VnReview
Hà Nội

Quy mô của ngành chăn nuôi động vật hoang dã tại Trung Quốc khổng lồ tới mức nào?

Gần 20 ngàn loài động vật hoang dã bao gồm chim công, cầy hương, nhím, đà điểu, ngỗng và lợn lòi bị cấm buôn bán và tiêu thụ đã cho thấy quy mô khủng khiếp của ngành công nghiệp buôn bán động vật hoang dã của nước này.

Cho đến vài tuần trước, việc nuôi động vật hoang dã vẫn còn là hoạt động được chính phủ Trung Quốc ủng hộ nhằm giúp người dân nông thôn Trung Quốc làm giàu.

Tuy nhiên khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh mẽ khiến hơn 2,7 ngàn người chết và khoảng 80 ngàn người nhiễm được cho có nguyên nhân từ một chợ buôn bán động vật hoang dã ở Vũ Hán, các quan chức Trung Quốc đã buộc phải suy nghĩ lại về cách quản lý buôn bán động vật hoang dã.

Đó là lý do Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm tạm thời hoạt động buôn bán động vật hoang dã nhằm hạn chế sự lây lan của virus vào cuối tháng 1, sau đó là áp dụng rộng rãi đối với cả các cơ sở chăn nuôi động vật.

Hiện tại các quan chức lập pháp hàng đầu Trung Quốc đang gấp rút sửa đổi luật bảo vệ động vật hoang dã nhằm ngăn chặn việc sử dụng động vật làm thực phẩm và thuốc chữa bệnh. Theo các nhóm bảo tồn động vật hoang dã, đạo luật hiện tại của Trung Quốc đang cổ xúy cho việc tiêu thụ động vật hoang dã hơn là bảo vệ chúng.

Ông Steve Steve Blake, trưởng đại diện tổ chức WildAid ở Bắc Kinh chia sẻ với tờ The Guardian: "Dịch Covid-19 đang hoành hành và lây lan nhanh chóng buộc Trung Quốc phải đánh giá lại vấn đề nuôi động vật hoang dã. Quy mô chăn nuôi các loài động vật đang gây ra một mức độ rủi ro cao tới sức khỏe con người và tác động đến quần thể của những loài động vật này trong tự nhiên".

Chỉ vài tuần trước khi dịch bệnh bùng phát, Cục quản lý lâm nghiệp nhà nước Trung Quốc (SFGA) còn khuyến khích người dân nuôi động vật hoang dã như cầy hương, một trong những loài động vật mang mầm bệnh dẫn tới dịch SARS. Cơ quan này thậm chí còn quy định hạn ngạch buôn bán các loài động vật hoang dã.

Các loài động vật hoang dã được nuôi ở Trung Quốc có thể kể đến như cầy hương, dúi, đà điểu, lợn rừng, hươu sao Nhật Bản, cáo, lợn rừng, chim công xanh, gà tây, chim cút, chuột lang, ngỗng hoang, ngỗng mỏ đỏ, chim bồ câu và chim trĩ.

Ông Jin Jinfeng Zhou, tổng thư ký Tổ chức bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học Trung Quốc (CBCGDF) chia sẻ với tờ The Guardian rằng: "Tại sao cầy hương vẫn được khuyến khích nuôi và ăn thịt sau khi dịch SARS bùng phát hồi năm 2003? Nó có thể vì thợ săn, các nhà chuyên môn cần tới chúng. Nhưng làm sao họ có thể làm được điều đó. Họ đã kêu gọi chính phủ hỗ trợ dưới cái cớ phát triển kinh tế".

Trong vài năm qua, Trung Quốc đã thực hiện chiến lược thuần hóa động vật hoang dã. Đây là một phần trong chiến lược phát triển nông thôn, du lịch sinh thái và xóa đói giảm nghèo. Hồi năm 2017, một báo cáo thống kê về sự phát triển của ngành chăn nuôi động vật hoang dã của Học viện kỹ thuật Trung Quốc đã định giá ngành công nghiệp nuôi động vật hoang dã của Trung Quốc lên tới 73 tỷ USD.

Do đó không ngạc nhiên nếu quy mô ngành công nghiệp chăn nuôi động vật hoang dã của Trung Quốc lại lớn tới vậy. Tuy nhiên điều đáng nói là các cơ quan lâm nghiệp cấp tỉnh và địa phương không tiết lộ đầy đủ thông tin về các hoạt động chăn nuôi của họ.

Cần kiểm soát chặt chẽ hơn nữa hoạt động nuôi động vật hoang dã

Kể từ khi dịch bệnh bùng phát, ít nhất đã có khoảng 19 ngàn trang trại nuôi động vật hoang dã phải đóng cửa trên khắp Trung Quốc, trong đó có khoảng 4,6 ngàn trang trại ở Cát Lâm, một trung tâm lớn về y học cổ truyền của Trung Quốc. Số còn lại đến từ các tỉnh như Hồ Nam, Tứ Xuyên, Vân Nam, Liêu Ninh và Thiểm Tây. Mặc dù vậy, không rõ số phận của những loài động vật hoang dã ở các trang trại sẽ như thế nào và liệu chủ các trang trại có được bồi thường không?

Chen Hong, một người nuôi công ở Lưu Dương, Hồ Nam cho biết, cô đang phân vân không biết có được nhận bồi thường sau khi trang trại nuôi công của cô buộc phải đóng cửa từ ngày 24/1.

Cô chia sẻ: "Hiện tại chúng tôi không được phép bán hoặc vận chuyển động vật cho bất cứ ai. Chúng tôi cũng phải vệ sinh cơ sở 1 lần/ngày. Thông thường thời gian này trong năm, trang trại của tôi thường rất nhộn nhịp vì có nhiều khách hàng và du khách. Chúng tôi vẫn chưa nhận được bất kỳ thông báo nào trong khi những con công vẫn còn ở kia. Thật sự không biết nên làm gì với chúng cho tới khi dịch bệnh kết thúc".

Chen nhấn mạnh, việc trang trại ngừng hoạt động khiến doanh số bán hàng bị giảm khoảng 56,8 ngàn USD. Thậm chí nếu chính quyền cấm hoàn toàn việc nuôi chim công, cô có thể mất nhiều hơn thế, ít nhất là 142 ngàn USD.

Bên cạnh việc phục vụ cho y học, phần lớn thịt từ các loài động vật hoang dã đều được bán qua các nền tảng trực tuyến hoặc ngoài các chợ đầu mối như ở Vũ Hán, tâm dịch Covid-19.

Deborah Cao, giáo sư tại Đại học Griffith, Úc cho biết, tất cả bộ phận của động vật trước khi tiêu thụ cần phải được kiểm tra xem có đảm bảo an toàn với sức khỏe hay không. Chính việc buông lỏng quản lý và kiểm tra tính an toàn của các loài động vật hoang dã đã khiến dịch bệnh bùng phát.

Hiện tại đang có nhiều đề xuất tại Trung Quốc về việc cấm hoàn toàn việc buôn bán động vật hoang dã cần được bảo vệ hoặc có nguy cơ tuyệt chủng. Ngoài ra, chính phủ cũng cần cấm nuôi và bán thịt một số loài có thể chứa mầm bệnh như cầy hương, dơi và một số loài gặm nhấm.

Một số giáo sư luật thậm chí còn đề nghị giết chết một số loài động vật hoang dã có nguy cơ lây bệnh như tê tê, nhím, dơi, rắn và côn trùng. Tuy nhiên theo Zhou, các nhà lập pháp cần tìm hiểu sâu hơn nữa về đa dạng sinh học trước đưa ra các tư vấn sửa đổi luật, nếu không sẽ gây ra một thảm họa sinh thái thực sự tồi tệ.

Mặc dù vậy điều Trung Quốc nên quan tâm hơn trong lúc này là tập trung chống dịch và sớm ban bố một đạo luật kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động buôn bán động vật hoang dã vì mục đích lấy thịt hoặc dược phẩm.

Tiến Thanh

Chủ đề khác