Điều gì khiến máy tính mini bây giờ nhỏ như vậy?

Bên cạnh những máy tính cây truyền thống cồng kềnh, thị trường hiện nay có nhiều loại máy tính chỉ nhỏ bằng nắm tay, thậm chí một số chỉ nhỏ bằng cái hộp đựng bút mực. Những công nghệ gì đã giúp máy tính mini hoặc còn gọi là máy tính bỏ túi có thể nhỏ được như vậy và liệu những máy tính cỡ nhỏ đó có đủ để thay thế máy tính truyền thống hay không?

Theo sự tiến triển của định luật Moore, phần cứng công nghệ ngày càng trở nên nhỏ hơn và rẻ hơn. Trong khi đó, sự phát triển phần mềm lại không theo kịp phần cứng. Chính vì vậy, chúng ta bây giờ có thể sử dụng các hệ điều hành và phần mềm cho máy tính truyền thống trên các máy tính mini.

Thế hệ máy tính mini đang mở đường tiến vào các gia đình và văn phòng. Không chỉ là thiết bị đa phương tiện, các máy tính mini còn trở thành những set-top-box và được sử dụng như những máy tính cá nhân nhỏ gọn chạy Windows hoặc Linux và thậm chí cả hệ điều hành Android.

Điều gì khiến máy tính mini bây giờ nhỏ gọn như vậy?

Để hiểu được quá trình nhỏ hoá của máy tính, bạn cần biết các thành phần cơ bản của máy tính. Sau nhiều năm, hầu hết những thành phần này ngày càng nhỏ hơn, được tích hợp vào các thành phần khác hoặc trở nên lỗi thời.

Bo mạch là một trong những linh kiện có những tiến bộ công nghệ lớn. Từ năm 2000 đến 2007, hãng công nghệ VIA Technologies đã có những đột phá đáng kể trong việc thu nhỏ kích cỡ, ngoài bo mạch ATX tiêu chuẩn Micro ATX thì còn có thêm 3 kích cỡ mới: Mini ITX, Nano ITX và Pico ITX.

Cùng với việc thu nhỏ bo mạch, các nhà công nghệ cũng tập trung vào các linh kiện tích hợp. Về cơ bản, điều này nghĩa là những thành phần trước đây là những bộ phận tách rời trên bo mạch đã được tích hợp thẳng lên bo mạch chính. Kết quả là bo mạch hiện nay được gắn sẵn nhiều thứ như cổng Ethernet, USB, Wi-Fi, Bluetooth, âm thanh và nhiều thành phần không dây và có dây khác.

Vài năm gần đây cũng chứng kiến sự biến mất của ổ đĩa quang trên máy tính. Hầu hết người dùng bây giờ không dùng đĩa CD và DVD như trước do có nhiều giải pháp thay thế đĩa quang hoạt động tốt hơn trong khi chiếm ít không gian hơn.

Các nhà sản chip Intel và AMD bắt đầu tích hợp CPU và GPU vào một con chip gọi là APU. Không như AMD, Intel vẫn không gọi các chip mới của mình là APU mặc dù cả hai công ty đều áp dụng chiến lược như nhau. Điều này có nghĩa là bạn có thể không cần đến card đồ hoạ rời nữa và các APU hiện nay đủ tốt để chơi các game mới, khiến cho người dùng thông thường không cần đến card đồ hoạ rời nữa.

Tất cả những bước tiến trong việc thu nhỏ linh kiện hiện nay đã đạt đến ngưỡng máy tính có thể vừa bằng ổ cứng thường đời cũ. Máy tính bỏ túi Compute Stick của Intel biến bất kỳ TV nào trở thành máy tính Windows và giá của nó ở Việt Nam chỉ khoảng gần 4 triệu đồng. Những máy tính cỡ nhỏ này không mạnh như máy tính thông thường nhưng có chung mục đích là trở thành máy tính đủ chức năng với giá rẻ và kích cỡ cực nhỏ gọn.

Máy tính bỏ túi có thể chạy những phần mềm gì?

Từ thời điểm năm 2007 trở về, thế giới vẫn tập trung vào việc cải thiện các hệ điều hành cho máy tính để bàn gồm Windows, Mac và Linux. Nhưng sau khi Steve Jobs ra mắt chiếc iPhone đầu tiên vào năm 2007 và gọi nó là thiết bị công nghệ cơ bản của chúng ta trong tương lai. Jobs đã đúng và smartphone mở ra kỷ nguyên hậu PC. Điều này có nghĩa là các nhà phát triển phần mềm bắt đầu tập trung vào các ứng dụng và các hệ điều hành di động, do đó sự tăng trưởng của hệ điều hành máy tính bị chậm lại.

Chậm lại nhưng không chết. Máy tính để bàn và laptop vẫn là sản phẩm quan trọng trong cuộc sống của hầu hết chúng ta. Các hệ điều hành mới như Windows 10 hứa hẹn là nền tảng thống nhất hoạt động thông suốt trên cả máy tính truyền thống, máy tính bảng và smartphone.

Hiện nay, các hệ điều hành di động vẫn không phù hợp với việc sử dụng cho máy tính bỏ túi bởi một lý do đơn giản: khả năng xử lý đầu vào (input). Các hệ điều hành di động như Android và iOS được tích hợp với việc xử lý dữ liệu đầu vào từ màn hình cảm ứng, do đó các nhà phát triển ứng dụng cũng phát triển ứng dụng theo hướng đó.

Máy tính mini dùng chuột và phím, nên không phù hợp với các nền tảng di động. Cũng có vài trường hợp ngoại lệ phát triển Android cho máy tính nhưng nhìn chung, máy tính mini vẫn kết hợp tốt nhất với các hệ điều hành máy tính như Windows, Mac, Linux hay Chrome OS. Tất nhiên, một khi bạn đã cài những hệ điều hành này, bạn có thể tải và cài đặt bất kỳ chương trình hay game nàohỗ trợ giống như một máy tính thông thường.

Những ưu điểm của máy tính mini?

Hiện nay, máy tính mini có nhiều lợi thế so với máy tính truyền thống.

Kích cỡ: Rõ ràng, lợi thế lớn nhất là khoảng không gian bạn có thể tiết kiệm được. Chỉ với hộp kích cỡ 5 x 5 inch, bạn sẽ có một chiếc máy tính mạnh ngang ngửa máy tính truyền thống cách đây 1-2 năm. Và điều quan trọng là nó đáp ứng đủ nhu cầu cho hầu hết người dùng.

Tiêu thụ điện: phần cứng của máy tính mini được sản xuất để chạy ít điện hơn.

Khả năng tuỳ biến: Hầu hết máy tính mini hiện nay có thể mở ra như máy tính để bàn truyền thống để thay thế hoặc nâng cấp các linh kiện. Trong hầu hết trường hợp, bo mạch và CPU/APU trên máy tính mini khá là khó nâng cấp nhưng các linh kiện còn lại như RAM và ổ cứng có thể thay dễ dàng giống như máy tính để bàn truyền thống.

Giá: So với laptop hay máy tính để bàn, máy tính mini thường rẻ hơn nhiều.

Những giới hạn của máy tính mini?

Mặc dù máy tính mini có nhiều ưu điểm nhưng sử dụng những máy tính này, bạn phải hy sinh một số thứ:

Các công việc đòi hỏi khả năng xử lý mạnh: Bạn có nhu cầu biên tập video? Bạn là nhà thiết kế muốn mở Photoshop thường xuyên? Nếu vậy, hãy nghĩ kỹ khi định mua máy tính mini. Về khía cạnh công nghệ, máy tính mini có thể mở được các ứng dụng biên tập đồ hoạ nhưng bạn sẽ không có được hiệu năng mong muốn.

Chơi game: Hiện nay, các máy tính mini định hướng chơi game không đáng mua, mặc dù có một số máy tính mini dành cho game như Gigabyte Brix hoặc Alienware Alpha khá mạnh mẽ. Nếu bạn là người chơi game, tốt nhất nên sắm cây máy tính truyền thống. Tuy vậy, thế hệ máy tính mini mới khá hứa hẹn với nhu cầu chơi game. Zotac gần đây giới thiệu chiếc EN970 và máy tính Steam Machines của Valve cũng sẽ ra mắt vào tháng 11.

Tránh mua các máy siêu nhỏ (Stick PC): Hiện nay, máy tính siêu nhỏ như Intel Compute Stick và Lenovo IdeaCentre Stick 300 là những ý tưởng hay nhưng trải nghiệm không thực sự hiệu quả. Các máy tính này khá khó dùng, cấu hình không mạnh và có nhiều vấn đề kết nối.

Một số máy tính mini đáng mua hiện nay

Intel NUC5i5RYH

Intel là hãng đi tiênphong trong trào lưu máy tính mini với thế hệ máy tính NUC (Next Unit of Computing). Máy tính NUC sử dụng bo mạch Intel và vi xử lý thế hệ 5 của Intel, từ nền tảng vi xử lý i3 tới i7. Những máy tính này có hình thức đẹp, dễ nâng cấp và chạy êm. Đây là những thiết bị dạng khung sườn (barebone) nên bạn cần mua và cài đặt thêm RAM và ổ cứng, như vậy bạn có thể tái sử dụng các linh kiện trên máy tính cũ hoặc mua những thứ phù hợp với nhu cầu của mình. Trong số những mẫu hiện có, Intel NUC5i5RYK được xem là lựa chọn đáng giá nhất hiện nay với giá bán khoảng 9 triệu đồng. Lưu ý là bạn sẽ cần sắm thêm cả bàn phím và chuột nữa.

HP Stream Mini

Nếu bạn đang có nhu cầu mua máy tính giá rẻ, đừng bỏ qua HP Stream Mini. Đây là máy tính nhỏ, đẹp và đủ mạnh cho nhu cầu máy tính cơ bản. Thậm chí, nó còn đi kèm sẵn cả chuột và bàn phím không dây. RAM 2GB có thể là hạn chế với nhu cầu đa nhiệm và bộ nhớ trong 32GB cũng hơi thiếu thốn nhưng RAM có thể nâng cấp nhanh chóng và ổ cứng ngoài sẽ xử lý được vấn đề thiếu bộ nhớ. Sản phẩm hiện có giá bán khoảng 7 triệu đồng.

Lenovo ThinkCenter M93 Tiny

Với người dùng doanh nghiệp, ngoài sự linh hoạt thì bảo mật và dịch vụ cũng là những yếu tố quan trọng. Chiếc ThinkCenter M93 Tiny được thiết kế cho người dùng doanh nghiệp cần máy tính tiết kiệm không gian. Ngoài bộ vi xử lý Core i5, 4GB RAM và ổ cứng HDD 500GB, người mua sản phẩm này còn nhận được sự hỗ trợ bảo mật cấp độ doanh nghiệp và dịch vụ hỗ trợ tận nơi trong 3 năm của Lenovo.

Apple Mac Mini

Là sản phẩm của Apple nên tất nhiên máy tính này sẽ không chạy Windows. Chiếc Mac Mini là một trong số những máy tính mini tốt nhất hiện nay. Nhìn chung, điểm mạnh của thiết bị này là có thể dễ dàng nâng cấp RAM và ổ cứng cùng với thiết kế long lanh đặc trưng trong sản phẩm của Apple. Tuy vậy, điểm trừ là bạn sẽ phải mua thêm chuột và bàn phím rời làm đội thêm chi phí ban đầu.

Acer Chromebox CXI-4GKM

Thiết bị này chạy hệ điều hành Chrome OS và hiện nay thì bạn cũng có thể chạy ứng dụng Android trên nền tảng Chrome OS. Nếu bạn cần thiết bị nhỏ gọn để biến TV của mình thành máy tính thì Acer Chromebox CXI-4GHM có thể là thứ bạn cần. Phần cứng của nó không mạnh nhưng Chrome OS chạy mượt trên những thiết bị cấu hình như vậy chứ không như Windows. Người mua Acer Chromebox CXI-4GHM được tặng kèm bàn phím thiết kế riêng cho Chrome OS, chuột và RAM 4GB, chứ không phải RAM 2GB như hầu hết thiết chạy Chrome OS hiện nay.

NHM

Theo Makeuseof