Nồi áp suất điện có làm mất chất dinh dưỡng trong thực phẩm không?

Có nhiều người truyền tai nhau rằng, việc sử dụng loại nồi áp suất điện để nấu ăn có thể khiến thức ăn bị mất chất dinh dưỡng, thậm chí là gây hại cho sức khỏe. Liệu điều này có chính xác hay không?

Nhờ các sản phẩm tiện ích, thời gian nấu ăn của chúng ta đang ngày càng trở nên nhanh chóng hơn bao giờ hết. Có rất nhiều lầm tưởng và đồn đoán rằng, việc nấu ăn bằng nồi áp suất có thể gây ung thư và khiến người ăn tiếp xúc với hóa chất, đồng thời làm giảm các chất dinh dưỡng trong thức ăn.

Hầu hết suy đoán này là do thời gian nấu quá nhanh một món ăn nào đó trong thời gian ngắn. Nhưng sự thật là khoa học vẫn chưa có bất cứ kết luận nào về vấn đề này.

Các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu tác động của việc nấu nướng bằng áp suất đối với thực phẩm ngay từ những năm 1940. Trong nghiên cứu, người ta phát hiện ra rằng, nấu bằng áp suất là phương pháp chuẩn bị bữa ăn tốt nhất và tệ nhất. Vậy tại sao lại tốt nhất và tệ nhất, chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu thêm dưới đây.

Nồi áp suất điện hoạt động như thế nào?

Nồi áp suất điện tạo ra môi trường có áp suất cao bằng cách kết hợp nhiệt và hơi nước để nấu chín thức ăn một cách nhanh chóng. Về cơ bản nó có cơ chế hoạt động tương tự như nồi áp suất. Nhưng nó là sự kết hợp giữa nồi áp suất và cơ chế điều khiển điện tử. Tức là bạn có thể điều chỉnh được các kiểu nấu khác nhau ngay trên một chiếc nồi thông qua bảng điều khiển và các nút bấm. Trong khi đó nồi áp suất truyền thống có thể dùng với lửa hoặc với điện thì nồi áp suất điện;chỉ sử dụng điện để nấu.

Mặc dù nồi áp suất điện là một thứ gì đó tương đối mới nhưng thực tế việc nấu ăn bằng áp suất đã xuất hiện từ những năm 1600.

Vòng đệm của nồi Instant Pot tạo ra một môi trường kín khí, cho phép tạo áp suất cao và nhiệt một cách an toàn. Sử dụng Instant Pot tương đối dễ dàng vì nó là một thiết bị đa năng, giúp bạn có thể nấu nhiều thể loại từ ninh, hầm, nấu chè, làm bánh… nói chung là một thiết bị đa năng giúp bạn nấu được mọi thứ nhanh chóng.

Instant Pot có sử dụng nhiệt độ cao trong lúc nấu không?

Thực tế việc nấu ăn ở nhiệt độ cao có liên quan đến tình trạng mất vitamin hay như thịt nấu ở nhiệt độ cao có thể sản sinh ra một số chất gây ung thư. Vì áp suất điệnnấu chín thức ăn quá nhanh nên mọi người nghĩ rằng, Instant Pot sử dụng nhiệt lượng cực lớn.Nhưng bạn có thể sẽ bất ngờ khi biết rằng lò nướng và vỉ nướng sử dụng nhiệt còn cao hơn nhiều so với áp suất điện hoặc bất kỳ nồi áp suất nào khác.

Ví dụ, bạn sẽ cần nướng ức gà trong lò ở nhiệt độ 176 độ C trong khoảng 25 phút. Như vậy mỗi mặt ức gà sẽ cần từ 5 - 7 phút ở nhiệt độ khoảng 260 độ C để chín. Iáp suất điện hoạt động ở khoảng 115 độ C. Hầu hết các nồi áp suất khác cũng hoạt động ở cùng một mức nhiệt độ hoặc chênh lệch không đáng kể.

Vậy làm cách nào mà áp suất điện lại có thể nấu thức ăn nhanh như vậy ở nhiệt độ thấp? Thực tế thì áp suất tăng lên làm tăng nhiệt độ sôi của nước và không cho hơi nước thoát ra ngoài, do đó tạo ra môi trường nấu ăn kín và nhanh hơn.

Nấu với áp suất cao có phá hủy chất dinh dưỡng trong thực phẩm không?

Ở một mức độ nào đó, tất cả các phương pháp nấu ăn đều làm giảm chất lượng dinh dưỡng của thực phẩm. Nhưng khoa học lại đưa ra những lập luận cả ủng hộ lẫn chống lại việc nấu nướng bằng áp suất. Tốc độ nấu ăn của áp suất điện có vẻ là một nguyên nhân đáng lo ngại, nhưng theo phần lớn các bằng chứng khoa học thì không phải vậy.

Một nghiên cứu năm 1995 chỉ ra, việc nấu ăn bằng áp suất là tốt nhất so với một số phương pháp nấu ăn khác vì thực phẩm được nấu bằng áp suất giữ được nhiều chất dinh dưỡng hơn các phương pháp khác.

Hay như một nghiên cứu trên Tạp chí khoa học thực phẩm cho thấy, bông cải xanh nấu bằng phương pháp áp suất bảo toàn được tới 90% vitamin C, cao hơn nhiều so với 78% khi nấu bằng phương pháp hấp và 66% khi luộc. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, luộc và hấp làm giảm các chất chống oxy hóa trong các loại đậu, trong khi nấu bằng áp suất làm tăng hoạt tính chống oxy hóa của chúng.

So với thực phẩm được nấu bằng lò vi sóng, thực phẩm được nấu bằng áp suất dường như dễ tiêu hóa hơn. Điều này có nghĩa là cơ thể bạn có thể hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn từ thực phẩm.

Một số nghiên cứu thậm chí còn tiết lộ, nấu ăn bằng áp suất sẽ giúp phá hủy các chất "kháng dinh dưỡng", hoặc các hợp chất ức chế khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Chất kháng dinh dưỡng sẽ gây trở ngại cho việc hấp thụ một số vitamin và khoáng chất. So với đun sôi, nấu bằng áp suất sẽ giúp tiêu diệt nhiều chất kháng dinh dưỡng nhiều hơn.

Nhiều chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến khích sử dụng áp suất điện. Tiến sĩ Andrew Weil, một bác sĩ chuyên về dinh dưỡng chia sẻ, nồi áp suất rất an toàn khi sử dụng và là cách tốt nhất để bảo quản chất dinh dưỡng trong thực phẩm so với các phương pháp nấu ăn khác.

Có không ít ý kiến đồng thuận với việc nấu bằng áp suất tốt hơn vì nước không làm mất chất dinh dưỡng như các phương pháp nấu khác. Chưa kể thời gian nấu nhanh sẽ giúp các chất dinh dưỡng thoát ra ít hơn và nhiệt độ nấu thấp hơn sẽ ít làm thay đổi cấu trúc dinh dưỡng trong thực phẩm.

Vẫn còn những vướng mắc khiến nhiều người lo lắng

Một số nghiên cứu cho rằng nấu bằng áp suất làm phá hủy chất dinh dưỡng. Tuy vậy có ít bằng chứng về vấn đề này. Một nghiên cứu đăng trên Thư viện Y học quốc gia Mỹ vào năm 2009 chỉ ra rằng, thực phẩm được nấu bằng áp suất làm mất hoạt tính chống oxy hóa nhiều hơn so với thực phẩm được nấu bằng các phương pháp khác, bao gồm cả lò vi sóng và nướng.

Hay trong một nghiên cứu khác của các nhà khoa học Mỹ được thực hiện vào năm 2014 cho thấy, việc nấu bằng áp suất dường như phá hủy một số axit amin trong rau nhưng các phương pháp nấu ăn khác cũng vậy.

Cho dù bạn chọn cách nào để nấu thức ăn, nhiệt và nước chắc chắn sẽ phá hủy một số chất dinh dưỡng. Một số chất dinh dưỡng nhạy cảm với nhiệt, chẳng hạn như vitamin C không thể giữ được tính toàn vẹn nếu phải tiếp xúc với nhiệt độ cao. Nhưng thực phẩm nấu tại nhà, bất kể phương pháp chế biến nào vẫn sẽ luôn đánh bại thức ăn nhanh và thức ăn đóng hộp, chế biến sẵn về hàm lượng chất dinh dưỡng.

Nấu bằng áp suất có an toàn không?

Cho đến nay, khoa học vẫn tin tưởng nấu bằng áp suất là một phương pháp an toàn. Mặc dù một số nghiên cứu khẳng định, nấu bằng áp suất không phải là cách tốt nhất để bảo toàn chất dinh dưỡng trong thực phẩm nhưng không có nghiên cứu nào cho thấy, nồi áp suất của bất kỳ thương hiệu nào gây ra rủi ro sức khỏe.

Nếu bạn là người yêu thích nấu ăn bằng nồi áp suất điện, bạn sẽ không cần quá lo lắng về độ an toàn của nó khi nó được thiết kế để đảm bảo và tránh mọi rủi ro cho người sử dụng.

*Thông tin trong bài viết này chỉ dành cho mục đích giáo dục và cung cấp thông tin và không nhằm mục đích tư vấn sức khỏe hoặc y tế.

Tiến Thanh