Trung Quốc mở đợt tấn công chưa từng có vào ngành "công nghiệp gia sư" 70 tỷ USD

Khi đại diện một số trung tâm lớn chuyên dạy thêm được gọi đến họp với Bộ Giáo dục Trung Quốc hồi tháng Ba, họ được thông báo rằng các tài liệu và nội dung giảng dạy của họ sẽ được coi là "ấn phẩm", nghĩa là phải được kiểm duyệt kỹ càng.

Theo một nguồn tin giấu tên, các đại diện này đồng ý hợp tác 100% với cơ quan quản lý nhà nước, nhưng giải thích rằng họ không thể thay đổi tài liệu trong một sớm một chiều. Đề xuất này cũng sẽ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng đối với các cơ quan quản lý giáo dục, vì sẽ cần khá nhiều nhân viên thực hiện đánh giá theo quy định.

Các bậc cha mẹ lo ngại việc Bắc Kinh đàn áp các dịch vụ gia sư sẽ tổn hại đến triển vọng nghề nghiệp của con cái họ.

Mấy tháng sau, ngay khi Bộ Giáo dục chưa kịp đưa ra một kế hoạch chi tiết, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã cấm các trung tâm kiếm lợi nhuận bằng cách dạy thêm các môn học chính sau giờ học. Chính phủ Trung Quốc cũng hạn chế đầu tư nước ngoài vào các trung tâm như vậy. Nhiều năm liền, đây là con đường quan trọng để các trung tâm luyện thi huy động tiền và kinh doanh trong ngành công nghiệp dạy-học-thêm.

Kết quả là, học thêm dạy thêm, một lĩnh vực trị giá hàng chục tỷ USD - và từ lâu được coi là "phải có" để học sinh thành công trong các kỳ thi trung học - đã bị trì hoãn.

Theo báo South China Morning Post, đây là cuộc "đàn áp chưa từng có" của chính phủ Trung Quốc, vượt ra ngoài kế hoạch của Bộ giáo dục. Mục đích không phải đặc biệt nhắm vào các trung tâm dạy thêm học thêm tư nhân, mà nhằm chấn chỉnh nền giáo dục.

Vấn đề nhận được sự quan tâm từ cấp nhà nước của Trung Quốc, vì mọi bài học và hệ tư tưởng phải được chính quyền trung ương kiểm soát. Tuy nhiên, lĩnh vực dạy thêm sau giờ học đã xây dựng hệ thống dạy học của riêng mình trong vài năm qua, và điều này trái với ý định của cơ quan quản lý.

Ngành công nghiệp gia sư được nhiều gia đình khá giả và tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng của Trung Quốc xem như một phương tiện để con cái có cuộc sống tốt hơn và nâng cao vị thế xã hội. Theo China News Weekly, một tạp chí tin tức nhà nước có trụ sở tại Bắc Kinh, ngành công nghiệp này sử dụng hàng triệu nhân lực. Nhiều người trong số họ là nhân viên bán thời gian đang muốn kiếm thêm tiền hoặc trang trải cho tấm bằng đại học của họ.

Một số trung tâm giáo dục nhỏ bị phá sản hoặc đóng cửa trong đại dịch, một số nền tảng giáo dục trực tuyến lớn lại mở rộng do nhu cầu tăng cao, thu lợi nhuận lớn. Tổng cộng, 13 cơ sở giáo dục Trung Quốc đã được niêm yết lên sàn chứng khoán vào năm 2020. Một trong số đó được niêm yết ở đại lục, và những cơ sở khác ở Hồng Kông và Mỹ.

Nền tảng phân tích và khai thác dữ liệu iiMedia Research ước tính thị trường giáo dục trực tuyến của Trung Quốc đã tăng khoảng 10% lên 454 tỷ nhân dân tệ (70,25 tỷ USD) vào năm 2020, trong khi công ty nghiên cứu và tư vấn Frost & Sullivan dự báo vào năm ngoái rằng thị trường giáo dục trực tuyến của nước này là đang trên đà đạt giá trị 99,3 tỷ USD vào năm 2023.

Những năm gần đây, các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc, bao gồm Alibaba, Tencent và ByteDance, cũng đã nhảy vào cuộc đua và đầu tư vào lĩnh vực giáo dục.;

Thị trường dạy học thêm này được đánh giá đang phát triển nhanh và chính quyền trung ương đã phát đi tín hiệu giáo dục cần giữ một khoảng cách nhất định với tài chính, bởi vì quá nhiều nguồn vốn đổ vào các trung tâm dạy thêm sẽ làm tăng tình trạng bất công xã hội và không phù hợp với một số triết lý của chính phủ Trung Quốc.

Dịch vụ dạy kèm sau giờ học giúp tầng lớp trung lưu duy trì địa vị xã hội và củng cố khả năng tự cường của họ. Một mặt, các trung tâm dạy thêm cần dựa vào tầng lớp trung lưu để tăng trưởng kinh tế, nhưng mặt khác, tầng lớp trung lưu quá mạnh cũng có thể là một lực lượng đầy thách thức đối với chính quyền.

Hơn hai tháng trước, tin đồn cho biết sẽ có một cuộc đàn áp hà khắc hơn đối với ngành công nghiệp dạy thêm học thêm. Những người trong cuộc cho biết hầu hết các công ty giáo dục đang chờ đợi và theo dõi, một số đang thảo luận về quá trình chuyển đổi.

Trước đó, chính quyền Trung Quốc đã hạn chế thầy cô giáo ra bài tập về nhà và hạn chế giờ phát trực tiếp đối với các gia sư trực tuyến. Đầu năm nay, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương, cơ quan kiểm soát nội bộ cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cho biết nhà nước cần tăng cường giám sát đối với ngành giáo dục trực tuyến, vốn đang bị cuốn vào "vòng xoáy tư bản". Vào tháng 6, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã thành lập một bộ phận mới để giám sát việc dạy thêm sau giờ học.

Trước đó, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đã chỉ trích lĩnh vực dạy thêm sau giờ học vào năm 2018, khi ông nói rằng nó đã "gia tăng gánh nặng tài chính cho học sinh và gia đình" và "vi phạm luật giáo dục", cũng như "phá vỡ trật tự bình thường của giáo dục".

"Giáo dục - một ngành "công nghiệp tận tâm" - không thể biến thành ngành tìm kiếm lợi nhuận. Các cơ sở đào tạo ngoài khuôn viên trường phải được luật pháp quy định để trở lại đường lối giáo dục con người bình thường", Chủ tịch Tập Cận Bình đã phát biểu như vậy trong cuốn sách "Quản trị Trung Quốc", Tập 3.

Trong khi đó, bất chấp bị đàn áp dạy thêm sau giờ học, Trung Quốc vẫn đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục nghề nghiệp, nằm trong kế hoạch Made in China 2025, nhằm nâng cấp các ngành công nghệ cao và giảm bớt sự phụ thuộc vào nhập khẩu, và là một phần chiến lược "Vành đai và Sáng kiến ​​Con đường" nhằm liên kết các nền kinh tế thành một mạng lưới thương mại lấy Trung Quốc làm trung tâm.

Trung Quốc hiện có hệ thống giáo dục nghề nghiệp lớn nhất thế giới. Theo Tân Hoa xã, vào năm 2020, chính quyền trung ương đã phân bổ 25,71 tỷ nhân dân tệ để thúc đẩy giáo dục nghề nghiệp. Các nhà chức trách Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng, đối với những sinh viên không có cơ hội học đại học, giáo dục nghề nghiệp là một cách khác để họ hoàn thiện bản thân hơn.

Tuy nhiên, các bậc cha mẹ trung lưu nhìn chung không phải là người hâm mộ các trường dạy nghề, và cuộc đàn áp mới đang gây ra rất nhiều lo ngại.

"Tôi kinh hãi mỗi ngày. Tôi không biết liệu các lớp học mà tôi đã đăng ký cho con gái tôi có thể hoàn thành được hay không", Cô Zhang nói , một bà mẹ ở Bắc Kinh, nói.

Làn sóng sa thải bắt đầu. Trong một cuộc họp ảo với hơn 9.000 nhân viên, Zhang Xinbang, đồng sáng lập và chủ tịch của công ty dịch vụ giáo dục TAL Education đã niêm yết cổ phiếu tại Mỹ, cho biết việc công ty sa thải một số nhân viên là "không thể tránh khỏi".

Các chuyên gia chính sách và giáo dục cho rằng những thay đổi trong tương lai ngành giáo dục Trung Quốc vẫn cần phải xem xét kỹ lưỡng, ít nhất là ở một mức độ nào đó, vì không thể dựa hoàn toàn vào chính phủ.

Trong những năm gần đây, giáo dục định hướng đã giúp Trung Quốc hiện đại hóa và quốc tế hóa giáo dục. Đất nước sẽ vẫn cần họ trong tương lai.

Hoàng Lan