Ngày Sách Thế giới và lễ hội tôn vinh tình yêu dành cho sách ở các nước

Sách là món ăn tinh thần không thể thiếu với mỗi chúng ta trên con đường tích lũy tri thức, nuôi dưỡng tâm hồn. Để tôn vinh tình yêu sách, tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa Liên Hiệp Quốc UNESCO đã chọn một ngày trong tháng 4 làm ngày Sách Thế giới.;

Ngày hội sách năm 2019 thu hút sự quan tâm của độc giả trẻ 

Sau 5 năm thực hiện ngày sách Việt Nam: đạt nhiều kết quả khả quan

Ngày tôn vinh sách và các tác giả

Ngày Sách Thế giới hay ngày Quốc tế Sách (World Book Day, International Day of the Book) được kỷ niệm bởi UNESCO và các tổ chức liên quan khác vào dịp 23/04 hàng năm. Còn được gọi là Ngày Bản quyền và Sách Thế giới (World Book and Copyright Day), đây là dịp để khuyến khích niềm vui đọc sách và nghệ thuật đọc. Ngày 23/04 được UNESCO lựa chọn là ngày sách để ghi nhớ những nhà văn nổi tiếng thế giới đã mất vào ngày này: William Shakespeare, Miguel Cervantes, Inca Garcilaso de la Vega. Ngày này được UNESCO thông qua tại phiên họp Đại Hội đồng ở Paris năm 1995, nhằm mục đích tôn vinh các tác giả và sách trên toàn thế giới.

(Ảnh: slideshare) 

23/4 là ngày mất của nhà văn Miguel Cervantes (1547-1616), tác giả tiểu thuyết được đánh giá là hay nhất mọi thời đại Don Quixote, nhà sử học Tây Ban Nha gốc Peru Inca Garcilaso de la Vega (1539-1616) đã viết bộ sách về đế chế Inca Comentarios Reales de los Incas (The Royal Commentaries of Peru).

23/4 cũng là ngày sinh hoặc ngày mất của một số nhà văn lỗi lạc khác như: 

- Maurice Druon, một nhà văn lớn của Pháp. Một tác phẩm của ông đã được dịch ra tiếng Việt là Những ông vua bị nguyền rủa (Les rois maudits), là cảm hứng chính để George R.R. Martin viết nên Trò chơi vương quyền (Games of Thrones),  

- Nhà văn Nga Vladimir Nabokov, tác giả tiểu thuyết Lolita đã được chuyển thể thành bộ phim nổi tiếng cùng tên 

- Nhà văn, nhà báo người Columbia Manuel Mejía Vallejo, một tác giả được chú ý ở Columbia, cùng thời với Gabriel García Márquez, tác giả tiểu thuyết đạt giải Nobel văn học 1982 Trăm năm cô đơn.

- Nhà văn Iceland Haldor K.Laxness, nhà văn Tây Ban Nha Josep Pla.  

Shakespeare và Miguel Cervantes được cho là mất cùng ngày, ngày 23/04/1616 nhưng thật ra Shakespeare mất sau Cervantes 10 ngày, vào ngày 3/5 Dương lịch. Vào thời đó, Tây Ban Nha dùng lịch Gregorian (Dương lịch ngày nay, đặt theo tên đức Giáo hoàng thứ 13 là Gregory đã có công phổ biến lịch này) còn Anh dùng lịch Julian (lịch được dùng từ năm 45 trước công nguyên, đặt theo tên hoàng đế Julius Caesar). 

Ngày Sách Thế giới được kỷ niệm khắp thế giới để chúng ta nhận ra tầm quan trọng của sách, một mối liên kết giữa quá khứ và tương lai, một chiếc cầu nối giữa các thế hệ và các nền văn hóa. Trong ngày này, UNESCO và các tổ chức đại diện cho các nhà xuất bản, thư viện và nhà bán sách sẽ chọn một nơi làm Thủ đô Sách Thế giới (World Book Capital) để duy trì các lễ hội sách và việc đọc sách trong một năm. Thủ đô Sách Thế giới năm 2019 là Sharjah của UAE (các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất), và năm 2020 là Kuala Lumpur của Malaysia.

Qua ngày Sách Thế giới, UNESCO mong muốn ủng hộ sách và tôn vinh sự sáng tạo, sự đa dạng và tiếp cận tri thức công bằng. Ngày Sách Thế giới đã trở thành một nền tảng cho mọi người trên toàn cầu, đặc biệt là các chủ sở hữu ngành công nghiệp sách, bao gồm các tác giả, nhà xuất bản, giáo viên, thủ thư, các tổ chức tư và công, các tổ chức nhân đạo phi chính phủ và truyền thông đại chúng cùng nhau khuyến khích đọc sách và giúp mọi người được tiếp cận các nguồn lực giáo dục.

Audrey Azoulay, tổng giám đốc UNESCO, tóm lược chủ đề ngày Sách Thế giới 2019 như sau: "Sách là một hình thức biểu hiện văn hóa đã sống qua và là một phần của một ngôn ngữ được lựa chọn. Mỗi xuất bản phẩm được tạo ra bằng một ngôn ngữ riêng biệt và nhắm tới người đọc một ngôn ngữ cụ thể nào đó. Do đó, một cuốn sách được viết, sản xuất, trao đổi, sử dụng và được đánh giá cao trong một bối cảnh văn hóa và ngôn ngữ cho trước. Năm nay, chúng ta nhấn mạnh chiều hướng quan trọng này bởi vì 2019 là Năm Quốc tế của Các ngôn ngữ Bản địa do UNESCO dẫn đầu, để tái khẳng định cam kết của cộng đồng quốc tế trong việc ủng hộ các dân tộc bản địa gìn giữ quyền, kiến thức và nền văn hóa của họ".

Ngày Sách Thế giới ở các nước

Tây Ban Nha

Tại Catalonia, ngày lễ thánh George, vị thánh hộ vệ cho khu vực này, được tổ chức từ năm 1436 với hoạt động trao đổi quà tặng giữa những người yêu mến và kính trọng nhau. Từ thế kỷ 20, ngày lễ thánh George ở Catalonia được ăn mừng bằng việc tặng sách và hoa hồng-tặng sách cho những người mình yêu mến kèm theo những đóa hồng. Và trong ngày này, bất cứ ai mua sách cũng được tặng kèm một bông hồng đẹp. Ngày lễ thánh George là dịp để người dân tôn vinh vị thánh hộ vệ và thể hiện tình yêu với nền văn hóa của mình.

(Ảnh: CNET)

Thụy Điển

Tại Thụy Điển, ngày này được gọi là Världsbokdagen (nghĩa là Ngày Sách Thế giới) và khía cạnh bản quyền hiếm khi được nhắc đến. Thông thường ngày này được tổ chức vào dịp 23/4 nhưng trong hai năm 2000 và 2011, nó được kỷ niệm sớm hơn vào ngày 13/04 để tránh trùng với lễ phục sinh rơi vào đúng ngày 23/4 và 24/4 các năm đó.

Vương Quốc Anh và Ireland

Ngày Sách Thế giới tại Vương Quốc Anh và Ireland là một sự kiện từ thiện được tổ chức vào ngày thứ năm đầu tiên của tháng 3 hàng năm, cùng lúc với việc phát hành một số tác phẩm đặc biệt. Các trường học cũng tổ chức nhiều hoạt động chào mừng ngày này. Học sinh và giáo viên đến trường trong trang phục của nhân vật văn học yêu thích của mình. Còn lễ hội ngày 23/04 hàng năm được gọi là Đêm Sách Thế giới (World Book Night) do tổ chức từ thiện độc lập The Reading Agency thực hiện.

Ngày sách thế giới 2018 tại trường tiểu học Gospel Oak ở Anh (Ảnh: Hampstead Highgate Express)

Mỹ

Tại Kensington, Maryland, Ngày Quốc tế Sách được tổ chức bằng một lễ hội đường phố vào ngày chủ nhật gần với ngày 26/04 nhất, năm nay là ngày 28/4.

Việt Nam

Tại Việt Nam, Ngày đọc sách thế giới được Hội đồng Anh khởi xướng và tổ chức hàng năm từ năm 1996. Năm 2014, Thủ tướng chính phủ ra quyết định số 284/QĐ-TTg chọn ngày 21/4 là "Ngày sách Việt Nam" nhằm khuyến khích phong trào đọc sách, báo và xây dựng phong trào thành nét đẹp văn hóa của Việt Nam trong thời hội nhập quốc tế, đồng thời hưởng ứng ngày Sách và Bản quyền Thế giới.

Nhân ngày sách Việt Nam lần 6 năm 2019 (21/4), Thư viện Quốc gia Việt Nam và nhiều đơn vị khác, các nhà xuất bản, thư viện các tỉnh thành đã tổ chức nhiều hoạt động phong phú như: Hội sách 2019 từ 18-22/4 ở Hà Nội, hội sách ở Hà Tĩnh từ 18-20/4, tuần lễ Khuyến đọc chủ đề "Sách và cộng đồng trẻ" từ 19-27/4 tại Đường Sách ở thành phố Hồ Chí Minh.

Một hoạt động tại Đường Sách ở thành phố Hồ Chí Minh đang diễn ra từ 19-27/4

Linh Trần (Tổng hợp)