Facebook Phone thất bại: Vì đâu nên nỗi?

Tuần trước, nỗ lực mới nhất của Facebook trong việc lôi kéo người dùng di động đã có "kết quả": phần mềm Facebook Home, được kỳ vọng sẽ đưa Facebook trở thành tiêu điểm của mọi loại smartphone, đã thất bại thảm hại.

Facebook Home có số lượt tải về chưa tới 1 triệu lượt – chỉ là một con số lẻ đối với một công ty có hơn một tỷ người dùng – và chiếc smartphone đầu tiên tích hợp phần mềm này đã bị rớt giá thảm hại từ 99 USD xuống còn 0,99 USD kèm hợp đồng tại Mỹ. Và trên hết, hơn 15.000 phản hồi trên Google Play đã đánh giá FB Home với số điểm chỉ 2/5 sao.

Facebook Home và Facebook Phone đều đã thất bại, đơn giản vì người dùng không cần thêm sự phiền phức khi mà ứng dụng Facebook trên điện thoại đã đủ làm họ "điên đầu". Bài viết trên Huffington Post chia sẻ về sự khó chịu với những chiếc "Facebook Phone" mà chúng ta đang dùng hàng ngày.

Có thể bạn không để ý, nhưng chúng ta đều đang sở hữu một chiếc Facebook Phone: chiếc iPhone của bạn! (Hoặc bất kì chiếc smartphone nào có ứng dụng Facebook).

Ứng dụng Facebook đã quá đủ để khiến màn hình điện thoại của tôi hoàn toàn bị che phủ bởi các noti (notification – thông báo). Chiếc iPhone của tôi trông ngày càng giống với một chiếc Facebook Phone: mạng xã hội này đã quá nóng vội khi muốn tiếp cận chúng ta thông qua những cuộc trò với bạn bè. Và trong khi làm vậy, họ đã làm mất lòng một bộ phận các khách hàng quan trọng.

Trong nỗ lực thu hút người dùng di động để bù đắp lại sự sụt giảm của số lượng người dùng máy tính, Facebook đã trở thành một kẻ nhiễu sự: cứ mỗi ngày lại gọi để hỏi tại sao bạn không trả lời email của anh ta, thường xuyên chen ngang với những trò đùa vô vị và chuyển tiếp mọi thư spam, bất kể bạn đã cố lờ anh ta đi. Như một người họ hàng xa khó chịu nhưng đôi khi lại dễ thương, Facebook có thể chấp nhận được ở một mức độ nào đó, nhưng thật khó có thể bỏ nó đi khi mà qua Facebook chúng ta được kết nối với những người mà ta yêu quý.

Facebook, kể từ khi được đưa vào chiếc điện thoại của ta, đã tận dụng mối liên hệ với chúng ta mọi lúc, mọi nơi. Lý do cho sự không thành công của FB Home có thể xuất phát từ những phản ứng tiêu cực của người dùng dành cho Facebook ở những chiếc điện thoại khác: Chúng ta không thể tin tưởng vào việc cư xử đúng mực của Facebook. Nó là một mạng xã hội thiếu những kĩ năng ứng xử cần thiết. Và có vẻ chúng ta không cần một chiếc điện thoại với Facebook Home, bởi vì dù chúng ta có xài bất cứ chiếc smartphone nào đi chăng nữa thì nó đã bị thống trị bởi Facebook.

Facebook đã xâm chiếm màn hình điện thoại của tôi

Trong một vài năm gần đây, tôi vẫn luôn sử dụng ứng dụng Facebook trên chiếc iPhone của mình, vì nó là một chiếc cầu nối tiện lợi giữa tôi và thế giới mạng xã hội. Nhưng trong một vài tháng trở lại đây, Facebook đã trở nên thật phiền toái.

Không chỉ mình tôi cảm thấy như vậy. Theo như nhà phân tích Chris Silva của công ty Altimeter Group, do số lượng người dùng Facebook trên máy tính đã sụt giảm, mạng xã hội này đã cố gắng bù đắp lại điều đó bằng việc tăng số người dùng Facebook trên di động. Facebook hy vọng có thể cho các nhà quảng cáo thấy được rằng đồng tiền họ đang bỏ ra là đúng.

"Chắc chắn là đang có sự tăng lên về tần số và có lẽ là cả số lượng cũng như các thể loại thông báo mà người dùng đang nhận được"– Silva nói – "Facebook đang cố sự dụng điều này như một "Con ngựa thành Tơ-roa" … nhằm khiến cho người dùng sử dụng ứng dụng Facebook nhiều hơn và lâu hơn, để tạo tiền đề cho một số lượng người dùng lớn hơn khi các nhà quảng cáo hướng sự tập trung của mình vào lĩnh vực di động".

"Rõ ràng là trong một vài tháng gần đây, Facebook đang cố gắng tăng sự ‘gắn bó' của người dùng với mạng xã hội" – Silva bổ sung.

Facebook đã biến màn hình điện thoại của tôi thành một bảng cập nhật thông tin về những người, những việc mà tôi chẳng quan tâm. Chỉ trong một ngày, Facebook đã gửi cho tôi cả tá thông báo – những dòng thông báo liên tục khiến cho điện thoại của tôi rung và đổ chuông liên tục. Nó gần giống như cách thức mà Apple sử dụng để thông báo với bạn rằng có tin nhắn.

Và đây là một vài trong số những thông báo mà Facebook nghĩ là "đủ quan trọng" để đưa lên màn hình của tôi: một lời mời tới một sự kiện còn tận một tuần nữa mới diễn ra, một lời mời từ một người mà tôi chỉ biết sơ sơ thông qua game online, bốn yêu cầu kết bạn từ những người mà thậm chí chẳng có người bạn chung nào với tôi, một bức ảnh được chia sẻ từ một người bạn thời tiểu học, và một dòng bình luận từ một người mà tôi không quen biết về một bài viết mà tôi không nhớ là đã đăng!

Dĩ nhiên vẫn có một số thông báo là dành riêng cho tôi – tôi nghĩ là mình nhận nhiều lời mời kết bạn hơn bình thường do đặc điểm công việc của mình – và chúng cũng có thể được cài đặt ở chế độ im lặng hoặc tắt hẳn.

Dù vậy, Facebook vẫn sẽ sử dụng những chiếc điện thoại của chúng ta như một kênh để quảng bá.

Quá đáng nhất có lẽ là những thông báo gợi ý chúng ta làm quen với những người vừa mới tham gia mạng xã hội, đăng thêm một status, hoặc gợi ý mua quà sinh nhật cho bạn qua dịch vụ quà tặng của Facebook.

Facebook tận dụng cả những dịp sinh nhật để "gợi ý" bạn mua quà qua dịch vụ của Facebook

Trong những trường hợp này, có vẻ Facebook đã quá ảo tưởng khi nghĩ rằng người dùng quan tâm tới những thông báo đó, trong khi mục đích chính của chúng ta khi đăng nhập Facebook là để cập nhật thông tin về bạn bè. Khi Facebook bắt người dùng phải nhập số thẻ tín dụng của họ khi mua một sản phẩm bằng dịch vụ của Facebook, họ đã tự cho mình cái quyền được spam chúng ta với những gì mà họ muốn – bằng một cách trực diện nhất có thể.

"Màn hình điện thoại di động là thứ rất riêng tư, nên khách hàng rất khó chấp nhận những hình thức quảng cáo phiền toái"– Corey Gault, giám đốc tại công ty marketing trên di động Urban Airship, đã nói như vậy trong email của mình.

Gault nói rằng ông cảm thấy Facebook muốn theo dõi phản ứng của người về những dòng thông báo của họ - rằng họ sẽ ngừng gửi thông báo tới những người đã ngưng sử dụng Facebook trên 28 ngày và sẽ chỉ gửi thông báo tới những người thường xuyên đọc và bấm vào một lượng thông báo nhất định. "Nhưng điều đó sẽ không xảy ra", ông nói.

"Facebook chỉ gửi đi những tin nhắn phục vụ cho lợi ích của họ, chứ không phải cho người dùng" – Gault nhấn mạnh.

Trên Twitter cũng đăng rải rác những lời than phiền từ người dùng bị làm phiền bởi những thông báo của Facebook yêu cầu họ trả lời câu hỏi, cập nhật trạng thái của mình hay chỉ đơn giản là chat với một người bạn vừa mới online.

"Lạy Chúa! Facebook vừa gửi cho tôi một thông báo rằng người yêu cũ của tôi vừa online, và tôi nên chat với cô ấy!" – Derek Mead, giám đốc của VICE's Motherboard, đăng trên Twitter của mình vào tháng Hai – "Thật kinh khủng! Có phải đây là tính năng mới?"

Một người dùng khác, SetsuPorcelain, vừa đăng trên Twitter: "Facebook đang làm gì vậy? Tôi yêu cầu KHÔNG THÊM BẤT KỲ MỘT THÔNG BÁO NÀO NỮA!"

Facebook, một kẻ thèm muốn dữ liệu cá nhân, có lẽ muốn xem xem chúng ta sẽ phản ứng thế nào với những thông báo – khó chịu hay thích thú. Nhưng hãy nhớ Facebook chưa bao giờ từ bỏ chỉ vì bị than phiền là gây khó chịu cho người dùng. Và không giống như mối quan hệ bình thường, khi Facebook nhận ra là nó đang làm phiền bạn, nó không đơn thuần là điều chỉnh hành vi của mình, mà còn muốn điều chỉnh hành vi của bạn và khiến bạn quen với sự phiền phức đó.

Anh Minh