Vụ án Thái tử Samsung bước sang giai đoạn mới, Jay Y. Lee có thoát tội?

Những hành động mạnh mẽ chống Covid-19 vừa qua giúp "Thái tử Samsung" Jay Y. Lee ghi điểm trước công chúng Hàn Quốc. Điều đó ảnh hưởng gì đến phiên tòa xét xử tội hối lộ, tham nhũng của lãnh đạo Samsung?

Tại hầu hết các nước phát triển, hệ thống pháp lý thường quy định công tố viên cộng đồng xem xét các vụ án, và thẩm phán hoặc bồi thẩm đoàn sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng. Nhưng ở Hàn Quốc, quy trình hơi khác một chút.

Theo Bloomberg, Hàn Quốc đã thiết lập một quy trình khác thường, cho phép nghi phạm kêu gọi một hội đồng chuyên gia độc lập xem xét công việc điều tra của các công tố viên. Vì vậy, vụ kiện phức tạp nhất kể từ khi hệ thống pháp lý mới này được thành lập năm 2018 sẽ được xét xử vào thứ Sáu khi các luật sư của tỷ phú Tập đoàn Samsung cố gắng thuyết phục hội đồng xét xử rằng những kết luận về phạm tội tài chính là không công bằng.

Luật sư của Jay Y. Lee sẽ "chiến đấu" với các công tố viên chính phủ trước một nhóm gồm 15 học giả, chuyên gia pháp lý và các nhà hoạt động dân sự.;

Lee, Thái tử Samsung đang vướng vào cuộc tranh cãi ngày càng gay gắt với các công tố viên Hàn Quốc về những cáo buộc hối lộ và thao túng kế toán. Đây thực sự là phép thử lớn nhất từ ​​trước đến nay của một hệ thống ủy ban dân sự được tạo ra nhằm kiểm tra quyền lực của các công tố viên. Bồi thẩm đoàn sẽ phải chứng minh năng lực của họ khi công chúng xem xét trách nhiệm, tội trạng của người đứng đầu Samsung cũng như phiên xử sẽ là một thử thách với các công tố viên trong vụ án Samsung.

Các luật sư của Lee, đã sử dụng quyền triệu tập hội đồng xem xét, sẽ "đánh bạc" số phận của Lee với bồi thẩm đoàn, đặc biệt sau khi các công tố viên thất bại trong việc đưa ra lệnh bắt giữ đối với nhà lãnh đạo Samsung trong tháng này. Samsung, nhà sản xuất điện thoại thông minh và chip nhớ lớn nhất thế giới và là biểu tượng của sự phát triển kinh tế kéo dài hàng thập kỷ của Hàn Quốc, đã dành hàng triệu USD trong những tháng qua cho các sáng kiến chiến đấu chống Covid-19, bao gồm cả chiến dịch xét nghiệm rộng rãi, được đánh giá là hiệu quả giúp Hàn Quốc ngăn chặn thành công đại dịch.

"Nếu hội đồng xét xử quyết định không thể buộc tội, các công tố viên sẽ chịu áp lực rất lớn, và đó là điều mà Samsung đang nhắm tới", ông Park Ju-gun, chủ tịch của công ty nghiên cứu CEOScore.com cho biết.

Trước vụ án của thái tử Samsung, hầu như những người "ngoại đạo" với giới pháp lý không hề biết đến điều khoản này. Dưới thời chính quyền Moon Jae-in, quy định này được thông qua là một phần cải cách quá trình tố tụng. Giờ đây, hệ thống ít được biết đến này đã trở thành mấu chốt trong vụ kiện gây tranh cãi trên toàn đất nước Hàn Quốc, thử thách những tập đoàn hùng mạnh nhất, còn được gọi là các chaebol, chống lại các cơ quan chính phủ cam kết giảm bớt sức ảnh hưởng và mối quan hệ mật thiết của họ với chính quyền tổng thống. 

Các công tố viên đặc biệt của Hàn Quốc, đã truy tố Lee lần đầu tiên vào đầu năm 2017 về tội hối lộ và tham nhũng, cho rằng Samsung đã cung cấp ngựa và các khoản thanh toán khác cho một người bạn tâm giao của cựu tổng thống Hàn Quốc lúc đó để giành được sự ủng hộ về quyền thừa kế tập đoàn. Vụ kiện được xét xử vào thứ Sáu liên quan và tập trung vào việc Lee và Samsung có sử dụng các biện pháp bất hợp pháp để giúp Lee chiếm quyền kiểm soát tập đoàn do ông nội của ông thành lập hay không.

Các nhà chức trách đã tiến hành điều tra sau khi các nhà quản lý kết luận Công ty Samsung Biologics cố tình vi phạm các quy tắc kế toán và thổi phồng giá trị trước đợt chào bán công khai ban đầu. Các công tố viên nghi ngờ hành vi vi phạm này nhằm mục đích biện minh cho tỷ lệ sáp nhập giữa chủ sở hữu chính của Biologics, Cheil Industries, và Samsung C&T; giúp củng cố giá trị cổ phần người thừa kế tập đoàn Cheil và ảnh hưởng tại Tập đoàn Samsung. Biologics cho biết họ không vi phạm chuẩn mực kế toán. Các luật sư của Lee, bao gồm một số cựu công tố viên cao cấp, có thể lập luận với hội đồng rằng các giao dịch của Biologics là hợp pháp và được chính quyền phê duyệt vào thời điểm đó.

Hình ảnh của Lee đã tăng điểm mạnh mẽ sau khi có những hoạt động mạnh mẽ chống virus Corona vừa qua, và là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp quốc gia không chỉ chiến thắng hội đồng xét xử mà còn ảnh hưởng rộng hơn đến phiên tòa đang diễn ra, Lee Sang-hun, nhà phân tích của HI Investment & Securities cho biết. Không chỉ cuộc chiến của Samsung với Covid-19, mà Lee đã ghi điểm vào tháng trước khi đưa ra lời xin lỗi công khai hiếm hoi về những bước đi sai lầm trong quá khứ và thề sẽ không "cha truyền con nối" Samsung như trước đây.

Trong các vụ việc trước đây, hầu hết các công tố viên đều tuân theo quyết định của ban bồi thẩm. Họ có thể bỏ qua một kết quả không thuận lợi và tiếp tục đưa ra bản cáo trạng - nhưng quy trình đó có thể khiến công chúng phẫn nộ. Ở Hàn Quốc, ý kiến dư luận rất quan trọng, thậm chí có thể thay đổi các phán quyết của tòa án. Yêu cầu của Lee đối với hội đồng bồi thẩm khiến các công tố viên rất giận dữ, họ xem hành động đó là một nỗ lực nhằm phá vỡ quy trình pháp lý bằng cách kháng cáo lên bên thứ ba.

Hoàng Lan theo Bloomberg