VnReview
Hà Nội

Có thể bạn chưa biết: Windows chưa bao giờ có thứ gì gọi là “Khay hệ thống”

Windows chưa bao giờ thực sự có một "khay hệ thống" (system tray) cả. Trong suốt 25 năm qua, chúng ta đều đã nhầm.

Microsoft nói rằng những biểu tượng như Wi-Fi, pin, âm lượng... đều nằm trong một "khu vực thông báo" (notification area). Vậy thì cụm từ "khay hệ thống" (system tray) từ đâu mà ra? Và tại sao Windows 10 lại từng một lần duy nhất gọi nó là "khay hệ thống" và không bao giờ có lần thứ hai?

Đó là "Khu vực thông báo"!

Nếu bạn vọc vạch Windows 10 hoặc Windows 7, Windows Vista, Windows XP, Windows 98..., bạn sẽ không tìm thấy bất kỳ thứ gì liên quan cụm từ "khay hệ thống" trong giao diện Windows cả.

Trong phần cài đặt Taskbar của Windows 10 (Settings > Personalization > Taskbar), các tinh chỉnh để ẩn/hiện các biểu tượng "khay hệ thống" đều được đặt dưới mục "Khu vực thông báo".

Cụm từ "Khay hệ thống" nhiều khả năng liên quan đến phần mềm rác

Gọi nó là "khu vực thông báo" hay "khay hệ thống" có là điều đáng để tranh cãi? Có lẽ. Bởi có một sự khác biệt lớn về mặt lý thuyết ở đây.

Trong hàng thập kỷ, nhiều ứng dụng desktop của Windows đã sử dụng "khay hệ thống" làm nơi ẩn mình. Thông thường, khi mua một chiếc máy tính mới, bạn sẽ thấy có khá nhiều ứng dụng cài đặt sẵn đang chạy dưới nền, và biểu tượng của chúng sẽ hiện ra trong "khay hệ thống".

Vấn đề này ngày càng tệ đến mức Windows cho phép bạn giấu bớt các biểu tượng này đằng sau một mũi tên nhỏ, để chúng không tràn ra và chiếm lấy toàn bộ taskbar - và thậm chí, Windows còn tự đổng giấu đi nhiều biểu tượng cho bạn nữa. Khu vực xuất hiện khi bạn bấm mũi tên nhỏ kia để lộ ra một loạt các biểu tượng được giấu đi gọi là "khu vực tràn" (overflow area, hoặc overflow section) - tất nhiên, Microsoft không hề gọi nó là "khay".

Sẽ là hợp lý nếu khu vực này đơn thuần được xem là một "khay hệ thống", nơi các nhà phát triển phần mềm có thể ném vào đó bất kỳ thứ gì họ muốn, như một ngăn tủ bừa bộn vậy.

Tuy nhiên, Microsoft thực sự muốn các nhà phát triển xem khu vực này là "khu vực thông báo", chỉ để hiển thị thông báo và các thông tin trạng thái mà thôi.

Tài liệu của Microsoft dành cho các nhà phát triển đã nói rất rõ về khu vực này: "Nó không phải dành để chứa các chương trình nhanh gọn hay truy cập các câu lệnh".

Tất nhiên, máy tính Windows không phải là iPhone. Trong khi Apple có thể buộc các nhà phát triển phải tuân thủ hướng dẫn của mình, nếu không ứng dụng sẽ bị cấm không được xuất hiện trên App Store, thì Microsoft không thể đòi hỏi các nhà phát triển tuân theo hướng dẫn được. Nhưng có lẽ nếu mọi người đều xem nó là "khu vực thông báo", thì các nhà phát triển sẽ hạn chế ném bừa các biểu tượng vào đó chăng?!

Tại sao mọi người nghĩ khu vực này được gọi là "khay hệ thống"?

Có lẽ bạn có cảm giác rằng bạn từng thấy Microsoft gọi nó là "khay hệ thống" ở đâu đó rồi, đúng chứ? Microsoft có gọi nó như thế không?

Đúng là có. Các nhân viên của Microsoft từng nhiều lần gọi nó là "khay hệ thống" trong nhiều tài liệu qua nhiều năm, trước sự khiếp đảm của nhóm Windows shell (nhóm chịu trách nhiệm phát triển phần "shell" của Windows, bao gồm taskbar).

Raymond Chen của Microsoft từng viết về vấn đề này hồi năm 2003. Khá thú vị là, người ta vẫn cứ gọi nó là "khay hệ thống" và sự nhầm lẫn này kéo dài đến tận 17 năm sau.

Khi nói về lịch sử của cụm từ "khay hệ thống", Chen chỉ ra rằng các bản dựng ban đầu của Windows 95 quả thực có một cái "khay" thay vì taskbar như hiện nay.

"Trong các bản dựng ban đầu của Windows 95, taskbar không phải là taskbar; nó là một cửa sổ thư mục nằm ở cạnh dưới màn hình mà bạn có thể kéo/thả mọi thứ vào/ra, giống như một khay chứa đồ nằm trong ngăn kéo trên cùng của bàn làm việc vậy. Đó là lúc từ ‘khay' xuất hiện"

Microsoft sau đó gạt bỏ ý tưởng này và thay nó bằng taskbar của Windows 95. Như Raymond đã nói, Microsoft đã xoá sạch mọi chi tiết liên quan đến "khay" ở mọi nơi trong tài liệu về shell. Không còn thứ gì gọi là "khay" ở đây cả.

Sau này, Microsoft đã thêm các biểu tượng thông báo vào taskbar. Nhưng biểu tượng này được đặt trong "khu vực thông báo" của taskbar.

Vậy điều gì đã xảy ra? Làm sao mà từ "khay" bỗng xuất hiện trở lại? Chen đưa ra giả thuyết xác đáng nhất mà mình có thể nghĩ ra:

"Tôi nghĩ lý do người ta bắt đầu gọi nó là ‘khay hệ thống' là bởi trong Win95, có một chương trình gọi là ‘systray.exe', có chức năng hiển thị một số biểu tượng trong khu vực thông báo: điều khiển âm lượng, trạng thái PCMCIA, pin. Nếu bạn tắt systray.exe, bạn sẽ mất những biểu tượng thông báo đó. Vậy nên người ta nghĩ ‘À, cái systray này hẳn là thành phần dùng để quản lý các biểu tượng kia, và chắc systray có nghĩa là ‘system tray' đây'. Thế là sự hiểu lầm mà chúng tôi đã cố xoá sổ trong suốt nhiều năm (chính xác là hơn 25 năm!) bắt đầu từ đây..."

Như vậy, mọi người đều nhầm cả rồi. Nhưng có một điều oan trái, theo Chen: "Tệ hơn nữa, các nhóm khác tại Microsoft (không phải nhóm shell) đã nghe thấy cách gọi sai này và cũng bắt đầu gọi nó là khay trong các tài liệu của của chính họ, một số thậm chí còn khẳng định một cách sai lầm rằng ‘khay hệ thống' là tên gọi chính thức của khu vực thông báo".

Trắng đen đã rõ. Nếu ngay cả các nhân viên của Microsoft cũng không thể gọi đúng tên gọi chính thức của khu vực này trong các tài liệu chính thức, thì chẳng ngạc nhiên khi mọi người khác cũng nhầm lẫn theo.

Windows 10 từng một lần duy nhất gọi nó là "khay hệ thống"...

Nếu bạn mò mẫm trong phần cài đặt của Windows 10, bạn sẽ thấy mọi nơi đều dùng cụm từ "khu vực thông báo". Các thiết lập của khu vực này được đặt trong Settings > Personalization > Taskbar > Notification Area. Cách gọi này rất chính xác đấy.

Ngoại trừ một trường hợp: nếu bạn vào Settings > Ease of Access > Narrator, bạn sẽ thấy một tuỳ chọn gọi là "Minimize Narrator Home to the system tray" (Thu nhỏ Narrator Home xuống khay hệ thống)

Điều này nghĩa là gì? Khá rõ ràng là các nhà phát triển phụ trách tính năng Narrator (đọc màn hình cho người khiếm thị) đã và đang làm việc độc lập với nhóm phát triển Windows shell tại Microsoft.

25 năm đã trôi qua kể từ Windows 95, Microsoft vẫn không thể xoá sổ cụm từ "khay hệ thống" trong suy nghĩ của các nhân viên. Bạn cứ gọi "khay hệ thống" nếu thích, vì mọi người đều hiểu nó là gì mà!

Nhân tiện, ảnh trên được chụp lại từ bản cập nhật May 2020 của Windows 10. Có lẽ Microsoft sẽ dọn dẹp giao diện Windows và loại bỏ cụm từ "khay hệ thống" trong một bản cập nhật trong tương lai. Tuy nhiên, ai mà biết được nó có đột ngột nhảy xổ ra một lần nữa hay không?

Minh.T.T (Theo HowToGeek)

Chủ đề khác