TikTok thu thập dữ liệu gì từ người dùng, tại sao Mỹ lo lắng?

Các quan chức Mỹ lo sợ Trung Quốc sẽ thông qua nền tảng này để thu thập một lượng thông tin khổng lồ về công dân Mỹ.

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo mới đây đã cho biết chính quyền Tổng thống Trump đang cân nhắc quy địn hạn chế người dùng tại Mỹ truy cập đến ứng dụng nhắn tin video nổi tiếng là TikTok. Công ty Trung Quốc này đã và đang đối mặt với sự dò xét từ Washington khi phía Mỹ ngày càng quan ngại việc Bắc Kinh có thể yêu cầu TikTok trao thông tin để từ đó thu thập dữ liệu về người dân Mỹ.

TikTok, từng khẳng định không trao dữ liệu người dùng Mỹ cho chính quyền Trung Quốc, đã rút khỏi hai thị trường quốc tế trong vài tuần qua nhằm tránh những ảnh hưởng của tình hình căng thẳng địa chính trị.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những hoạt động của TikTok xoay quanh dữ liệu người dùng và những mối quan ngại được các quan chức Mỹ cảnh báo.

TikTok thu thập loại dữ liệu người dùng gì?

Nếu bạn sử dụng TikTok, thì ứng dụng này thu thập một loạt các thông tin như dữ liệu vị trí và địa chỉ internet của bạn, và nó còn theo dõi loại thiết bị bạn đang sử dụng để truy cập vào nền tảng của hãng nữa. Nó lưu trữ lịch sử trình duyệt và tìm kiếm, cũng như nội dung các tin nhắn bạn trao đổi với người dùng khác trong ứng dụng.

Nếu bạn đồng ý, TikTok sẽ có thể thu thập danh bạ trên điện thoại và trên mạng xã hội của bạn, vị trí GPS và thông tin cá nhân như độ tuổi và số điện thoại, cùng với bất kỳ nội dung nào do bạn đăng tải, như ảnh và video. Nó còn có thể lưu trữ thông tin thanh toán. TikTok còn tìm hiểu những thứ khiến bạn đưa ra một quyết định nào đó. Nó có thể theo dõi các video bạn thích, chia sẻ, xem từ đầu đến cuối và xem lại.

Điều đó có bất thường?

Các nền tảng truyền thông xã hội khác như Facebook và Twitter cũng thu thập những lượng thông tin lớn về người dùng. Nhưng TikTok phải đối mặt với sự dò xét bởi các ứng dụng Trung Quốc từ trước đến nay luôn nổi tiếng là lấy nhiều dữ liệu hơn mức cần thiết để cung cấp cho các dịch vụ của chúng, thông thường là gửi thông tin đến các mạng lưới quảng cáo.

Một người phát ngôn của TikTok cho biết ứng dụng thu thập ít dữ liệu cá nhân hơn một số công ty công nghệ Mỹ như Facebook hay Google, vốn có các sản phẩm có khả năng theo dõi hoạt động của người dùng xuyên suốt nhiều thiết bị.

TikTok bảo mật ra sao?

Giống một số ứng dụng phổ biến khác, TikTok từng gặp các vấn đề bảo mật. Vào tháng 12, các nhà nghiên cứu tại công ty bảo mật Check Point phát hiện ra một loạt lỗi trong TikTok, cho phép hacker đăng tải hoặc xóa video từ tài khoản người dùng, và chiếm quyền truy xuất đến thông tin cá nhân như địa chỉ email. Những lỗi này hiện nay đã được khắc phục, theo lời TikTok.

Vào tháng 3, các nhà nghiên cứu cho biết TikTok là một trong hàng chục ứng dụng iPhone truy xuất dữ liệu được sao chép vào clipboard của smartphone mà chưa được ý kiến của người dùng, một động thái có thể cho ứng dụng truy cập đến thông tin nhạy cảm – như số điện thoại hay mật mã được sao chép vào clipboard. Tháng trước, TikTok nói rằng việc truy cập dữ liệu người dùng là một phần trong tính năng chống spam của hãng, và rằng không có thông tin nào bị lọt ra khỏi thiết bị của người dùng. TikTok cũng nhấn mạnh rằng công cụ chống spam này đã bị loại bỏ.

Tại sao phía Mỹ lại quan ngại?

Washington ngày càng lo ngại khả năng Bắc Kinh tiến hành thu thập dữ liệu hàng loạt về các công dân Mỹ sau hàng loạt các vụ tấn công mạng và các nỗ lực nhằm thu thập những thông tin như vậy mà Trung Quốc tiến hành trong một thời gian dài. "Nếu bạn là một người Mỹ trưởng thành, khả năng cao Trung Quốc đã đánh cắp dữ liệu cá nhân của bạn" – Giám đốc FBI Christopher Wray nói như vậy vào hôm thứ ba.

Các quan chức Mỹ lo ngại rằng chính phủ Trung Quốc có thể xây dựng nên một cơ sở dữ liệu thông tin khổng lồ để dùng vào hoạt động gián điệp – ví dụ, xác định những nhân viên chính phủ Mỹ dễ bị tống tiền chẳng hạn – theo lời Susan Ariel Aaronson, một giáo sư tại Đại học George Washington, từng viết về những vấn đề liên quan an ninh quốc gia của thu thập dữ liệu. Theo bà, phía Mỹ quan ngại rằng nếu dữ liệu người dùng TikTok bị chính phủ Trung Quốc thu thập, thì nước này sẽ còn làm được nhiều còn ghê gớm hơn nữa. "Bạn có thể sử dụng các công cụ AI để sắp xếp nó và tìm ra một loạt những dữ liệu bất ngờ về những thứ bạn thích hoặc không" – Bà nói.

Một người phát ngôn của TikTok cho biết chính phủ Trung Quốc chưa bao giờ đòi hỏi dữ liệu người dùng từ công ty, và nếu có thì hãng cũng sẽ từ chối yêu cầu như vậy. "TikTok có một vị CEO người Mỹ và sở hữu bởi một công ty tư nhân có sự chống lưng của nhiều nhà đầu tư nổi tiếng" – ông nói.

Việc Mỹ quan ngại về TikTok có phải là điều mới hay không?

Không, ứng dụng này hiện đang chờ đánh giá về mặt an ninh quốc gia thông qua một Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ sau khi các nhà lập pháp gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng TikTok đang kiểm duyệt nội dung để tuân thủ các yêu cầu của chính phủ Trung Quốc. Tiktok đã phủ nhận những cáo buộc đó.

Hồi đầu năm ngoái, Ủy ban Thương mại Liên bang đã phạt TikTok gần 6 triệu USD để giải quyết những cáo buộc liên quan việc thu thập dữ liệu về trẻ em, vốn được thực hiện bởi công ty mà TikTok thâu tóm vào năm 2017 là Musical.ly. FTC nói rằng hệ thống đã thu thập thông tin về trẻ em mà chưa được sự cho phép từ cha mẹ chúng, và mặc định biến các tài khoản thành công khai, tạo điều kiện cho người trưởng thành liên lạc với trẻ em thông qua ứng dụng và thấy được thông tin vị trí của chúng. TikTok nói rằng họ đã thay đổi nhiều thứ trong ứng dụng để bảo vệ cho những người dùng trẻ tuổi.

Mỹ hiện đã cấm TikTok trong quân đội và Hạ viện đã thông qua một dự thảo luật hồi tháng 3 nhằm cấm các viên chức Quản lý An ninh Vận tải không được sử dụng TikTok.

TikTok có phải là ứng dụng duy nhất gây quan ngại cho Mỹ?

Không. Năm ngoái, các viên chức an ninh quốc gia nước này đã yêu cầu một công ty Trung Quốc phải bán ứng dụng hẹn hò dành cho người đồng tính nam là Grindr, với lý do dữ liệu cá nhân mà ứng dụng thu thập có thể bị Bắc Kinh lợi dụng để tống tiền những người được quyền miễn trừ an ninh.

Tại sao TikTok cần những thông tin nó thu thập?

TikTok nói rằng nó thu thập dữ liệu để cải thiện trải nghiệm người dùng trong ứng dụng, thông qua việc tùy biến nội dung, cung cấp các dịch vụ dựa trên vị trí, và nhiều việc khác. Dữ liệu còn được thu thập để "nuôi" thuật toán. TikTok cho biết nền tảng sẽ lưu trữ thông tin của bạn cho đến khi còn cần đến chúng để cung cấp các dịch vụ cho bạn.

TikTok có chia sẻ bất kỳ thông tin nào cho Bytedance, công ty mẹ đóng tại Trung Quốc của hãng?

Có. TikTok lưu trữ dữ liệu về người dùng Mỹ trên các máy chủ tại Mỹ và Singapore, nhưng website của hãng thì nói rằng thông tin có thể được chia sẻ với Bytedance và các công ty con khác. Trong một bài blog hồi tháng 4, Giám đốc An ninh Thông tin của TikTok, Roland Cloutier, cho biết công ty đang nghiên cứu cách "hạn chế số lượng nhân viên được truy xuất đến dữ liệu người dùng và những tình huống cần truy xuất dữ liệu".

Điều gì diễn ra với dữ liệu của bạn nếu bạn ngừng dùng TikTok?

Sau khi một người dùng từ bỏ ứng dụng, thông tin sẽ được lưu trữ dưới định dạng tổng hợp và ẩn danh – theo lời TikTok. Người dùng có thể yêu cầu TikTok xóa dữ liệu của họ, và công ty đã tuyên bố trong chính sách của mình rằng sẽ đáp ứng yêu cầu đó theo hướng nhất quán với các điều luật liên quan việc xác minh danh tính của bạn.

Minh.T.T (theo WallStreet Journals)