, người dân phải mua đồ đắt hơn

Các nhà kinh tế cảnh báo tổng thống Donald Trump rằng, người tiêu dùng và các công ty Mỹ cuối cùng sẽ là những người phải gánh chịu hậu quả cuối cùng từ cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Theo chia sẻ của 3 nhà kinh tế uy tín, số tiền mà nước Mỹ phải gánh chịu từ chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ít nhất đã rơi vào khoảng 19,2 tỷ USD và chưa có dấu hiệu dừng lại nếu hai bên không thể đi đến một thỏa thuận chung.

Kể từ đầu năm 2018, chính quyền Trump đã áp mức thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc với trị giá 283 tỷ USD, bao gồm thép, máy giặt và pin năng lượng mặt trời. Theo tài liệu thảo luận của Trung tâm nghiên cứu chính sách kinh tế (CERP) có trụ sở tại Luân Đôn, Anh, giá của nhiều loại hàng hóa tăng làm gián đoạn chuỗi cung ứng và ngân sách.

Tuy kết quả nghiên cứu trên mới chỉ mang tính sơ bộ nhưng có vẻ, chủ nghĩa bảo hộ của ông Trump vẫn chưa thực sự phát huy tính hiệu quả.

Giá cả hàng hóa tăng cao

Nhóm tác giả nhận thấy, giá của hàng hóa đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng do thuế quan tăng. Nhiều mặt hàng đã tăng từ 10-30%. Tuy nhiên, người phải chịu ảnh hưởng lại chính là người tiêu dùng Mỹ và các nhà nhập khẩu. Họ sẽ phải mất nhiều tiền hơn cho một món hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trước đây.

Nhập khẩu giảm và sự đa dạng trong các mặt hàng nhập khẩu ngày càng thấp

Thuế quan của Mỹ áp đặt lên khoảng 250 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong năm ngoái. Điều này vô tình làm chậm tiến trình nhập khẩu các sản phẩm cần thiết cho nước Mỹ.

Khi giá sản phẩm, hàng hóa nhập khẩu tăng, nhu cầu đối với các sản phẩm bị đánh thuế cũng giảm xuống 25-30% tính trong tổng giá trị các mặt hàng nhập khẩu.Thuế quan cao cũng là rào cản khiến nhiều công ty Trung Quốc không còn dám mạnh dạn đưa các sản phẩm mới và chất lượng sang thị trường Mỹ. Điều này cũng đồng nghĩa sự đa dạng trong các loại hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ sẽ giảm đi và người tiêu dùng Mỹ sẽ có ít sự lựa chọn hơn.

Các nhà nghiên cứu ước tính, người Mỹ đã phải trả tới 12,3 tỷ USD cho chính phủ thông qua lệnh áp thuế của ông Trump và mất 6,9 tỷ USD thu nhập do giá cả hàng hóa tăng. Thêm vào đó, thuế quan cũng khiến người tiêu dùng và nhà nhập khẩu mất 4,5 tỷ USD/tháng.

Xuất khẩu cũng giảm theo

Không chỉ gây tác động tới nhập khẩu, thuế quan cũng khiến hàng hóa xuất khẩu của Mỹ sang các thị trường trọng điểm, trong đó có Trung Quốc giảm mạnh.

Theo nghiên cứu của Viện tài chính quốc tế tính từ tháng 7-11/2018, giá trị xuất khẩu của Mỹ đã giảm tới 17 tỷ USD và trong cả năm 2018, giá trị xuất khẩu giảm tới 40 tỷ USD, tương đương 1/3 giá trị xuất khẩu kỷ lục sang thị trường Trung Quốc vào năm 2017 là 130 tỷ USD.

Số liệu thống kê chính thức cũng cho thấy, giá trị xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc trong tháng 11/2018 chỉ đạt 8,7 tỷ USD, giảm 4,1 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2017.

Những con số trên phần nào cho thấy, hậu quả mà cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung tác động lên nền kinh tế của Mỹ cũng không hề nhỏ, và Trump cần phải có một giải pháp.

Thâm hụt thương mại cao kỷ lục trong năm 2018

Theo thống kê mới nhất của chính phủ Mỹ, thâm hụt thương mại với Trung Quốc, Mexico và EU đã đạt mức đỉnh điểm trong năm 2018 ngay cả khi chính quyền ông Trump đã áp thuế hàng trăm tỷ đô lên nhiều mặt hàng của các đối tác này.

Hãng tin AFP cho biết, thâm hụt thương mại của Mỹ đã đạt mức cao nhất trong vòng 10 năm qua vào tháng 12/2018. Ngay cả thặng dư thương mại dịch vụ cũng không thể giúp hạn chế thâm hụt thương mại chung, tính cả hàng hóa và dịch vụ trong năm 2018 là 621 tỷ USD.

Tính riêng tổng thâm hụt hàng hóa đối với tất cả nước đã tăng 10,4% so với năm 2017 và chạm ngưỡng 891,3 tỷ USD trong năm 2018.

Theo các nhà phân tích, nếu người tiêu dùng Mỹ vẫn tiếp tục mua các sản phẩm điện tử nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, con số thâm hụt thương mại chắc chắn sẽ còn nới rộng hơn nữa, thậm chí tăng gấp đôi bất chấp các nỗ lực áp thuế của ông Trump.

Xuất khẩu đã giảm tháng thứ ba liên tiếp, kết hợp với đó là nhu cầu hàng hóa Mỹ giảm do đồng đô la mạnh ngày càng khiến hàng hóa sản xuất của Mỹ kém thu hút trên thị trường quốc tế.

Cho đến nay, doanh thu từ thuế quan của Mỹ không đủ để bù đắp cho tồn thất mà người tiêu dùng và các công ty nhập khẩu phải chịu. Ngay cả khi Mỹ hoàn thành mục tiêu gây sức ép với Trung Quốc, buộc nước này phải trả tiền bản quyền nhiều hơn cho tài sản trí tuệ của Mỹ và thúc đẩy sản xuất trong nước, số tiền mà Mỹ phải chịu vẫn rất lớn.

Ví dụ, nếu Trung Quốc tăng 25% số tiền thanh toán cho bản quyền sáng chế của Mỹ thì cũng phải mất 3 năm để Mỹ có thể trang trải cho các chi phí phát sinh do chiến tranh thương mại hiện nay.

Những thống kê hiện nay cho thấy, chi phí cho một cuộc chiến thương mại khá lớn so với ước tính lạc quan về bất kỳ lợi ích nào có thể đạt được của nước Mỹ. Tất nhiên, đối với một nền kinh tế có trị giá tới 20 ngàn tỷ USD như Mỹ thì việc thiệt hại khoảng vài chục tỷ đô không đáng kể. Nhưng nếu chiến tranh thương mại Mỹ-Trung vẫn tiếp tục kéo dài, hệ lụy sau này với kinh tế Mỹ chắc chắn sẽ rất khủng khiếp.

Chủ tich Tập Cận Bình và Tổng thống Trump dự kiến sẽ có một cuộc gặp mặt tại Florida vào cuối tháng 3 này và có khả năng sẽ ký một thỏa thuận để gỡ bỏ hàng loạt thuế quan lên hàng hóa của hai bên.

Mai Huyền