Benchmark PC hoạt động như thế nào? Cần chú ý những gì khi benchmark?

Đến lúc mua PC;mới, nâng cấp card đồ họa hay thay đổi bộ nhớ, bạn sẽ thấy một từ lặp đi lặp lại, đó là benchmark. Dẫu vậy, benchmark đại diện cho hiệu năng trong thế giới thực như thế nào?

Benchmark là gì?

Benchmark là một hoặc một loạt bài thử nghiệm được thiết kế nhằm đẩy mạnh hiệu năng của hệ thống hoặc các linh kiện xem khả năng của chúng tới đâu. Đối với card đồ họa, chúng thường là một cảnh nặng về đồ họa từ game hoặc có thể có trong game. Đó được gọi là benchmark tổng hợp, và có nhiều tùy chọn, chẳng hạn như Unigine Heaven, 3DMark và PassMark.

Đối với CPU, benchmark thường liên quan đến khối lượng công việc (workload) và tốc độ nó có thể thực hiện các tập lệnh. Do PC có thể chạy rất nhiều tác vụ, bạn sẽ thấy rằng các CPU khác nhau sẽ thực hiện một nhiệm vụ nào đó tốt hơn so với số còn lại. Một số có thể chạy tốt về phần mềm năng suất, trong khi số khác lại ổn hơn về khả năng kết xuất 3D,…

Có nhiều công cụ benchmark tiêu chuẩn để kiểm tra CPU, chẳng hạn như PCMark 10 có thể chạy hàng loạt bài thử nghiệm cho chiếc máy tính của bạn. Ví dụ, nó kiểm tra hệ thống làm việc với bảng tính, cũng như các tác vụ như chỉnh sửa ảnh, gọi video hay tính toán vật lý để chơi game và duyệt web như thế nào. Một công cụ phổ biến khác để xem CPU có xử lý việc kết xuất video như thế nào đó chính là CineBench.

Benchmark của CPU cũng có thể liên quan đến các tác vụ cụ thể trong thế giới thực, chẳng hạn như nén một thư mục lớn thành file zip hay tải một ứng dụng có file lớn.

Cuối cùng, đối với SSD và ổ cứng HDD truyền thống, nó phụ thuộc vào tốc độ ổ đĩa có thể đọc và ghi (lưu) dữ liệu. Nó thường được thực hiện với một chương trình benchmark có thể tiến hành các bài kiểm tra tốc độ đọc/ghi tuần tự cũng như ngẫu nhiên.

Tuần tự có nghĩa là một khối dữ liệu lớn được đọc/ghi từ các vị trí liền kề trên ổ đĩa, trong khi ngẫu nhiên thì ngược lại. Ngoài ra, còn có các bài kiểm tra file lớn (khoảng 50GB) để thử nghiệm bộ nhớ đệm bên trong ổ (hết bộ nhớ đệm có thể làm chậm quá trình lưu dữ liệu của ổ đĩa).

Bối cảnh là tất cả

Khi thử nghiệm benchmark, bạn phải lưu ý đến bối cảnh. Nó bao gồm cách một CPU hoặc card đồ họa hoạt động so với linh kiện khác như thế nào, bài thử nghiệm nào được thực hiện và trong điều kiện nào.

Các vấn đề phổ biến, chẳng hạn như dung lượng RAM mà hệ thống có, CPU và GPU sử dụng loại làm mát nào, hiệu quả ra làm sao, hoặc vỏ case lấy không khí mát và và thoát khí nóng tốt như thế nào, đều có thể ảnh hưởng đến hiệu năng. Nhiệt là một vấn đề lớn đối với PC, bởi hiệu năng của các linh kiện sẽ giảm xuống khi nhiệt lượng tỏa ra càng cao như là một cơ chế bảo vệ chính nó cũng như cả hệ thống.

Đây là một điều tốt! Chắc chắn, bạn sẽ không muốn các linh kiện hoạt động đến mức cháy hoặc làm hỏng những thành phần nhạy cảm bên trong.

Bên cạnh đó, nhiệt độ phòng thử nghiệm cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu năng. Một chiếc PC chơi game sẽ hoạt động tốt trong một căn phòng có nhiệt độ khoảng 22 độ C vào mùa hè. Rất khó để giữ PC luôn mát trong một căn phòng nóng.

Đó là những vấn đề cơ bản cần quan tâm đối với phần cứng. Tuy nhiên, mỗi lần benchmark đều cần phải ghi rõ bối cảnh để có thể hiểu được kết quả.

Benchmark card đồ họa

Nói chung, các game thủ luôn mong muốn tìm được những chiếc card đồ họa có thể "gánh được" tối thiểu 60fps. Đây là "vùng lý tưởng" bởi với tốc độ khung hình đó, các tựa game mới có thể hoạt động trơn tru và mang lại đồ họa thực sự đẹp. Bất cứ con số nào dưới mức đó sẽ gặp phải tình trạng xé hình, giật lag, chuyển động của nhân vật nhảy loạn xạ và kết xuất độ phân giải thấp.

Có 2 vấn đề cần cân nhắc khi đề cập đến hiệu năng của card đồ họa: độ phân giải và thiết lập. Một card đồ họa có thể không hoạt động tốt ở độ phân giải 4K, nhưng có thể là một con "quái vật" ở độ phân giải 1080p. Đó là lý do tại sao khi xem xét đến benchmark, độ phân giải là một yếu tố rất quan trọng cần xem xét.

Về các thiết lập đồ hòa, có tổng thể 4 mức tùy chọn cho game, bao gồm: Ultra (Cực cao), High (Cao), Medium (Trung bình) và Low (Thấp). Nó có thể phức tạp hơn nhiều nếu bạn tùy chỉnh thủ công. Tuy nhiên, 4 lựa chọn đó là cách game sẽ tự động thiết lập phù hợp dựa trên khả năng của hệ thống. Hầu hết các bài đánh giá đều sử dụng thiết lập Ultra để benchmark, trừ những tình huống cụ thể khác.

Một card đồ họa lý tưởng có thể tạo ra hơn 70fps với cài đặt Ultra, độ phân giải 4K, trên các tựa game AAA vốn nặng về đồ họa. Tuy nhiên, những chiếc card có hiệu năng như vậy thường có giá rất đắt đỏ.

Bất kỳ ai đang tìm kiếm những chiếc card giá rẻ đều luôn cân nhắc hiệu năng mang lại so với mức giá. Điều này chắc chắn sẽ rất khác nhau, tùy thuộc vào sở thích cá nhân và ngân sách của mỗi người.

Khi đọc một bài đánh giá, điều quan trọng cần lưu ý đến là game hoặc bộ benchmark tổng hợp nào đã được sử dụng. Các benchmark tổng hợp có thể hữu ích để so sánh card đồ họa này với card đồ họa khác, bởi thử nghiệm vẫn sẽ nhất quán trong 1 hệ thống. Vấn đề là benchmark tổng hợp không cung cấp chính xác một cái nhìn thực tế về các tựa game hiện tai, hay những gì mà chúng ta có thể mong đợi trong các điều kiện chơi game thực tế.

Các benchmark game tích hợp sẵn cũng không phải là một lựa chọn thay thế hoàn hảo. Nhiều (nhưng không phải tất cả) game thường cung cấp bộ benchmark của riêng chúng. Tuy nhiên, một số chúng thường không đáng tin cậy, bởi chúng không hoạt động nhiều cũng như không phản ánh chính xác gameplay.

Các bộ benchmark khác sẽ tốt hơn bởi chúng sử dụng những cảnh bạn có thể thấy trong game. Ngoài việc thử và gặp lỗi, không có cách nào thực sự cho chúng ta biết, benchmark trong game có lý tưởng hay không.

Ngoài ra, một benchmark game đơn lẻ không đủ mang lại cái nhìn rõ hơn về sức mạnh của một chiếc card. Bạn cần nhiều bộ benchmark hơn để có được bức tranh hoàn chỉnh về mức hiệu năng mà bạn có thể mong đợi.

Lấy một ví dụ trong đời thực, dựa trên các đánh giá gần đây, chiếc card đồ họa RTX 2080 Ti của NVIDIA có thể đạt tốc độ khung hình 150-160fps trong tựa game Middle-earth: Shadow of War tại độ phân giải 1080p với thiết lập Ultra. Rõ ràng, các con số đó cho chúng ta thấy RTX 2080 Ti là một chiếc card đồ họa tuyệt vời có thể hoạt động tốt với loại game này. Dẫu vậy, điều đó không có nghĩa là mọi game sẽ đạt được những tốc độ khung hình đó.

Chẳng hạn, dựa trên một số đánh giá, với tựa game Ghost Recon Wildlands, vốn nặng về đồ họa hơn, ở cùng độ phân giải và thiết lập đồ họa, RTX 2080 Ti không thể vượt qua con số 90fps.

Tham khảo nhiều thử nghiệm và game khác nhau sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn tổng thể hơn về những gì bạn có thể mong đợi từ một chiếc card đồ họa trước khi quyết định trang bị nó vào hệ thống của mình.

Benchmark CPU và ổ lưu trữ

Các con số benchmark CPU rất quan trọng, nhưng chúng có ý nghĩa nhất khi so sánh với các CPU khác. Không giống như card đồ họa, không có "vùng lý tưởng" thực sự cho hiệu năng của CPU.

CPU thực hiện mọi loại hoạt động, kể cả game, chỉnh sửa hình ảnh, xử lý các bảng tính lớn hay khởi chạy những chương trình nặng. Với các benchmark cho CPU, chúng ta dễ dàng so sánh nó với những CPU khác.

Nếu CPU mà bạn muốn sử dụng cho công việc không hoạt động tốt trong các ứng dụng năng suất, thì khả năng chơi game của nó không phải là một điều đáng ngại. Với CPU, hãy so sánh chúng dựa trên những gì bạn định làm với chiếc PC của mình.

Đối với các ổ lưu trữ cũng vậy. Hãy nhìn vào tốc độ hiệu năng đọc/ghi và so sánh chúng với những ổ lưu trữ khác trong cùng 1 bài đánh giá. Ngoài ra, hãy chú ý đến những thử nghiệm truyền file lớn, đặc biệt là trong trường hợp bạn có nhu cầu chuyển nhiều ảnh hoặc video giữa ổ lưu trữ bên ngoài và PC của mình.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng, benchmark trong những bài đánh giá thường có xu hướng sử dụng các thiết lập gốc, không ép xung. Nếu thực hiện ép xung cho CPU hoặc GPU, hiệu năng chiếc PC của bạn có thể được cải thiện. Tuy nhiên, sự cải thiện đó sẽ khác nhau dựa trên một số yếu tố cũng như phụ thuộc vào chất lượng xây dựng của từng linh kiện riêng lẻ mà bạn muốn ép xung.

Chẳng hạn, bạn đạt được một CPU hoạt động thực sự tốt khi ép xung, người ta thường gọi đó là "trúng xổ số silicon". Điều này có thể là do nó đã được mở khóa khả năng so với CPU khác có cùng số model.

Một hướng dẫn hữu ích

Benchmark có thể là một hướng dẫn hữu ích cho thấy những thành phần của máy tính hoạt động như thế nào, nhưng bối cảnh mới là quan trọng. So sánh các thành phần của bạn và tận dụng những bài thử nghiệm được thiết kế phù hợp.

Nếu luôn ghi nhớ mục đích sử dụng PC của bản thân, bạn có thể hiểu rõ những gì sẽ xảy ra khi đưa một linh kiện mới vào hệ thống của mình.

Minh Hùng theo How To Geek