Người Hàn e ngại sản phẩm thủy sản Nhật Bản do kế hoạch đổ nước phóng xạ ra biển

Ngày càng nhiều người dân Hàn Quốc bày tỏ lo ngại về tác động nguy hại của các sản phẩm thủy sản Nhật Bản đối với sức khỏe của họ, sau khi quốc gia láng giềng tuyên bố sẽ thải một lượng lớn nước có chứa chất phóng xạ ra biển.

Bộ trưởng Bộ An toàn Thực phẩm và Dược phẩm Kim Gang-lip kiểm tra việc xét nghiệm ô nhiễm phóng xạ đối với các sản phẩm thủy sản nhập khẩu từ Nhật Bản, tại cảng Gamcheon ở Busan, ngày 19 tháng 4, trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về an toàn sau quyết định của Tokyo thải một lượng lớn nước phóng xạ ra biển (Ảnh: Yonhap)

Chính phủ được yêu cầu tăng cường các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm

Ngày càng nhiều người dân Hàn Quốc bày tỏ lo ngại về tác động nguy hại của các sản phẩm thủy sản Nhật Bản đối với sức khỏe của họ, sau khi quốc gia láng giềng tuyên bố sẽ thải một lượng lớn nước có chứa chất phóng xạ ra biển.

Vào ngày 13 tháng 4 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã công bố kế hoạch xả nước làm mát có chứa triti, một đồng vị của hydro, từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi - vốn bị tàn phá bởi sóng thần do trận động đất gây ra vào tháng 3 năm 2011 - ra biển Thái Bình Dương bắt đầu từ năm 2023, bất chấp sự phản đối của Seoul.

Nhà máy điện hạt nhân Fukushima nằm ở bờ biển phía đông Nhật Bản, hiện đang phải chứa khoảng 1,25 triệu tấn nước bị ô nhiễm trong hơn 1.000 bể chứa.

Mặc dù Tokyo cho biết các hệ thống lọc mạnh mẽ sẽ giúp loại bỏ tất cả các chất phóng xạ ngoại trừ tritium - loại chất mà họ nói là vô hại đối với con người với liều lượng nhỏ, nhưng nhiều cư dân Hàn Quốc đang bày tỏ sự không đồng tình với kế hoạch này.

"Tôi nghe nói 30.000 tấn thủy sản Nhật Bản được nhập khẩu vào Hàn Quốc mỗi năm. Tôi sẽ không thể tin tưởng bạn nếu bạn nói rằng tất cả những sản phẩm này đều an toàn", Han Joo-hee, 45 tuổi, một bà mẹ có hai con nhỏ, nói. Tỉnh Gyeonggi. "Tôi cũng đã xem các bản tin nói rằng một số thương gia đã nói dối về nguồn gốc xuất xứ của các sản phẩm thủy sản Nhật Bản, ngụy tạo thành sản phẩm sản xuất trong nước. Tôi không biết liệu tôi có thể tiếp tục làm món hải sản cho con mình hay không."

Giữa làn sóng lo ngại ngày càng tăng về mức độ an toàn, một hội đồng bao gồm giám đốc các văn phòng giáo dục khu vực trên toàn quốc cảnh báo rằng họ sẽ cấm sử dụng các sản phẩm thủy sản của Nhật Bản trong các bữa ăn ở trường học nếu Tokyo tiếp tục thúc đẩy kế hoạch xả nước bị ô nhiễm.

"Chính phủ Nhật Bản đã đưa ra một quyết định ích kỷ, vô trách nhiệm bất chấp sự phản đối của các quốc gia láng giềng đang lo lắng về sức khỏe của người dân và hệ sinh thái biển có thể bị hủy hoại", hội đồng cho biết trong một tuyên bố vào ngày 16 tháng 4, kêu gọi Tokyo hủy bỏ kế hoạch của mình.

Một yếu tố bổ sung vào nỗi lo ngại của người Hàn Quốc là 2/3 trong số các Hệ thống xử lý chất lỏng tiên tiến (ALPS) của Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO), các đơn vị bơm và lọc được thiết kế để loại bỏ các chất phóng xạ khỏi nước Fukushima, vẫn chưa nhận được sự chấp thuận cuối cùng từ chính quyền Nhật Bản để đưa vào hoạt động.

Theo nhật báo địa phương Hankyoreh, ủy viên Cơ quan quản lý hạt nhân Nhật Bản Toyoshi Fuketa phát biểu trong cuộc họp của Quốc hội Nhật Bản rằng, việc lưu trữ và xử lý nước bị ô nhiễm là việc "khẩn cấp", đồng thời thừa nhận rằng một số thủ tục cần thiết đã bị bỏ qua trong quá trình này.

Ngoài ra, Tổ chức Hòa bình xanh Đông Á đã tiết lộ rằng hệ thống ALPS "không thể loại bỏ tritium hoặc carbon 14, và các đồng vị phóng xạ khác như strontium-90, iodine 129 và coban-16", theo trang tin Global Times.

Các thành viên của một nhóm sinh viên đại học bị cảnh sát bắt giữ gần Đại sứ quán Nhật Bản ở Seoul, ngày 17 tháng 4, khi họ cố gắng tiến vào đại sứ quán để tham gia một cuộc họp báo chỉ trích quyết định của Nhật Bản giải phóng nước bị ô nhiễm từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi bị đắm (Ảnh: Yonhap)

Các cuộc kiểm tra nồng độ phóng xạ

Kể từ năm 2013, chính quyền Hàn Quốc đã cấm nhập khẩu các sản phẩm thủy sản từ 8 tỉnh của Nhật Bản tiếp giáp với Fukushima, và tiến hành kiểm tra phóng xạ đối với các sản phẩm từ các vùng khác của Nhật Bản.

"Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra nồng độ phóng xạ của hơn 2.000 mẫu mỗi năm", một quan chức của Bộ Đại dương và Thủy sản Hàn Quốc cho biết.

Viện Sức khỏe và Môi trường dưới sự kiểm soát trực tiếp của chính quyền Thành phố Busan, đã bắt đầu tiến hành kiểm tra nồng độ phóng xạ đối với các sản phẩm thủy sản của Nhật Bản vào năm 2012, do có khoảng một nửa sản phẩm thuỷ sản Nhật Bản được nhập khẩu vào Hàn Quốc thông qua các cảng ở đây.

Một quan chức của viện cho biết các cuộc kiểm tra được tiến hành trung bình khoảng một tháng một lần, vì viện chỉ thực hiện các xét nghiệm sau khi các quan chức từ các văn phòng huyện mang mẫu đến và yêu cầu xét nghiệm.

Tuy nhiên, những biện pháp này dường như không đủ để giải tỏa lo lắng của người dân do việc đánh bắt cá bị ảnh hưởng bởi dòng hải lưu. Và việc xét nghiệm mẫu ngẫu nhiên như trên không có nghĩa là tất cả các sản phẩm thủy sản từ Nhật Bản đều đã qua kiểm tra phóng xạ.

Người dân cũng chỉ trích rằng các cuộc kiểm tra này không được thực hiện một cách có hệ thống do thiếu hệ thống kiểm soát từ trên xuống dưới, bởi nhiều cơ quan chính phủ, bao gồm Bộ An toàn Thực phẩm và Dược phẩm và Dịch vụ Quản lý Chất lượng Sản phẩm Thủy sản Quốc gia Hàn Quốc, đều có liên quan đến việc nhập khẩu các sản phẩm thủy sản của Nhật Bản.

Các chuyên gia cũng cho biết chính phủ Hàn Quốc nên phản ứng một cách khoa học và logic, thay vì đứng trên phương diện chính trị và tình cảm, đối với quyết định xả thải nước phóng xạ của Nhật Bản, để giảm bớt lo lắng của người dân.

"Điều quan trọng nhất mà chính phủ nên làm bây giờ là cho người dân biết sự thật trên phương diện khoa học liên quan đến nước thải ở Fukushima, để họ không bị lung lay bởi những thông tin sai lệch, đồng thời tăng cường nỗ lực đưa chuyên gia Hàn Quốc vào Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) để giám sát," Park Jong-woon, giáo sư của Khoa Năng lượng và Kỹ thuật Điện tại Đại học Dongguk, cho biết.

"Chính phủ cũng nên tăng cường sự kiểm soát an toàn thực phẩm và mở rộng kiểm tra nồng độ phóng xạ đối với các sản phẩm thủy sản của Nhật Bản nếu những biện pháp đó có thể giúp xua tan nỗi sợ hãi của người dân." - chuyên gia bổ sung.

Về phần mình, các chính quyền địa phương, bao gồm cả Chính quyền thành phố Busan, đã tuyên bố sẽ ngăn chặn hành vi làm sai lệch nguồn gốc xuất xứ của các sản phẩm thủy sản và mở rộng kiểm tra nồng độ phóng xạ.

Thị trưởng Busan Park Heong-joon ngày 21/4 cho biết, chính quyền thành phố sẽ đo nồng độ phóng xạ tại 8 địa điểm ở vùng biển ngoài khơi Busan hơn một lần mỗi tháng. Đồng thời, tăng số lượng mẫu được kiểm tra tình trạng ô nhiễm phóng xạ.

Thị trưởng cũng cho biết thành phố sẽ công bố kết quả kiểm tra nồng độ phóng xạ hai lần một tháng, tăng so với một lần hiện tại. Ông Park khẳng định: "Chúng tôi sẽ tăng cường kiểm soát an toàn đối với các sản phẩm thủy sản và tiếp tục đưa ra các biện pháp để bảo vệ môi trường biển."

Quang Huy