Coi người dùng như gà, các hãng smartphone đua nhau lừa người dùng về tính năng zoom

Bước sang năm 2020, các hãng smartphone dường như đang bước vào cuộc đua chụp ảnh thiếu sáng và tính năng zoom xa. Tuy nhiên, dường như bộ phận marketing đang quá nhiệt tình khi nói về khả năng của sản phẩm.

Khi bước vào cuộc đua zoom, dường như nhiều hãng đang làm cho các con số ‘nhảy múa', cố tình bỏ qua một số điều vầ tìm cách qua mặt công chúng. Những chiến dịch marketing rầm rộ về tính năng zoom được đạo diện bởi các bộ phận marketing, đang cố xóa mờ ranh giới giữa zoom quang học, zoom lai và zoom kỹ thuật số.

Hiểu nhanh về công nghệ zoom

Zoom quang học là một tính năng xuất hiện trên smartphone thông qua các ống kính tele hoặc ống kính có thiết kế tiềm vọng, nhằm giúp bạn phóng to vật thể ở xa mà không phải lại gần. Với phần cứng giới hạn, smartphone thường chỉ cung cấp một mức zoom cố định, ví dụ 2x, 5x.

Đa số điện thoại hiện nay cung cấp mức zoom quang 2x (ảnh: Android Authority)

Zoom kỹ thuật số chỉ đơn giản là crop cảm biến camera để tạo ra một kết quả như là bạn vừa zoom vào. Điện thoại sẽ sử dụng thuật toán để xuất ra ảnh có kích thước tương đương mức zoom 1x. Mức độ chi tiết duy trì được sẽ tương đương như khi bạn crop vào tấm ảnh 1x gốc.

Hãy hình dung rằng zoom kỹ thuật số giống như nhìn vào một người bạn ở cách xa 100m, thông qua một cuộn giấy rỗng. Còn zoom quang học thì giống như chúng ta nhìn qua một ống nhòm, giàu chi tiết hơn.

Một số hãng muốn khắc phục nhược điểm của zoom kỹ thuật số bởi zoom quang trên smartphone quá nghèo nàn, nhanh chóng bị bức tường vật lý chặn đứng. Họ đưa ra zoom lai hay zoom ít hao hụt chi tiết. Dùng phần mềm để can thiệp không phải mới, Sony hay Nokia trong quá khứ từng dùng các cảm biến độ phân giải lớn hơn 20MP, kết hợp thuật toán lấy mẫu oversampling để cung cấp kết quả tương tự.

Sony và Nokia từng dùng thủ thuật oversampling để chụp ảnh khi zoom giữ lại chi tiết tốt hơn (ảnh: mynokiablog)

Zoom lai sẽ kết hợp nhiều tấm ảnh và kỹ thuật xử lý ảnh đặc biệt để cải thiện kết quả cuối cùng, thay vì chỉ đơn giản là zoom kỹ thuật số truyền thống. So với zoom quang sử dụng ống tele hay ống kính tiềm vọng thì cách này không hiệu quả bằng khi ở mức zoom cụ thể, nhưng nó tốt hơn zoom kỹ thuật số kiểu cũ, nên vẫn là một lựa chọn thay thế tốt.

Thực tế, khi kết hợp công nghệ xử lý ảnh với một ống kính tele hoặc ống tiềm vọng, kết quả thu được có thể còn ở khoảng cách xa hơn. Ví dụ, P30 có zoom quang 3x và nếu kết hợp với thuật toán xử lý thông minh, có thể đạt tới zoom lai 5x. Tuy nhiên, zoom lai dù có tận dụng một ống kính zoom thực sự chăng nữa, cũng không thể xem là zoom quang học.

Rất nhiều hãng smartphone hiện nay bỏ qua con số zoom quang gốc, tập trung marketing bằng số zoom lai và zoom kỹ thuật số

Khi zoom quang bị "đánh tráo" bởi truyền thông

Android Authority đã chỉ ra Xiaomi và OnePlus chính là hai hãng qua mặt người tiêu dùng, xóa mờ ranh giới giữa zoom quang và zoom lai.

Trên mẫu Mi Note 10 được quảng cáo là zoom quang 5x, thậm chí đã in hẳn thông điệp ở mặt lưng gần camera. Thực chất, máy sử dụng một camera 8MP có mức zoom quang 3.7x, sau đó crop lại để tạo ra một tấm ảnh cuối cùng zoom quang 5x với độ phân giải 5MP. Còn OnePlus 7 Pro, chụp ảnh zoom quang 3x 8MP từ một camera tele 13MP có mức zoom 2.2x.

Xiaomi ngang nhiên tiếp thị điện thoại của họ có zoom quang 5x (ảnh: Android Authority)

Thậm chí với OnePlus, hãng một mực khẳng định đó là zoom tele chứ không phải zoom lai. Với đa phần người dùng, chuyện này không có gì đáng bận tâm khi họ chỉ muốn có kết quả cuối cùng dùng được. Tuy nhiên, nếu cộng đồng công nghệ cứ mãi dễ dãi như vậy, nó có thể dẫn tới vết trượt dài.

Điều gì đảm bảo việc một công ty trong tương lai không dùng cảm biến 40MP cho camera tele, crop nó xuống 5MP, rồi quảng cáo tấm ảnh 5MP đó đạt được là nhờ zoom quang. Chỉ đến khi được hỏi, may ra có thể họ sẽ thú nhận với bạn.

Và dường như chuyện đó cuối cùng cũng xảy ra, hoặc ít nhất việc lập lờ này đã được đẩy đi xa hơn. Bộ ba Galaxy S20 đang là tâm điểm vài ngày gần đây về chuyện xóa nhòa ranh giới giữa zoom quang và zoom lai. Hãng cho biết cảm biến 64MP có công nghệ "Hybrid Optic Zoom 3x" trên hai chiếc Galaxy S20 và S20+, còn camera 48MP trên S20 Ultra cung cấp "Hybrid Optic Zoom 10x".

Ngay cả ông lớn như Samsung cũng vào hùa với các hãng Trung Quốc (ảnh: Android Central)

Samsung dường như đã "phát minh" ra công nghệ zoom mới, một thuật ngữ mà thực ra cho biết hai camera này không cung cấp zoom quang 3x và 10x, nhưng lại có chữ "Optic" ở trong tên gọi. Android Authority đã liên hệ với Samsung để hỏi về mức zoom quang gốc ở các điện thoại này, Galaxy S20 Ultra được xác nhận là có mức zoom quang 4x.

Còn với Galaxy S20 và S20 Plus, không có câu trả lời cụ thể, tuy nhiên, phía Notebookcheck nhanh chóng tìm ra bí mật đằng sau. Cả hai chiếc S20 và S20+ đều có camera zoom 1.06x, gần như là không zoom. Chúng lợi dụng cảm biến 64MP để crop và dùng thuật toán xử lý để tạo ra kết quả zoom ở mức 3x và 10x. Đó là chưa kể đến việc hai ống kính được tiếp thị là "telephoto camera" hóa ra lại có góc nhìn rất gần với ống kính của camera chính. Tiêu cự cũng là 28mm thay vì 52mm như camera tele trên thế hệ Galaxy S10 năm ngoái.

"Hybrid Optic Zoom 3x" chỉ là thuật ngữ marketing của Samsung (ảnh: hardwarezone)

Họ đang tẩy não chúng ta!

Không may, sự giao thoa giữa các kỹ thuật zoom đang nghiêm trọng hơn. Oppo đã bắt đầu tiếp thị về khả năng zoom lên tới 20x cho Reno2, sau đó thì sự thật là máy cung cấp mức zoom đó hoàn toàn bằng kỹ thuật số. Họ còn chẳng thèm đả động đến các khái niệm "quang", "kỹ thuật số" hay "lai" nữa, chỉ đơn giản nói đó là zoom.

Vivo cũng là một cái tên khác "chơi chữ" với người dùng như các công ty smartphone kể trên. Mẫu X30 Pro được tiếp thị có khả năng zoom 60x. Và sau khi tìm hiểu kỹ trên trang thông tin sản phẩm, chẳng có từ nào đề cập đến hình thức zoom của máy cả. Họ hoàn toàn che giấu với chúng ta.

Đã đến lúc cần minh bạch khi tiếp thị về khả năng zoom

Tất cả những gì chúng ta cần, chỉ là vài dòng chữ ngắn gọn, đơn giản như này!

Các hãng smartphone đã tạo ra bước nhảy vọt về khả năng zoom trong hai năm gần đây. Bắt đầu từ mức zoom 2x, rồi tới 3x và bây giờ lại 5x. Sự xuất hiện của kỹ thuật zoom lai khiến điện thoại có thể chụp xa hơn, vượt khả năng của ống tele hoặc ống kính tiềm vọng, kết quả vẫn dùng rất tốt.

Tuy nhiên, cùng với những cải tiến đó, phải chăng họ cũng nên trung thực và cẩn thận khi truyền thông về sản phẩm hơn? Người dùng công nghệ nếu chịu tìm hiểu và thảo luận, vẫn có thể biết Huawei P30 Pro cung cấp zoom quang 3x, zoom kỹ thuật số 50x, hay Galaxy S20 Ultra zoom quang 4x và đạt tới 100x nhờ zoom kỹ thuật số. Nhưng còn người dùng phổ thông, liệu họ có biết?

Ambitious Man