Thunderbolt 3 và USB-C: đâu là sự khác biệt?

Các laptop mới thường được trang bị một cổng kết nối cho phép cắm đảo chiều và hỗ trợ tốc độ truyền tải dữ liệu rất nhanh. Chúng có thể là cổng Thunderbolt 3 hoặc USB 3.1. Nhưng đây cũng là lúc vấn đề xuất hiện.

Cả hai giao thức truyển tải dữ liệu đều sử dụng cùng một đầu kết nối, nhưng ứng dụng của chúng lại khác nhau. Việc hiểu được những khác biệt giữa hai loại cổng này và nhận biết được chiếc laptop của bạn được trang bị cổng nào có thể sẽ rất khó khăn. Bài viết dưới đây, theo tổng hợp từ HowToGeek, sẽ giúp bạn nắm được sự khác biệt cơ bản giữa Thunderbolt 3 và USB-C 3.1

Thunderbolt 3 là gì?

Thunderbolt 3 là một giao thức truyền tải dữ liệu và video độc quyền do Intel phát triển. Để sử dụng nó, các nhà sản xuất PC cần có một chứng nhận từ Intel, và không phải mọi công ty đều muốn làm điều đó – một điều rất đáng tiếc, bởi Thunderbolt 3 có tốc độ cực nhanh. Nó nhanh hơn nhiều so với tốc độ tối đa hiện tại của USB. Phiên bản USB cao cấp nhất hiện nay là USB 3.1 Gen 2, có tốc độ lên đến 10 Gigabits trên giây (Gbps). Nhưng nhiêu đó cũng chỉ bằng 1/4 của tốc độ tối đa mà Thunderbolt 3 sở hữu, tức 40 Gbps.

Những khác biệt giữa Thunderbolt 3 và USB 3.1

Trước khi đi sâu vào những thứ Thunderbolt 3 có thể làm được khi so với USB 3.1, hay nói về thiết kế bên ngoài của chúng. Cả Thunderbolt 3 và USB 3.1 đều dùng cổng và đầu kết nối USB Type-C.

Khác biệt giữa chúng là các cổng/cáp/trang thiết bị Thunderbolt 3 thường có biểu tượng hình mũi tên giống như một tia chớp. Các cổng USB cũng có thể có biểu tượng tia chớp, nhưng chúng có mục đích báo hiệu rằng cổng USB đó có khả năng sạc các thiết bị nhỏ như smartphone dù cho laptop đã được tắt đi. Nếu nó là Thunderbolt 3 thì biểu tượng tia chớp sẽ giống như hình bạn thấy ở trên.

Còn bây giờ là điểm mấu chốt về Thunderbolt 3 và USB: một cổng Thunderbolt 3 có thể có chức năng như một cổng USB, nhưng một cổng USB không thể đóng vai trò Thunderbolt 3.

Thunderbolt 3 có khả năng tương thích ngược: nếu nó không thể kết nối với một thiết bị với vai trò Thunderbolt, nó sẽ thử chuyển sang giao thức USB. Khi sử dụng USB, cổng Thunderbolt 3 sẽ bị giới hạn ở tốc độ USB của thiết bị được kết nối, không thể tận dụng tốc độ siêu nhanh của Thunderbolt.

Tốc độ ưu việt của Thunderbolt không chỉ cho phép bạn truyền tải một tập tin video 4K dài 2 tiếng sang ổ cứng di động trong chớp mắt, mà bạn còn có thể kết nối tối đa 2 màn hình 4K ở 60Hz qua DisplayPort. USB 3.1 Gen 2 hỗ trợ video trong chế độ "Alt Mode", cho phép bạn kết nối trực tiếp đến một màn hình DisplayPort hoặc HDMI. Tuy nhiên, Alt Mode là một tính năng tùy chọn, OEM phải kích hoạt nó thì bạn mới dùng được. Còn Thunderbolt 3 tự thân nó đã hỗ trợ sẵn video rồi.

Với Thunderbolt 3, bạn có thể kết nối liên tiếp (daisy chain) tối đa 6 thiết bị vào máy nguồn. Có nghĩa là bạn có thể cắm thiết bị A vào cổng Thunderbolt 3 trên laptop, sau đó kết nối thiết bị A vào thiết bị B và cứ thế tiếp tục. Mọi thiết bị phải dùng Thunderbolt 3. Nếu bạn dùng một thiết bị USB 3.1, như thiết bị C chẳng hạn, thì daisy chain sẽ dừng lại tại đó.

Ngoài ra, nên nhớ rằng chiếc laptop của bạn cần có đủ tài nguyên để xử lý tất cả các thiết bị kết nối qua Thunderbolt. Daisy chain thường được dùng để kết nối nhiều màn hình, nhưng nó cũng có thể được dùng để liên kết nhiều màn hình và các ổ cứng gắn ngoài mà chỉ cần một cổng duy nhất.

Samsung hỗ trợ daisy chain trên các màn hình với USB 3.1, nhưng nhìn chung, tính năng này không được hỗ trợ tốt như với Thunderbolt 3.

Cuối cùng, Thunderbolt 3 có thể hỗ trợ các thiết bị PCIe như dock card đồ họa gắn ngoài, trong khi USB 3.1 thì không. Việc hỗ trợ PCIe cho phép các game thủ có thể biến một chiếc laptop với GPU không mạnh lắm thành một cỗ máy chơi game thực thụ. Vấn đề ở đây là các nhà sản xuất máy tính phải hỗ trợ tính năng này trên các laptop của họ, bởi khả năng hỗ trợ card đồ họa PCIe không phải là tính năng mặc định được tự động kích hoạt.

Máy tính nào có sẵn Thunderbolt 3?

Cách đơn giản nhất để có Thunderbolt 3 là mua một chiếc máy Mac. Apple trang bị cổng này cho mọi máy tính họ đang bán hiện nay, bao gồm cả laptop, desktop và các máy all-in-one.

Về phía Windows, nếu muốn có sẵn cổng Thunderbolt 3, bạn sẽ phải sắm một chiếc laptop. Một số desktop ráp sẵn hỗ trợ Thunderbolt 3, nhưng thông thường bạn sẽ phải mua một card mở rộng để đưa Thunderbolt 3 vào máy tính desktop chạy Windows.

Laptop lại là một câu chuyện khác, với một số mẫu máy được trang bị cổng Thunderbolt 3 (nhưng sẽ có giá cao hơn thông thường). Một số ví dụ ở đây là Alienware M17, Asus ZenBook S UX391, và Lenovo ThinkPad X390 Yoga.

Tương lai nào cho Thunderbolt?

Chưa rõ Intel có dự định cập nhật Thunderbolt lên phiên bản 4 hay không, nhưng tương lai cho Thunderbolt 3 là rất sáng lạn. Giao thức Thunderbolt 3 của Intel sắp sửa nhập làm một với USB4. Thông số của USB4 đã được công bố vào mùa hè năm nay, và các sản phẩm trang bị USB4 sẽ ra mắt trong năm 2020 hoặc 2021.

USB4 sẽ có tốc độ truyền tải tối đa là 40Gbps giống Thunderbolt 3, cũng như khả năng hiển thị video và daisy chain các thiết bị. Một khi các thiết bị USB4 bắt đầu được tung ra thị trường, Thunderbolt 3 sẽ dần biến mất.

Các công ty có thể tạo ra các thiết bị với những khả năng như Thunderbolt 3 mà không cần lo lắng vấn đề xin giấy phép từ Intel. USB4 đã hỗ trợ sẵn Thunderbolt 3, và đó là một tin tốt đối với các thiết bị cũ, nhưng một khi USB4 ra mắt thì chẳng còn lý do gì để phát triển tiếp các thiết bị mới có Thunderbolt 3 nữa.

Cuối cùng, chúng ta sẽ được chứng kiến một thế giới nơi chỉ có USB4 với đầu kết nối Type-C thống trị mà thôi, và hầu như mọi thứ sẽ có thể kết nối thông qua một cổng duy nhất này, bao gồm các thiết bị lưu trữ, màn hình, các khóa bảo mật, và nhiều thứ khác.

Tất nhiên, tương lai đó nhiều khả năng còn nhiều năm nữa mới đến. Các nhà sản xuất máy tính sẽ phải tiếp tục trang bị các cổng USB tiêu chuẩn trên laptop để hỗ trợ các trang thiết bị cổ điển, phục vụ cho cả người dùng gia đình và doanh nghiệp mà không cần đến các loại adapter.

Với việc tương lai ngập tràn USB4 còn khá xa xôi, việc nắm được những khác biệt giữa một cổng USB Type-C và Thunderbolt 3 hẳn sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều đấy.

Minh.T.T