USB4 sẽ là một cuộc cách mạng đối với chuẩn USB, và đây là những điều bạn cần biết về nó

Một chuẩn USB mới sắp xuất hiện với tên gọi ngắn gọn là USB4, hứa hẹn sẽ mang đến những cải thiện về mặt tốc độ và nhiều tính năng mới mẻ nhờ kết hợp với Thunderbolt 3.

Nếu bạn đang cảm thấy hơi bối rối trước thông tin này, hãy cùng nhau làm rõ một chút. Chuẩn USB mới nhất đang thực sự được sử dụng là USB 3.1, dù bạn sẽ không thấy quá nhiều thiết bị được trang bị chuẩn này (các mẫu MacBook Pro mới nhất sử dụng chuẩn này). Chuẩn USB 3.2 đã được xác nhận về mặt thông số kỹ thuật, nhưng sẽ không xuất hiện trên các thiết bị tiêu dùng cho đến cuối năm nay.

Và trong khi cả thế giới đang chờ đón sự hiện diện của USB 3.2, USB Promoter Group đã tung ra những chi tiết về công nghệ mới, đồng thoại loại bỏ luôn dấu cách nằm giữa ký tự và số phiên bản trong tên gọi của nó - tức chúng ta sẽ có "USB4" thay vì "USB 4". Chưa hết, họ còn khiến mọi thứ phức tạp hơn một chút, khi "đính chính" USB 3.0 nay là USB 3.2 Gen 1, và USB 3.1 nay là USB 3.2 Gen 2. Trời ơi!

Chuẩn USB 3.2 mới nhất về mặt kỹ thuật sẽ là USB 3.2 Gen 2x2 - "2x2" ở đây ám chỉ khả năng sử dụng 2 kênh tốc độ cao trên cùng một sợi cáp để đạt được thông lượng tối đa 20Gbps. USB 3.1 (USB 3.2 Gen 2) có thông lượng tối đa 10Gbps, trong khi USB 3.0 (USB 3.2 Gen 1) có thông lượng tối đa 5Gbps.

Cũng cần lưu ý là hình dạng cổng kết nối và chuẩn kết nối khác với giao thức USB bên trong, dù chúng thường được phát triển song song nhau (ví dụ, USB 3.2 Gen 2x2 cần cổng kết nối USB-C). Nói cách khác, không phải mọi cổng USB-C đều có cùng công nghệ USB bên trong - các hãng sản xuất có thể có nhiều sự lựa chọn về tốc độ họ muốn và chi phí họ sẵn sàng bỏ ra.

Để hỗ trợ cho một chuẩn USB cụ thể, bạn cần một thiết bị (máy tính, điện thoại...), một cổng kết nối USB và một sợi cáp - tất cả đều phải hỗ trợ chuẩn đó, nếu không tốc độ truyền tải sẽ bị đẩy xuống mức chậm hơn.

Quả là một mớ hỗn độn. Vậy USB4 sẽ mang đến cho chúng ta điều gì? Báo chí đưa tin rằng băng thông sẽ tiếp tục tăng gấp đôi, do đó thông lượng truyền tải sẽ đạt mức tối đa 40Gbps. Nếu bạn chưa rõ về các khái niệm này, thì băng thông giống như số làn trên đường cao tốc - sức chứa của con đường đó - trong khi thông lượng là số lượng xe hơi có thể thực sự đi trên con đường đó (hay đang thực sự đi) ở cùng một thời điểm.

Thông lượng (tốc độ thực tế) sẽ luôn ngang bằng hoặc thấp hơn băng thông (tốc độ lý thuyết), tuỳ vào rất nhiều yếu tố, bao gồm các thiết bị bạn đang sử dụng. Nếu bạn sử dụng cổng, cáp và thiết bị hỗ trợ USB4, bạn sẽ có thể đạt thông lượng tối đa 40Gbps mà băng thông cho phép.

Ngoài ra, Intel cũng sẽ đưa chuẩn Thunderbolt 3 vào thành một phần của giao thức USB4, có nghĩa là bạn sẽ có thể kết nối các màn hình 4K và các thiết bị khác cùng nhau theo kiểu daisy-chain mà không cần sử dụng hub - một điều USB chưa từng làm được trước đây.

Về cơ bản, điều đó đồng nghĩa với việc Thunderbolt 3 sẽ được tích hợp thẳng vào USB4, giúp việc truyền tải dữ liệu giữa nhiều thiết bị với nhau trở nên linh hoạt hơn. Dù Apple đã kết hợp Thunderbolt 3 và USB từ lâu, công nghệ này vẫn tương đối hiếm trên PC và các thiết bị khác.

Trong bản thông cáo báo chí chính thức, USB4 được miêu tả là "một phương thức để chia sẻ một đường dẫn đơn tốc độ cao với nhiều loại thiết bị đầu cuối một cách linh động phù hợp nhất với việc truyền tải dữ liệu theo loại và ứng dụng" - như vậy bạn có thể hình dung các màn hình ngoài và các thiết bị khác giống như các ổ cứng được kết nối bằng một sợi cáp hoặc một chuỗi các sợi cáp thay vì một hub.

Tin tốt là mọi thứ sẽ tương thích ngược với USB 2, USB 3 và Thunderbolt 3 - các thiết bị hiện tại vẫn sẽ có thể tương tác với phần cứng USB4, chỉ có điều tốc độ sẽ chậm hơn mà thôi.

Các thiết bị có thể được liên kết bằng daisy-chain, băng thông tăng gấp đôi, linh hoạt hơn, tích hợp Thunderbolt 3... USB4 có vẻ là một bước tiến đáng kể từ USB 3.2, ít nhất là theo những gì được tuyên bố.

Vậy khi nào bạn sẽ được "trên tay" chuẩn truyền tải mới đầy ma thuật này? Thông số kỹ thuật của USB4 dự kiến sẽ được hoàn chỉnh và phát hành vào giữa năm 2019 (khi USB 3.2 bắt đầu xuất hiện trên thị trường). Cùng thời điểm đó, chuẩn USB-C sẽ được nâng cấp để phù hợp với USB4. Tuỳ thuộc vào các nhà sản xuất và nhu cầu của thị trường, phần cứng USB4 sẽ bắt đầu xuất hiện vào cuối năm 2020.

USB Promoter Group là tổ chức gồm các đại diện đến từ Apple, HP, Intel, Microsoft, Renesas Electronics, ST Microelectronics, và Texas Instruments, tất cả đều là những tên tuổi lớn đang đứng đằng sau công nghệ mới này. Tổ chức này còn được hậu thuẫn bởi tổ chức phi lợi nhuận USB Implementers Forum (USB-IF), vốn đảm nhiệm quá trình xử lý và cấp các chứng nhận liên quan.

Vẫn còn một thứ cần được xác nhận: tên gọi chính thức dùng trong marketing, sẽ được in trên bao bì sản phẩm. Ở thời điểm hiện tại, chúng ta có SuperSpeed USB (USB 3.0 hoặc USB 3.2 Gen 1), SuperSpeed 10Gbps (USB 3.1 hoặc USB 3.2 Gen 2), và SuperSpeed 20Gbps (USB 3.2 Gen 2x2). Có lẽ những cái tên này sẽ tiếp tục rối rắm như vậy thêm một thời gian nữa - có lẽ USB-IF nên học theo Wi-Fi Alliance trong cách đặt tên thì hơn!

Minh.T.T