Ai là người đầu tiên bị nhiễm virus Covid-19?

Khi dịch bệnh do virus Covdi-19 đang có những diễn biến rất phức tạp tại Trung Quốc và trên thế giới, các nhà khoa học đang ráo rít truy tìm ai là người đầu tiên nhiễm bệnh.

Các chuyên gia trên toàn thế giới đang tranh cãi về nguồn gốc của virus Covid-19. Việc họ đang quan tâm nhất hiện nay chính là tìm ra ai là 'bệnh nhân số 0'. 'Bệnh nhân số 0' là từ để chỉ người đầu tiên bị nhiễm bệnh do virus hoặc vi khuẩn trong một ổ dịch.

Theo BBC, những tiến bộ trong phân tích di truyền hiện nay giúp các nhà khoa học có thể tìm lại nguồn gốc của virus thông qua những người bị nhiễm. Việc này kết hợp với các nghiên cứu dịch tễ học khiến việc tìm ra người đầu tiên nhiễm virus Covid-19 là có thể làm được.

Xác định được 'bệnh nhân số 0' có thể giúp giải quyết các câu hỏi quan trọng về cách thức, thời gian và lý do vì sao bệnh dịch bùng phát. Điều này có thể giúp ngăn cho nhiều người khác bị nhiễm bệnh tại thời điểm hiện tại hoặc trong các đợt bùng phát dịch ở tương lai.

Ai là 'bệnh nhân số 0'?

Đây câu hỏi chưa có lời giải đáp. Nói súc tích hơn thì hiện chúng ta chưa biết ai là người đầu tiên nhiễm virus Covid-19 trên thế giới. Trung Quốc trước đây cho rằng trường hợp đầu tiên nhiễm loại virus nguy hiểm nói trên là vào ngày 31/12/2019. Nhiều trường hợp nhiễm viêm phổi cấp ở khoảng thời gian này được kết nối ngay lập tức với một chợ hải sản và động vật ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc. Khu vực này hiện tại đang là tâm điểm của dịch bệnh, chiếm khoảng 82% số người nhiễm trên toàn cầu theo số liệu thống kê của đại học Johns Hopkins.

Chợ hải sản Hoa Nam từng được coi là nơi khởi phát của virus Covid-19

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu gần đây bởi các nhà khoa học Trung Quốc được công bố trên tạp chí Lancet thì người đầu tiên nhiễm Covid-19 được xác định là vào ngày 1/12/2019 và không liên quan gì đến chợ hải sản Hoa Nam.

Wu Wenjuan - một bác sĩ cao cấp tại bệnh viện Kim Ngân Đàn của Vũ Hán và cũng là một trong những tác giả của nghiên cứu nói trên trả lời BBC cho rằng: 'Bệnh nhân đầu tiên nhiễm virus Covid-19 là một người đàn ông lớn tuổi, mắc bệnh Alzheimer'. Bác sĩ Wu cho biết thêm: 'Ông ấy sống cách chợ hải sản Hoa Nam chừng 4 - 5 trạm xe bus và vì bệnh tình của mình mà người này cơ bản không đi ra ngoài'.

Bác sĩ Wu cũng nói thêm sau trường hợp bệnh nhân đầu tiên nhiễm Covid-19, có 3 người khác xuất hiện các triệu chứng của bệnh và 2 người trong số họ không hề tiếp xúc với chợ hải sản Hoa Nam. Những nghiên cứu gần đây cũng cho thấy chợ hải sản Hoa Nam nhiều khả năng không phải là nơi khởi phát của virus Covid-19. Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc nói trên đến hiện tại vẫn là nguồn duy nhất cho biết về thời gian khởi phát bệnh và ai là 'bệnh nhân số 0'. Tuy nhiên, để xác định chính xác việc này sẽ cần thời gian và thêm các bằng chứng khoa học khác.

Một vấn đề nữa được nhiều người quan tâm chính là việc một người nhiễm đầu tiên có thể kích hoạt một ổ dịch lớn hay không?

Theo tổ chức y tế thế giới (WHO), dịch Ebola vào năm 2014 - 2016 ở Tây Phi là dịch bệnh lớn nhất kể từ khi virus gây bệnh được phát hiện vào năm 1976. Nó đã gây ra cái chết của 11.000 người và lây nhiễm cho hơn 28.000 người. Dịch bệnh kéo dài 2 năm này được tìm thấy ở 10 quốc gia, chủ yếu ở châu Phi nhưng cũng có trường hợp được báo cáo tại Mỹ, Tây Ban Nha, Anh và Ý.

Dịch Ebola tại châu Phi cách đây vài năm có khởi nguồn từ 1 cậu bé 2 tuổi

Các nhà khoa học khi đó tìm ra sự bùng phát của dịch Ebola tại Tây Phi xuất phát từ 1 cậu bé 2 tuổi đến từ Guinea - người có thể nhiễm bệnh khi chơi trong thân cây rỗng có đàn dơi. Như vậy, từ cá nhân nhiễm bệnh đầu tiên hoàn toàn có thể làm bùng phát một đợt dịch lớn.

Những 'bệnh nhân số 0' nổi tiếng nhất trong lịch sử

'Bệnh nhân số 0' nổi tiếng bậc nhất lịch sử có tên Mary Mallon - người có biệt danh là Typhoid Mary vì đã gây nên một dịch sốt thương hàn ở New York (Mỹ) vào năm 1906. Xuất thân thừ Ireland, Mallon di cư sang Mỹ và bắt đầu làm đầu bếp cho các gia đình giàu có. Sau khi phát hiện các bệnh nhân thương hàn ở các gia đình giàu có tại New York, bác sĩ đã tìm ra Mallon. Bất kỳ nơi nào cô làm việc, các thành viên trong gia đình đó đều bị sốt thương hàn.

Các bác sĩ gọi Mallon là người mang mầm bệnh khỏe mạnh - một người bị nhiễm bệnh nhưng ít biểu hiện nhiễm và không có triệu chứng của bệnh. Những 'bệnh nhân số 0' như cô gái sẽ lây nhiễm cho rất nhiều người khác.

Mary Mallon là một trong những 'bệnh nhân số 0' nổi tiếng nhất lịch sử

Mallon chính là người đầu tiên được ghi nhận về khả năng một người có thể 'siêu lây lan' virus. Vào thời điểm đó, căn bệnh sốt thương hàn đã khiến hàng ngàn người New York nhiễm hàng năm và tỷ lệ tử vong lên đến 10%.

Thế nhưng, trên thế giới còn có một 'bệnh nhân số 0' nổi tiếng khác nhưng lại là trường hợp bị xác định nhầm. Đó là Geatan Dugas - một tiếp viên hàng không đồng tính người Canada và là một trong những bệnh nhân bị ghê sợ nhất lịch sử. Ông trước đây được coi là người đầu tiên trên thế giới nhiễm AIDS và lây bệnh này sang Mỹ trong những năm 1980. Tuy nhiên, đến tận năm 2016, các nhà khoa học đã tiết lộ rằng Geatan không thể là trường hợp nhiễm AIDS đầu tiên trên thế giới bởi nghiên cứu mới cho thấy bệnh này xuất phát từ vùng Carribbean và lây sang Mỹ từ những năm 1970.

Chính trong đại dịch AIDS, thuật ngữ 'bệnh nhân số 0' vô tình được ra đời. Khi điều tra sự lây lan của AIDS ở Los Angeles và San Francisco vào đầu những năm 80 của thế kỷ 20, các nhà nghiên cứu của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đã sử dụng chữ 'O' để chỉ trường hợp của một người bên ngoài tiểu bang California. Các nhà nghiên cứu khác đã hiểu sai chữ 'O' thành số '0' và từ đó khái niệm 'bệnh nhân số 0' ra đời.

TiTi theo BBC;