Tại sao người Ấn Độ lại tức giận Bill Gates đến vậy?

Tháng trước, vụ ly hôn và những cáo buộc về hành vi phóng đãng của Bill Gates nơi công sở đã dồn dập xuất hiện trên các phương tiện truyền thông phương Tây. Nhưng ở Ấn Độ, nhà từ thiện tỷ phú và quỹ của ông đã bị chỉ trích trong nhiều tháng vì những lý do hoàn toàn khác.

Người dân Ấn Độ đã kêu gọi bắt giữ Gates vì ​​các cáo buộc vi phạm đạo đức y tế và luật pháp của Quỹ Bill và Melinda Gates (BMGF) ở nước này. Hastag #ArrestBillGates (bắt Bill Gates) thịnh hành trên Twitter khu vực Ấn Độ vào tháng 5/2021 là một phần của chiến dịch kêu gọi chính quyền Ấn Độ buộc tội BMGF và Gates vì ​​đã tiến hành các thử nghiệm y tế bất hợp pháp trên các nhóm dễ bị tổn thương ở hai bang của Ấn Độ.

Đây không phải là lần đầu tiên quỹ BMGF hay Bill Gates phải hứng chịu sự phẫn nộ của công chúng ở Ấn Độ. Ngay từ tháng 4/2021, Gates đã bị nhiều người Ấn Độ phản đối vì bày tỏ sự miễn cưỡng về việc chia sẻ công nghệ vắc-xin COVID-19 với các nước đang phát triển như Ấn Độ. Sau những chỉ trích gay gắt của công chúng ở Ấn Độ và nước ngoài, Giám đốc điều hành BMGF Mark Suzman đã phải ủng hộ việc từ bỏ tạm thời đối với quyền sở hữu trí tuệ vắc xin.

Bill Gates cũng đã bị các nhóm nông dân Ấn Độ chỉ trích, những người đã biểu tình ở ngoại ô thủ đô New Delhi sáu tháng rồi. Họ phản đối các luật gây tranh cãi thúc đẩy tư nhân hóa nông nghiệp và họ coi Gates là người ủng hộ những nỗ lực đó. Dainik Jagran, một trong những tờ báo tiếng Hindi lớn nhất ngày 8/6 đưa tin rằng nông dân đã đốt hình nộm Bill Gates tại một trong những địa điểm biểu tình do ông ủng hộ tư nhân hóa nông nghiệp ở Ấn Độ.

Các tổ chức xã hội dân sự của Ấn Độ đã tiết lộ vào tháng trước rằng Microsoft Ấn Độ sẽ hưởng lợi một cách không công bằng từ một số điều khoản của Đạo luật Thương mại Sản xuất Nông nghiệp và Thương mại (Xúc tiến và Tạo điều kiện) gây tranh cãi năm 2020, một trong những luật mà nông dân đang phản đối. Các tổ chức nông dân cho rằng có một biên bản ghi nhớ (MOU) được ký kết giữa Microsoft Ấn Độ và Bộ Nông nghiệp Ấn Độ có khả năng cho phép công ty của Gates truy cập vào cơ sở dữ liệu của 50 triệu nông dân Ấn Độ và hồ sơ đất đai của họ được chính phủ duy trì. Điều quan trọng cần lưu ý ở đây là BMGF cũng tham gia vào một số chương trình nông nghiệp trên khắp đất nước này.

Bill Gates và mối quan hệ thân thiết của BMGF với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi không có gì là bí mật. Vào tháng 9/2019, BMGF đã trao "Global Goalkeeper Award" cho ông Modi cho Swachh Bharat Abhiyan (SBM hoặc Sứ mệnh sạch Ấn Độ), một chương trình xây dựng 110 triệu nhà vệ sinh trong 5 năm.

Khi Gates đến thăm Ấn Độ vào tháng 11/2019, ông đã gặp Thủ tướng Modi và một số quan chức chính phủ khác. Điều này cũng đánh dấu sự xuất hiện trở lại của BMGF trong Bộ Y tế Ấn Độ thông qua việc chính phủ Modi phê duyệt Bản ghi nhớ hợp tác (MoC) giữa Bộ Y tế & Phúc lợi Gia đình (DOHFW), chính phủ Ấn Độ và BMGF về hợp tác trong lĩnh vực y tế.

Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với Press Trust of India (PTI) trong chuyến thăm tháng 11/2019, Gates đã ca ngợi ba nhà sản xuất vắc xin ở Ấn Độ - Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII), Bharat Biotech và Biological-E. Cả ba nhà sản xuất vắc xin tư nhân này đều là những người được hưởng lợi từ chương trình tiêm chủng COVID-19 lớn nhất thế giới của chính phủ Ấn Độ. SII đã nhận được tài trợ của BMGF từ tháng 11/2012. Tháng 10/2020, họ đã nhận được khoản tài trợ bổ sung là 4 triệu đô la. Bharat Biotech đã nhận được tài trợ 19 triệu đô la từ BMGF vào tháng 11/2019. Biological-E Limited đã nhận được khoản tài trợ 37 triệu đô la vào tháng 4/2021 từ BMGF.

Chương trình tiêm chủng phụ thuộc vào những người được BMGF cấp tài chính này đã bị chỉ trích ở Ấn Độ do không thể tiếp cận, trục lợi và khuyến khích các chính sách thị trường tự do việc khó tiếp cận, lợi nhuận trên hết đối với vắc xin cứu mạng. Mặc dù được tài trợ từ quỹ BMGF và thậm chí bởi chính phủ Ấn Độ, các nhà sản xuất vắc xin tư nhân đang tạo ra tỷ suất lợi nhuận cao trên thị trường vắc xin của Ấn Độ. Đảng đối lập của Ấn Độ, Đại hội Quốc gia Ấn Độ (INC), đã cáo buộc các nhà sản xuất vắc xin thu lợi nhuận 17 tỷ đô la từ vắc xin COVID-19.

Sau những lời chỉ trích từ Tòa án tối cao, xã hội dân sự và các chính trị gia của Ấn Độ, Thủ tướng Modi đã hủy bỏ nhiều điều khoản trong chính sách tiêm chủng của quốc gia và giới hạn giá vắc xin để ngăn chặn trục lợi. Tuy nhiên, nhiều vấn đề vẫn còn tồn tại.

Ngọc Yến theo The Diplomat