VnReview
Hà Nội

Tìm hiểu công dụng của địa chỉ MAC trong thế giới mạng và cuộc sống thực tế

Là công dân thường xuyên của thế giới mạng, bạn có bao giờ nghe nói tới địa chỉ MAC, các mẹo vặt thay đổi địa chỉ MAC để truy cập Wi-Fi công cộng lâu hơn hay ngăn chặn những người muốn xài ké Wi-Fi nhà bạn? Các chuyên gia trang web thủ thuật công nghệ HowtoGeek sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về địa chỉ MAC và các công dụng của nó trong cuộc sống trực tuyến lẫn ngoại tuyến.

Mọi thiết bị kết nối vào mạng của bạn từ router, thiết bị Wi-Fi cho đến card mạng trong máy tính, và cả máy tính của bạn đều có một địa chỉ quản lý truy xuất truyền thông (media access control, viết tắt là MAC). Các địa chỉ MAC thường được nhắc tới như các địa chỉ phần cứng hay vật lý đã được gán sẵn trong quá trình sản xuất. Nếu không biết cách tùy biến bằng phần mềm thì bạn không thể thay đổi hay giả mạo chúng khi cần thiết.

Router wifi có địa chỉ MAC ở mặt sau thiết bị

Như trên đã nói, mỗi thiết bị mạng có địa chỉ MAC của riêng nó. Vì vậy một chiếc laptop thông thường bắt được cả sóng Wi-Fi lẫn kết nối có dây thì mỗi giao diện mạng có dây và không dây đều có địa chỉ MAC riêng. Bạn có thể tìm thấy địa chỉ MAC này ở mặt sau laptop hoặc dùng lệnh ipconfig /all trong Windows, hoặc ifconfig trong Linux và Mac OS:

Xem địa chỉ MAC wired lẫn wireless bằng lệnh ipconfig /all trong Windows

Địa chỉ MAC của card mạng không dây (wireless) và có dây (wired) được in ở mặt sau laptop (với một số dòng laptop IBM hoặc Lenovo ThinkPad)

Mục đích cơ bản của địa chỉ MAC

Ở cấp độ mạng thấp nhất, các giao diện mạng gắn với một mạng nào đó sẽ dùng địa chỉ MAC để giao tiếp với nhau. Ví dụ, khi một trình duyệt trên máy tính của bạn cần lấy một trang web từ server trên Internet, yêu cầu này sẽ được truyền xuống qua một số lớp của giao thức TCP/IP. Địa chỉ web bạn nhập vào sẽ được biên dịch thành địa chỉ IP của server. Máy tính sẽ gửi yêu cầu tới router, từ router gửi tiếp nó lên Internet.

Dù vậy, ở cấp độ phần cứng của card mạng, card mạng chỉ tìm kiếm các địa chỉ MAC khác của các giao dịch trên cùng mạng. Do đó, nó sẽ gửi yêu cầu tới địa chỉ MAC của các giao dịch cùng mạng với router.

Các công dụng khác

Ngoài tính năng cốt lõi là mạng, các địa chỉ MAC thường được dùng cho những mục đích khác như:

Phân bổ IP tĩnh (Static IP Assignment):

Router cho phép bạn gán các địa chỉ IP tĩnh cho máy tính của bạn, nghĩa là khi một thiết bị như card mạng đang tìm cách kết nối vào mạng, nó sẽ luôn nhận một địa chỉ IP cụ thể nếu có địa chỉ MAC trùng khớp

Router cho phép bạn gán IP tĩnh cho card mạng (Ảnh minh họa của Cisco trên modem WRVS4400N Wireless-N Gigabit Security)

Lọc địa chỉ MAC (MAC Address Filtering):

Các mạng đều có thể dùng chức năng này để chỉ cho phép các thiết bị có địa chỉ MAC cụ thể kết nối vào mạng. Bạn có thể dùng tính năng này trong router Wi-Fi để ngăn chặn việc ai đó xài chùa Wi-Fi nhà mình.

Bạn có thể dùng tính năng MAC Address Filtering để ngăn chặn việc xài chùa wifi

Tuy nhiên MAC Address Filtering không hẳn là một công cụ bảo mật tốt vì hacker có thể giả mạo địa chỉ MAC/giả mạo thiết bị hoặc tìm được địa chỉ MAC qua mỗi gói (packet) đi ra và đi vào thiết bị nhờ các bộ công cụ phổ biến như hệ điều hành nguồn mở Kali Linux. Việc thiết lập và quản lý bộ lọc cũng sẽ mất nhiều thời gian và công sức nếu nhà bạn có nhiều thiết bị cần dùng Wi-Fi như laptop, điện thoại, iPad...

Theo các chuyên gia HowtoGeek, tính năng lọc địa chỉ MAC không giúp gia tăng bảo mật Wi-Fi mà chủ yếu là công cụ quản lý thời gian và quyền truy cập Internet trên các thiết bị khác nhau. Đặc tính này rất hữu ích nếu nhà bạn có con nhỏ và muốn giới hạn việc dùng Internet của con.

Xác thực MAC (MAC Authentication):

Một số nhà cung cấp dịch vụ Internet có thể yêu cầu xác thực địa chỉ MAC và chỉ cho phép thiết bị có địa chỉ MAC đúng được kết nối Internet. Vì vậy, đôi khi để kết nối vào mạng bạn cần phải thay đổi địa chỉ MAC của máy tính hoặc router Wi-Fi của bạn.

Định danh thiết bị (Device Identification):

Nhiều mạng Wi-Fi ở sân bay và những Wi-Fi công cộng khác dùng địa chỉ MAC của một thiết bị để xác định chúng. Ví dụ, một mạng Wi-Fi sân bay sẽ cho bạn 30 phút truy cập miễn phí rồi cấm bạn dùng thêm căn cứ vào địa chỉ MAC của bạn. Khi đó, để có sóng bạn phải biết cách làm "ảo thuật" thay đổi địa chỉ MAC (lưu ý rằng Wi-Fi miễn phí và giới hạn có thể bị theo dõi qua cookies của trình duyệt hoặc một hệ thống tài khoản)

Ryll MAC Editor, phần mềm giúp thay đổi địa chỉ MAC của card mạng nếu bạn không rành kỹ thuật

Theo dõi thiết bị (Device Tracking):

Vì địa chỉ MAC là duy nhất cho từng thiết bị nên nó có thể được dùng để theo dõi bạn. Khi bạn đi loanh quanh, smartphone của bạn sẽ quét các mạng wifi gần đó và phát đi địa chỉ MAC của nó. Ở thành phố London nước Anh có một công ty;công nghệ cao mang tên Renew London đã dùng thùng rác để theo dõi chuyển động của mọi người quanh thành phố dựa trên địa chỉ MAC của họ. Để phòng ngừa kiểu do thám này, iOS 8 của Apple sẽ dùng địa chỉ MAC ngẫu nhiên mỗi lần nó quét tìm mạng Wi-Fi khu vực lân cận.

Dự án theo dõi smartphone của công ty chế tạo thùng rác công nghệ cao Renew London đã bắt được sóng của 530 ngàn thiết bị ở thành phố London nhờ thu được địa chỉ MAC phát ra từ các thiết bị dò wifi. Dự án được thực hiện vào năm 2013. (Ảnh: Renew London)

Steve Trần (tổng hợp)

Chủ đề khác