Tại sao giá dầu thô âm không có nghĩa bạn cũng được cho không xăng dầu?

Giá một thùng dầu thô chuẩn của Mỹ đã giảm xuống dưới 0 đô la một thùng vào thứ Hai (20/4) lần đầu tiên trong lịch sử.

Hợp đồng giao dịch dầu thô trung gian West Texas, hay WTI, là chuẩn mực cho giá dầu thô của Mỹ. Hôm thứ Hai tuần này nó đã giảm 300% từ 17,85 đô la Mỹ / thùng xuống còn âm 37,63 đô la Mỹ. Đọc thêm nguyên nhân giảm giá này tại đây.

Thế giới nguy cơ hết chỗ chứa dầu cuối tháng 5, nên giá dầu thô còn dự báo sẽ tiếp tục giảm nữa. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa xăng dầu thành phẩm không có giá trị gì nữa, người tiêu dùng vừa được mang xăng dầu vừa được cầm thêm tiền về nhà.

Để hiểu lý do tại sao trước hết chúng ta cần biết thêm một chút thông tin cơ bản về thị trường dầu thô thế giới.

Hai loại dầu thô chính

Khi nói đến dầu mỏ, có hai loại chính:; Loại dầu thô Brent Biển Bắc (thường được gọi là Dầu thô Brent) được giao dịch phổ biến nhất thế giới. Brent là dầu được sản xuất tại các mỏ dầu Brent và các địa điểm khác ở Biển Bắc. Cơ chế định giá dầu Brent ảnh hưởng tới khoảng hai phần ba sản lượng dầu thô của thế giới.

Loại còn lại West Texas Intermediate (thường được gọi là WTI, hay dầu ngọt nhẹ Mỹ).

Dầu có chứa lưu huỳnh và tỷ lệ lưu huỳnh trong dầu thô quy định lượng chế biến cần thiết để tinh chế dầu thành các sản phẩm năng lượng. "Dầu thô ngọt" là một thuật ngữ chỉ dầu thô có ít hơn 1% lưu huỳnh.

Hàm lượng lưu huỳnh của cả Brent và WTI đều dưới 1%, nên cả hai đều gọi là dầu ngọt. Chúng cũng ít đậm đặc hơn (nhẹ hơn) so với nhiều loại dầu thô được chiết xuất ở nơi khác. Cả hai đặc điểm này làm cho chúng dễ dàng tinh chế và hấp dẫn hơn đối với các nhà sản xuất sản phẩm từ dầu mỏ.

WTI là dầu thô chuẩn cho Bắc Mỹ, được giao dịch trên thị trường NYMEX (New York Mercantile Exchange). Thị trường này niêm yết các hợp đồng dầu thô WTI (việc giao hàng xảy ra trong tương lai ở Cushing, Oklahoma).

Dầu thô Brent giao dịch tương lai trên Sàn giao dịch liên lục địa (ICE) ở Luân Đôn (Anh). Vì dầu thô Brent được giao dịch quốc tế, nên các địa điểm giao hàng sẽ thay đổi theo quốc gia.

Dầu thô WTI tương lai giảm tác động thế nào đến bạn?

Mặc dù người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ việc giá dầu quốc tế sụt giảm, nhưng điều đó không có nghĩa bạn sẽ vừa được mang xăng dầu vừa cầm tiền về khi giá dầu thô WTI âm – được hiểu là các nhà đầu tư nắm giữ hợp đồng tương lai không sẵn lòng giao dầu WTI và chịu chi phí lưu trữ.

Trước hết, giá xăng dầu Việt Nam đang nhập về bán theo giá dầu Brent, không phải dầu WTI. Khi giá dầu WTI xuống mức âm, chỉ xuất hiện ở một số giao dịch, giá dầu Brent vẫn ở mức 25,6 USD/thùng. Chi phí dầu thô chiếm đến 90% giá thành xăng dầu thành phẩm.

Thêm nữa, thị trường nhập khẩu chủ yếu của xăng dầu Việt Nam là Singapore, nên sẽ không chịu tác động nhiều từ diễn biến tại Mỹ. Mức giá ngày 21/4 ở Singapore ở ngưỡng 25 USD/thùng. Giá bán lẻ xăng dầu còn bao gồm cả thuế, phí (chiếm đến hơn 60% cơ cấu giá bán lẻ) nên giá dầu thô có âm, không có nghĩa bạn sẽ được mua xăng dầu âm. Thuế bảo vệ môi trường 3.800 đồng/lít với xăng E5 RON92 và 4.000 đồng/lít với RON95.

Tuy nhiên, với dự báo mức giá dầu trong ngắn hạn còn tiếp tục ở mức thấp, chúng ta sẽ thấy giá xăng, dầu, gas và nhiên liệu máy bay sẽ giảm thấp nữa. Các dịch vụ vận tải hành khách, hàng hóa vì vậy cũng sẽ phải giảm giá cước.

Minh Hương