Windows 10X đang "ngáng chân" các thiết bị màn hình gập, laptop 2 màn hình!

Hiện tại, các thông tin chi tiết và đầy đủ về hệ điều hành Windows 10X của Microsoft vẫn còn đang là ẩn số.

Năm ngoái, Microsoft đã chính thức giới thiệu hệ điều hành Windows 10X, bên cạnh thiết bị hai màn hình Surface Neo. Windows 10X là một nỗ lực đầy tham vọng của Microsoft nhằm thiết kế lại hệ điều hành dành cho các thiết bị có hai màn hình và thậm chí là các thiết bị màn hình gập. Chúng ta đã chứng kiến một số sản phẩm như vậy tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng (CES) trong tuần này, nhưng điểm chung là chúng đều thiếu một yếu tố phần mềm chủ chốt: hệ điều hành Windows 10X.

Mặc dù Microsoft đã hứa hẹn sẽ có nhiều thiết bị chạy Windows 10X đến từ các nhà sản xuất như Dell, HP, Lenovo, và Asus, đa số các nhà sản xuất máy tính hiện vẫn chưa sẵn sàng trình diễn các sản phẩm hoàn thiện của mình. Lenovo mới đây đã trình làng ThinkPad X1 Fold - một chiếc máy tính giá 2.499 USD (khoảng 57,9 triệu đồng) với màn hình OLED gập, nhưng chiếc máy này sẽ bán ra với hệ điều hành Windows 10 Pro cài đặt sẵn chứ không phải Windows 10X. Lenovo có hứa hẹn sẽ tung ra phiên bản chạy hệ điều hành Windows 10X sau, nhưng vẫn chưa có thông tin gì chắc chắn về ngày ra mắt của sản phẩm đó.

Lenovo ThinkPad X1 Fold

Sản phẩm X1 Fold của Lenovo dường như là một ứng cử viên sáng giá cho hệ điều hành Windows 10X, nhưng nhà sản xuất máy tính Trung Quốc dường như vẫn cố gắng trình làng thiết bị này ngay cả khi hệ điều hành của Microsoft chưa sẵn sàng. Điều này có thể có hai lý do: một là Microsoft đang "chậm chân" trong việc phát triển hệ điều hành thật; và hai là Lenovo đang quá "nóng vội" và thậm chí là "hấp tấp" với concept sản phẩm này.

Windows 10X là chìa khoá đối với các thiết bị như X1 Fold, bởi với hệ điều hành này, Microsoft sẽ xây dựng những phương thức riêng để hiển thị và khai thác các phần mềm ứng dụng trên nhiều màn hình cùng lúc. Tuy nhiên, Lenovo lại lựa chọn cách tự mình xây dựng phần mềm của riêng họ trên nền tảng của Windows 10 tiêu chuẩn, từ đó giúp cho các phần mềm hoạt động tốt hơn trên môi trường phần cứng mới. Tuy nhiên, đây cũng chính là những gì mà bản thân Windows 10X cũng hỗ trợ từ cấp độ hệ điều hành.

Microsoft đã dành nhiều năm phát triển Windows 10X với suy nghĩ rằng Intel và các nhà sản xuất máy tính đang đẩy mạnh việc tạo ra các thiết bị màn hình gập và hai màn hình nhanh hơn so với tốc độ "tiến hoá" của Windows 10. Microsoft muốn Windows 10X phải hoàn thiện và sẵn sàng để các nhà sản xuất PC có thể tận dụng được trào lưu phần cứng mới này; tuy nhiên thực tế cho thấy vẫn còn phải mất nhiều tháng nữa hệ điều hành này mới có thể hoàn chỉnh được.

Windows 10X. Ảnh: Lenovo

Asus, Dell, và HP đều chưa tiết lộ bất kỳ thiết bị hai màn hình hay màn hình gập nào chạy Windows; nhưng đa số các hãng đều đã có những ý tưởng và mẫu thử của riêng mình. Dell đã giới thiệu các mẫu concept laptop hai màn hình/màn hình gập trong tuần này; trong khi Asus đã "vén màn" một mẫu laptop hai màn hình có kích thước mỗi màn là 14-inch, nhỏ hơn một chút so với mẫu thử của Dell. Tất cả các thiết bị này, bao gồm cả concept màn hình gập của Intel, đều chạy phiên bản Windows 10 tiêu chuẩn vốn không được thiết kế để phục vụ cho phần cứng mới này.

Có thể nói phiên bản Windows 10 hiện tại hoạt động không hiệu quả, đôi khi khá "kì quặc" với các thiết bị phần cứng hai màn hình/màn hình gập đang được trình diễn. Những thiết bị này làm tôi nhớ lại những ngày đầu của laptop màn hình cảm ứng, khi ấy Windows 7 không được thiết kế để phục vụ những chiếc màn hình mà người dùng có thể ra lệnh bằng các thao tác chạm ngón tay. Microsoft sau đó đã quyết định chơi "tất tay" với màn hình cảm ứng với việc ra mắt hệ điều hành Windows 8, nhưng vấp phải rất nhiều chỉ trích. Do đó, hiện nay có lẽ họ vẫn còn đang khá "dè dặt" trong cách tiếp cận với Windows 10X.

Các nhà sản xuất PC kỳ vọng sẽ có thể giới thiệu thêm nhiều mẫu sản phẩm hai màn hình/màn hình gập trong năm nay; nhưng trở ngại lớn nhất là họ cần một giải pháp phần mềm nào đó tối ưu hơn so với Windows 10 tiêu chuẩn. Qua một thời gian ngắn trải nghiệm Surface Neo, tôi nhận thấy rằng rõ ràng Microsoft đã giải quyết được nhiều vấn đề nổi cộm nhất về trải nghiệm đối với phần cứng mới này thông qua hệ điều hành Windows 10X. Các nhà sản xuất PC và Microsoft đều phải giải những bài toán liên quan đến thời lượng pin khi chạy hai màn hình cùng lúc, cách thức các ứng dụng hoạt động, và cả cân nặng/độ dày của những thiết bị dạng này nữa.

Thiết bị Surface Neo của Microsoft. Ảnh: Amelia Holowaty Krales / The Verge

Chúng ta đã chứng kiến cách Samsung "chạy đua" để sớm tung ra thị trường một thiết bị Android màn hình gập, để rồi sau đó phải thu hồi và thiết kế lại trước cả khi chúng kịp lên kệ. Nếu các nhà sản xuất PC như Lenovo cũng lao vào cuộc đua tương tự với các sản phẩm phần cứng màn hình gập/hai màn hình, họ cũng sẽ cần phải sở hữu những lựa chọn phần mềm được tối ưu hoá để tránh biến trải nghiệm của khách hàng trở thành một… thảm hoạ.

Rất nhiều hãng đã "đặt cược" thành công cho các sản phẩm của họ vào Windows 10X. Chẳng có gì đảm bảo rằng hệ điều hành này sẽ hoạt động tốt với phần cứng của tất cả các hãng; hoặc được các nhà phát triển phần mềm bên thứ ba hỗ trợ nhiệt tình. Microsoft cần phải nỗ lực để mang đến những trải nghiệm phần mềm tốt nhất nhằm giúp phần cứng màn hình gập/hai màn hình toả sáng. Chúng ta vẫn đang chờ đợi thêm thông tin về Windows 10X, tuy nhiên năm 2020 cũng chỉ vừa mới bắt đầu và Hội nghị dành cho nhà phát triển Build của Microsoft phải đến tháng 5 mới khai mạc, tiếp đó là Computex vào tháng 6. Còn hiện tại, tất cả các phần cứng tiềm năng hiện vẫn chưa để phát huy được điều gì khi chưa có Windows 10X.

Quang Huy