Chuyện gì sẽ xảy ra khi một tựa game bị “rò rỉ”?

Tại sao việc này lại có thể xảy ra, và nó gây ra những hậu quả gì cho các nhà phát triển game liên quan?

Cuối năm 2010, một đoạn video được cho là cảnh kết của chương thứ hai trong ba chương của tựa game StarCraft II của hãng Blizzard, Heart of the Swarm bị tung lên mạng. Đoạn clip chỉ là một số cảnh cutscene mập mờ cùng với những hình ảnh trắng đen, nhưng chừng đó là đủ để khiến cả cộng đồng Starcraft giận dữ trước một tựa game còn chưa ra mắt trong 3 năm nữa. Sam, một họa sĩ tại Blizzard tham gia phát triển Heart of the Swarm và muốn được ẩn danh, vẫn nhớ như in ngày đó. Một cảnh tượng u ám bao trùm lấy studio.

"Chúng tôi tự hỏi, 'Tại sao điều này xảy ra?'. Một email gửi xuống từ cấp trên xác nhận sự rò rỉ này. Họ chỉ có thể nói, 'chúng tôi rất tiếc về điều này,'" Sam nhớ lại. "Ở thời điểm đó, việc thay đổi cốt truyện là điều không thể. Chúng tôi phải chấp nhận rằng đoạn kết đã bị lộ. Bạn chỉ có thể làm người khác kinh ngạc một lần. Chúng tôi đang phát triển tựa game mà đỉnh điểm là đoạn kết đó."

Nguyên nhân dẫn đến vụ "rò rỉ" này là một sai lầm "nghiệp dư". Theo giải thích của Sam, Blizzard hợp tác với một công ty The Third Floor để hỗ trợ xây dựng kịch bản phân cảnh cho cốt truyện của StarCraft II. Khi Wings of Liberty, phần đầu tiên của "bộ ba", được ra mắt mùa hè năm 2010, The Third Floor không biết rằng Blizzard dự định phát hành StarCraft thành 3 phần, nên đã cho cả Heart of the Swarm – phần thứ 3 - "lên kệ" cùng thời điểm đó.

Vậy việc những thông tin đó bị "rò rỉ" mang lại những lợi ích gì? Câu trả lời là không nhiều. Thông tin "tuyệt mật" về một trò chơi điện tử chưa phát hành bi lộ có thể trở thành những dòng "tít" hấp dẫn, nhưng rút cuộc game thủ cũng được "chạm tay" vào Heart of the Swarm, cùng với cảnh phim bị lộ trước đó. Cốt truyện của dòng game StarCraft không thay đổi so với những dự định. Một thời gian dài trôi qua, không còn ai nói đến vụ rò rỉ này nữa

Nhưng có một nhóm người không bận tâm đến sự thật này. Họ là những người luôn muốn "đi tìm" những thông tin bị "rò rỉ", có thể là qua những bức ảnh mập mờ hay mẩu thông tin nào đó được "truyền miệng". R/gamingleaksandrumors, trang Reddit chuyên cung cấp những thông tin chưa chính thức về các tựa game chưa phát hành, có 41.000 thành viên. Đây là một cộng đồng có "thú vui" chia sẻ những thông tin mang tính bí mật của ngành công nghiệp trò chơi điện tử.

"Nó như là một trò chơi khám phá bí ẩn vậy. Không ai biết cả vì họ (các Studio) luôn đề cao tính bảo mật. Điều này lại khiến nhiều người muốn biết nhiều hơn," người dùng Reddit Nintelytroll - quản lý cộng đồng r/gamingleaksandrumors – chia sẻ. "Nhiều người rất hào hứng khi một dòng game tuyên bố sẽ ra phần mới".

Nintelytroll là một trong những người "buôn" thông tin lớn nhất trên Internet. Ngoài r/gamingleaksandrumors, anh ta cũng quản lý trang r/GTA6, một cộng đồng với 17.000 thành viên chuyên đưa thông tin về Grand Theft Auto VI – một tựa game còn chưa tồn tại. Cho tới bây giờ, Rockstar (nhà phát triển của dòng game Grand Theft Auto) chưa để "lọt" bất kì thông tin nào về dự án của họ ra ngoài. Phần lớn những post trên r/GTA6 chỉ là những câu nói đùa về sự vô dụng của trang Reddit này.

Nintelytroll miêu tả sự tự do trong việc đăng các các post trên trang Reddit của anh ấy. Tất cả mọi thứ đều được đăng, anh nói, cho đến khi thông tin đó được chắc chắn khẳng định là sai. Đây là chính sách tạo nên sự "hỗn loạn" thông tin trên r/gamingleaksandrumors và r/GTA6, với những tin đồn chưa được kiểm chứng đưa chia sẻ mỗi ngày. Một số ít được khẳng định là không đúng sẽ được gắn mác "sai".

Tháng trước, một nhóm hacker đã truy cập vào máy chủ cá nhân và phát hiện ra rất nhiều các cảnh cắt trong tựa game The Last of Us Part II;sắp ra mắt của studio Naughty Dog. Tựa game này đã hoàn thành và chỉ còn đợi ngày ra mắt. Cũng giống như StarCraft, đội ngũ phát triển cũng không thể làm được gì. Thay vào đó, Naughty Dog khuyến khích các fan không đi tìm cũng như phát tán tài liệu bị lộ cho đến ngày ra mắt. Đây không phải lần đầu tiên một tựa game "bom tấn" được mong chờ bị rò rỉ trên Internet.

Phiên bản beta của Half-Life 2 từng bị phát tán trên các trang web chia sẻ file. Thế nhưng vụ rò rỉ của The Last of Us II lại là một câu chuyện khác. Một số người còn đăng tải những nội dung trong game bằng chữ in hoa trên các cộng đồng như r/gamingleaksandrumors với mục đích làm suy giảm sự hào hứng của các fan dòng game này. Nintelytroll không rõ về động cơ của những hành động này. "Đăng một đoạn cảnh cắt chưa kiểm chứng là một chuyện, nhưng cố tình phá hỏng trải nghiệm của nhiều người là một chuyện khác," Nintelytroll chia sẻ. "Có lẽ họ muốn được sự chú ý, được nổi tiếng trên YouTube, hoặc họ muốn ‘chọc tức' cộng đồng mà họ không thích."

Đây là một câu hỏi sẽ ảnh hưởng đến tất cả mọi người trong ngành công nghiệp tỉ đô này. Những tin đồn là "cần câu cơm" của các nhà báo, những trang báo mạng, và những "kẻ đào mỏ" trên Reddit. Nhưng đâu là giới hạn? Làm thế nào để biết khi nào một mẩu thông tin tưởng chừng như vô hại có thể biến thành thứ "vũ khí" phá hoại một cộng đồng? Jason Schreier, phóng viên tại trang Bloomberg, người chịu trách nhiệm cho rất nhiều những mẩu tin đồn trong thế giới gaming, đưa ra một ví dụ: vào năm 2013, anh thu thập được một số trang kịch bản của tựa game Fallout 4 khi đó chưa được công bố.  Những trang giấy này bao gồm rất nhiều những chi tiết quan trọng trong cốt chuyện tựa game. Schreier không xuất bản những thông tin này, thay vào đó chỉ tiết lộ rằng Fallout 4 sẽ được lấy bối cảnh tại Boston, và Bathesda đang phát triển tựa game này.

"Những hậu quả nghiêm trọng mà bạn có thể gây ra đối với những nhà phát triển sẽ khiến bạn phải nghĩ lại về việc tung những thông tin bị ‘rò rỉ' đó ra công chúng" Schreier cho biết. "Tôi cũng đã gặp sai lầm trong nhiều năm, nhưng tôi cũng đã làm nhiều người giận với những bài báo mà tôi cho rằng là cần thiết phải được công bố".

Phần lớn nhà phát triển cho biết họ thường không để những sự "rò rỉ" đó ảnh hưởng đến công việc. Sau cùng thì những mẩu thông tin nhỏ bị lộ bởi "cánh" nhà báo sẽ dần biến mất. Vấn đề sẽ nghiêm trọng hơn nếu những thông tin đó được "tuồn" ra từ chính nội bộ đội ngũ phát triển. Sau khi Sam hoàn thành công việc StarCraft, anh được chuyển sang đội ngũ phát triển tựa game Heroes of the Storm. Thời điểm đó, những kế hoạch về tựa game của studio liên tục bị đăng trên 4Chan với độ chính xác cao.

"Chúng tôi đã phải cảnh giác cao độ. Trong mỗi cuộc họp, chúng tôi luôn có suy nghĩ rằng 'hình như chúng ta vừa để lộ thông tin trong vài tháng tới thì phải?'" anh nhớ lại. "Đó là một khoảng thời gian khó khăn, vì các bài đăng trên 4Chan có độ chính xác tới 80%. Nó khiến nhiều người không còn cảm hứng sáng tạo, gây ra những bất đồng trong nội bộ."

Nhưng Sam cũng thú nhận rằng anh cũng đã làm lộ vài thứ. Việc vô tình để lộ những bí mật là một điều vô cùng dễ dàng. Chỉ cần một cuộc nói chuyện vô tư, một vài ly bia để làm lộ một dự án "tuyệt mật". Tim Willits, nguyên là điều hành Studio tại Id Software và hiện là COO của Saber Interactive, chia sẻ rằng một nhân viên của họ chụp ảnh cùng những người bạn trong văn phòng. Nó vô tình chứa hình ảnh của một mô hình vũ khí trong game đang được phát triển. Một khi những thông tin như thế bị lộ, nó có thể khiến những người chịu trách nhiệm cảm thấy đau đớn. Willits cho rằng phải cảm thông với những sai sót này thay vì trừng phạt họ.

"Họ buồn lắm. Họ thường hỏi tôi, 'Anh có sa thải tôi không?' Chưa ai từng bị sa thải vì những sai sót này cả, nhưng họ cảm thấy rằng mình đã làm mọi người thất vọng. Nhưng rút cuộc, những sai sót đó không ảnh hưởng nhiều đến công việc của chúng tôi."

Willits đã làm việc trong ngành công nghiệp trò chơi điện tử hơn 20 năm. Anh cho rằng rò rỉ thông tin là một phần không thể thiếu của thế giới gaming. Willist cho rằng anh thà có nhiều người luôn "mong ngóng" những gì mà anh và các "đồng đội" đang phát triển, còn hơn là phải giữ kín những thông tin đó. "Đó là động lực giúp chúng tôi làm việc," Willits chia sẻ.

Từ những bộ phim Marvel đến những tựa game "bom tấn", con người luôn muốn biết nhiều hơn về loại hình giải trí mà họ ưa thích. Vậy tại sao nhiều người lại sử dụng những thông tin bị lộ để phá hoại trải nghiệm người khác ? Không ai biết câu trả lời, nhưng câu chuyện này không chỉ có ở riêng thế giới trò chơi điện tử. Đã bao nhiêu trong chúng ta từng click vào vào một post trên Facebook tưởng như vô hại, cuối cùng chỉ để biết rằng Spider-Man, Doctor Strange và toàn bộ Vệ binh dải ngân hà sẽ chết trong Infinty War?

"Chúng ta (game thủ) luôn quan tâm đến những tựa game ưa thích của mình. Khi bạn nắm được một mẩu thông tin bị lộ, nó càng trở nên đặc biệt. Bạn biết trước được điều gì đó về tựa game. Bạn dành thời gian nghiên cứu, tìm thêm những thông tin mới," Sam cho biết. "Với game thủ, những con người tâm huyết, nó như là một con dao hai lưỡi. Những thông tin bị lộ cũng quan trọng như chính tựa game đó vậy. Với một cộng đồng đa dạng như thế, sự rò rỉ thông tin là một điều tất yếu.

Những ai tâm huyết với một dòng game sẽ hiểu rất rõ điều mà Sam đang nói. Các fan của dòng game Fallout biến những tin đồn thành những "vật phẩm" quý; họ thu thập và khoe chúng với mọi người. Schreier cho rằng nếu các nhà phát hành game để những nhà phát triển cởi mở hơn về những dự án của họ, thì nó có lẽ sẽ làm dịu đi thái độ "quá khích" nói trên. Nhưng nếu những "bí ẩn" được giải đáp hết thì còn gì vui nữa? Chúng ta sẽ còn nhìn thấy sự rò rỉ thông tin trong tương lai. Chúng ta không thể biết mọi thứ, vì thế chúng ta muốn biết tất cả.

Tuấn Bảo