26/06/2013, 00:00Hà Nội

Vì sao Snowden bắt luật sư nhét điện thoại vào tủ lạnh?

Trước một bữa tối gồm pizza và gà rán tối chủ nhật tại Hong Kong, Edward Snowden đã yêu cầu nhóm luật sư đang trợ giúp mình phải "giấu điện thoại vào tủ lạnh tại căn nhà mà anh ta đang ở, nhằm chặn các cuộc nghe lén".

Vậy tại sao lại là tủ lạnh? Khác với hình dung ban đầu của nhiều người, hành động này không hề liên quan gì tới nhiệt độ thấp ở bên trong tủ lạnh. Thực tế, việc Snowden bật hay tắt tủ lạnh không hề quan trọng. Những vật liệu tạo thành tủ lạnh sẽ giúp thiết bị gia đình này biến thành một hệ thống chống nghe lén hoàn hảo.

"Điều bạn muốn là chặn các tín hiệu radio có thể được sử dụng để truyền dữ liệu giọng nói, và chặn hoàn toàn phần âm thanh từ bên ngoài lọt vào", Adam Harvey, một nhà thiết kế chuyên tạo ra các sản phẩm chống theo dõi cho biết. Điện thoại được làm từ kim loại và vật liệu cách nhiệt có thể đảm nhiệm cả 2 nhiệm vụ nói trên – cho dù đang ở nhiệt độ bình thường hay đóng băng.

Về mặt chặn dữ liệu truyền tải, lớp kim loại dày của tủ lạnh có thể tạo ra một rào cản điện từ, cho phép tủ lạnh trở thành một thiết bị có tên khoa học là "lồng Faraday". Một lồng Faraday chuẩn là một thể tích không cho phép sóng vô tuyến đi qua và do đó có tác dụng chặn hoàn toàn dữ liệu. Mặc dù không phải tất cả mọi tủ lạnh đều có khả năng này, những chiếc tủ lạnh có nhiều kim loại hơn sẽ có nhiều khả năng chặn sóng hơn.

Một chiếc lồng Faraday như bộ quần áo trên có khả năng chặn cả luồng điện cực mạnh của cuộn Tesla

Một vật dụng gia đình khác cũng có khả năng tương tự, dựa theo kết quả nghiên cứu của Harvey về truyền tải dữ liệu điện thoại di động, là những bình lắc rượu martina.

"Đó là những lồng Faraday hoàn hảo – chúng sẽ chặn tất cả mọi tín hiệu vô tuyến cho đến khi bạn quyết định rằng mình cần uống một li martini", Harvey giải thích. Cho dù điều này nghe giống như một chi tiết trong một bộ phim 007, Harvey đã tiến hành nhiều thí nghiệm thực tế với các bình lắc rượu martini để tạo ra một thiết bị có khả năng chặn hoàn toàn tính năng theo dõi thông qua điện thoại di động có tên OFF Pocket.

Việc chặn dữ liệu truyền tải dĩ nhiên là một vấn đề hoàn toàn khác so với việc chặn các tín hiệu âm thanh. Mặc dù những chiếc cửa tủ lạnh dày có khả năng cách âm rất tốt, "cách âm" không phải là một đặc tính có sẵn ở tất cả các thiết kế tủ lạnh. Một chiếc tủ lạnh hoàn hảo cho Snowden sẽ phải là một không gian hoàn toàn không phản xạ âm thanh – một dạng lồng Faraday dành cho âm thanh – có nghĩa rằng ngay cả một nguyên âm cũng không thể truyeenf từ bàn ăn đến những chiếc điện thoại trong tủ lạnh. Vì tính cách âm của tủ lạnh có thể khác biệt trên các sản phẩm khác nhau, nếu nhìn từ góc độ âm học, giải pháp chống cách âm an toàn hơn sẽ là nhét điện thoại dưới một chồng quần áo dày.

Những người mới nghe về vấn đề này sẽ nhanh chóng hỏi một câu hỏi: tại sao không yêu cầu mọi người tắt điện thoại, tháo pin? Bên cạnh việc một số mẫu điện thoại hiện nay không thể tháo rời pin (ví dụ như iPhone), việc kiểm tra xem một chiếc điện thoại đã hoàn toàn tắt hay chưa có thể trở nên khó khăn.

"Rất nhiều thiết bị hiện đại, không chỉ gồm điện thoại, có thể nằm trong những trạng thái giữa bật và tắt: một vài mạch điện sẽ được bật và một vài mạch điện sẽ bị tắt", Seth Schoen, một kỹ thuật viên cao cấp tại Tổ chức Mặt trận Điện tử (Electronic Frontier Foundation), một nhóm dân chủ tự do tranh đấu đòi quyền tự do trên mạng, giải thích thông qua email (Snowden có vẻ cũng là một người ủng hộ tổ chức này – laptop của anh ta có dán sticker EFF). "Các chế độ này cho phép thiết bị tự động bật khi thỏa mãn một số điều kiện, ví dụ như bấm một phím nào đó hoặc ngay khi nhận được dữ liệu từ Internet thông qua kết nối Ethernet (còn được biết đến với tên gọi "wake-on-LAN")".

Việc tháo bỏ pin có thể đánh lừa bạn. Ngay cả khi pin chính được tháo rời, bên trong máy vẫn có thể có những nguồn điện ẩn giấu khác. "Một số điện thoại sử dụng thêm pin phụ nhằm quản lý bộ nhớ, không rõ trong trường hợp này pin phụ có thể dùng để phục vụ các hệ thống theo dõi, ghi dữ liệu như Carrier IQ hay không", Harvey giải thích.

Việt Dũng

Vì sao Snowden bắt luật sư nhét điện thoại vào tủ lạnh?

Chủ đề khác