iPhone XR cho thấy 3D Touch từ lâu đã là một tính năng... vô dụng

Mới đây, một người bạn đưa tôi chiếc iPhone của anh ấy để khoe vài tấm ảnh, và khi tôi nhấn mạnh vào màn hình để mở menu 3D Touch, anh ấy vô cùng ngạc nhiên - anh chưa bao giờ thấy tính năng này trên chiếc điện thoại mình đã dùng trong nhiều tháng qua!

Đó chính là câu chuyện về 3D Touch: nó là một ý tưởng hấp dẫn với tiềm năng tái thiết kế toàn diện giao diện người dùng cơ bản của một chiếc smartphone, nhưng lại chẳng được ai chú ý cả. Và đến thời điểm này, đã 3 năm kể từ khi tính năng này được giới thiệu, Apple có vẻ như đang tìm cách để xóa bỏ sự tồn tại của nó.

Theo trang tin TheVerge, trong khi hai chiếc iPhone XS và XS Max vẫn được trang bị 3D Touch, Apple đã quyết định không mang nó lên iPhone XR. Đúng, iPhone XR có giá rẻ hơn, và Apple buộc phải loại bỏ một số tính năng để đạt được mức giá đó. Nhưng 3D Touch đã luôn được trang bị cho mọi iPhone trong tầm giá của iPhone XR kể từ khi xuất hiện cách đây chưa lâu, nên động thái này của Apple không giống như một giải pháp tiết kiệm chi phí mà giống một hành động loại bỏ theo kế hoạch vạch ra từ trước hơn.

3D Touch rất tiện dụng, nhưng nó từ lâu đã gặp phải một số vấn đề cốt lõi. Ví dụ, cách thức sử dụng của nó thường được ví như một cú click chuột phải - khá hài hước đối với một công ty nổi tiếng với việc chẳng bao giờ thèm thiết kế một nút chuột phải cho chuột và bàn rê laptop của mình. Chưa hết, sử dụng "menu chuột phải" này hiếm khi nhanh hơn hay hữu dụng hơn việc bấm vào một nút bấm (hay biểu tượng ứng dụng) nào đó và tự mò đến nơi bạn cần đến.

Mọi người cũng không biết đến sự hiện diện của 3D Touch. iPhone rất ít khi hướng dẫn người dùng sử dụng 3D Touch. Và ngay cả những người biết đến tính năng này cũng không biết biểu tượng ứng dụng nào hỗ trợ 3D Touch trừ khi họ nhấn mạnh vào mọi thứ để xem có gì xảy ra hay không. Nhà nghiên cứu về Apple, John Gruber, bình luận hồi đầu năm nay rằng "quá bối rối khi không có dấu hiệu nào cho biết thứ gì có thể sử dụng 3D Touch được", đồng thời chia sẻ một ý tưởng thiết kế đơn giản mà Apple có thể tham khảo nếu họ thực sự muốn 3D Touch được nhiều người sử dụng hơn.

Chính điều này đã tạo ra một vòng lặp vô tận: người dùng không biết sự hiện diện của 3D Touch, hay nút bấm nào hỗ trợ 3D Touch, nên các nhà phát triển chẳng có mấy lý do để hỗ trợ tính năng này. Quan trọng hơn, không phải mọi iPhone đều có 3D Touch, nên bắt buộc nó không bao giờ có thể được sử dụng cho những tính năng thiết yếu, và bị giới hạn trong khuôn khổ một cú click phải hoặc một cách thứ 2 để thực hiện vài hành động nào đó.

Riêng việc đó cũng đủ để khiến 3D Touch thất bại, nhưng Apple không đưa ra giải pháp nào. Họ lẽ ra có thể triển khai tính năng này theo nhiều cách tối ưu hơn, biến sự hiện diện của nó trở nên hiển nhiên hơn, hoặc tạo ra các ứng dụng tận dụng được khả năng cảm nhận các mức độ áp lực của 3D Touch. Thay vào đó, 3D Touch không thay đổi là bao kể từ khi xuất hiện, và sự thật rằng Apple không mang nó lên chiếc iPhone phần lớn mọi người sẽ bỏ tiền ra mua trong năm nay càng cho các nhà phát triển thêm nhiều lý do để không hỗ trợ nó.

Trên thực tế, Apple không hoàn toàn loại bỏ ý tưởng 3D Touch khỏi iPhone XR. Thay vào đó, chiếc điện thoại này có một tính năng mà Apple gọi là Haptic Touch - máy sẽ rung lên một chút khi bạn kích hoạt tính năng thứ 2 của một nút bấm bằng cách nhấn và giữ nó.

Nhưng sự thay thế này đã cho thấy 3D Touch đã trở nên vô dụng đến mức nào: nó không hơn gì một cú nhấn rất, rất dài. Đó là một thứ mà mọi điện thoại đều làm được. Và mặc cho tên gọi là gì, tôi vẫn thấy rằng các tính năng kích hoạt bởi một cú nhấn dài nhanh hơn và dễ sử dụng hơn các tính năng kích hoạt bởi 3D Touch. Ví dụ, Instagram trên iPhone cho phép bạn xem qua các hình ảnh bằng 3D Touch, còn trên Android thì bằng một cú nhấn dài. Sử dụng thực tế cho thấy phiên bản Android đơn giản và nhanh hơn nhiều.

Dù Apple có vẻ không chịu ảnh hưởng nào sau khi loại bỏ 3D Touch, nhưng sự lỗi thời quá nhanh của tính năng này là một thất bại lớn đối với công ty. Giống như Siri trên iPhone 4S và Touch ID trên iPhone 5S, 3D Touch từng là một tính năng tạo nên sự khác biệt của iPhone 6S so với đời trước đó. Apple thậm chí bỏ ra đến 10 phút trong buổi công bố để thảo luận về tính năng này. Phil Schiller, Giám đốc Tiếp thị của Apple, gọi nó là một "đột phá ngoạn mục" có tầm quan trọng tương đương multitouch (tính năng chạm đa điểm), và công ty còn sử dụng một trong những đoạn video do "phù thủy" Jony Ive thiết kế để giải thích cách hoạt động của 3D Touch. Aubrey Plaza đã được mời đóng một vài trong đoạn quảng cáo về công nghệ mới này.

Apple còn cho các phóng viên Bloomberg đến thăm studio thiết kế của hãng và cho giới truyền thông nói chuyện với một vài lãnh đạo cấp cao để cho thấy những nỗ lực họ đã bỏ ra cho tính năng mới, trong đó có một câu trích dẫn từ Schiller vào thời điểm rằng với 3D Touch, Apple dường như đã đi trước nhiều năm so với các đối thủ. Nhưng khi nhìn lại, tất cả những điều này cho thấy 3D Touch đã là một sai lầm như thế nào:

"Về mặt kỹ thuật, phần cứng cần để tạo nên một màn hình hỗ trợ 3D Touch là khó không tưởng" - Schiller nói - "Và chúng tôi sẽ lãng phía cả một năm sản xuất - thực ra là hai - với một lượng lớn chi phí và tiền đầu tư vào sản xuất nếu nó không làm được những thứ mà mọi người sẽ sử dụng. Nếu nó chỉ là một tính năng demo và sau đó một tháng, chẳng ai thực sự dùng nó cả, thì đó là một sự lãng phí to lớn tài năng thiết kế".

Hai năm trời Apple bỏ ra để sản xuất màn hình hỗ trợ 3D Touch lẽ ra có thể dùng vào một thứ gì đó khác thay vì một công nghệ màn hình, mà theo lời Schiller, hóa ra "chỉ là một tính năng demo". Và đến tận 3 năm sau, chẳng ai thực sự dùng nó cả - bao gồm cả Apple.

Minh.T.T