Má lúm đồng tiền được coi là một đặc điểm "hấp dẫn" trên khuôn mặt và vẻ đẹp tổng thể của mỗi người. Nhưng trên thực tế, trái ngược với nhận thức tích cực này, đó thực sự là kết quả của một khiếm khuyết di truyền làm phát sinh cơ zygomaticus kép hoặc hai bên dưới má.
Nếu là người thích xem phim, hẳn là bạn từng mê mệt với các nam chính với nụ cười có đôi má lúm đồng tiền duyên dáng khi họ cười với nhân vật nữ chính. Không ai có thể quên được sức hút từ đôi má lúm đồng tiền của Hugh Grant trong những bộ phim hài lãng mạn như Bridget Jones's Diary hay Notting Hill.
Người hâm mộ nhóm nhạc nam nổi tiếng thế giới BTS đã vô cùng ấn tượng với má lúm đồng tiền của RM, trưởng nhóm - anh thậm chí còn viết một bài hát ( có tên 'Dimple' ), nơi anh gọi đó là "nụ hôn trên má do một nàng tiên để lại." Đàn ông cũng rất thích ngắm nhìn những người phụ nữ đẹp nổi tiếng với đôi má lúm đồng tiền như Miranda Kerr hay Rachel McAdams. Họ thừa nhận sức hút kỳ diệu đến từ nụ cười với đôi má lúm.
Má lúm đồng tiền được xã hội coi là một đặc ân cơ thể dành cho một ai đó, không phân biệt giới tính. Vậy tại sao có những người có má lúm và những người không có, má lúm đồng tiền là gì, chúng có di truyền không và cơ chế di truyền là gì (nếu có).
Má lúm đồng tiền là gì?
Lúm đồng tiền đơn giản chỉ là một chỗ lõm hoặc vết lõm cơ thể. Chúng có nhiều hình dạng, độ lớn khác nhau dựa trên vị trí (trong giải phẫu học), chẳng hạn Fovea mindis là má lúm đồng tiền ở cằm, trong khi Fovea lumbales laterales chỉ má lúm đồng tiền ở lưng.
Thuật ngữ má lúm đồng tiền thường được dùng để chỉ má lúm đồng tiền trên khuôn mặt hoặc má.
Tuy nhiên thuật ngữ "má lúm đồng tiền" thường đường dùng để chỉ đôi má với 1 hoặc 2 vết lõm 2 bên trên khuôn mặt. Cả nam và nữ đều có thể có má lúm đồng tiền, và về mặt giải phẫu, "khiếm khuyết" này xảy ra do cơ chính zygomaticus kép hoặc hai bên. Vậy tại sao má lúm chỉ xuất hiện khi một ai đó mỉm cười. Đó là do khi cười, cơ sẽ kéo da vào trong và để lộ một hố ở giữa, nơi không có cơ bên dưới. Nói một cách dễ hiểu, má lúm đồng tiền chỉ đơn giản là những khiếm khuyết về mặt giải phẫu học xảy ra ở các cơ trên khuôn mặt.
Lúm đồng tiền là kết quả của khiếm khuyết ở cơ chính zygomaticus trên mặt.
Má lúm đồng tiền được di truyền như thế nào?
Các loại má lúm đồng tiền sẽ di truyền theo kiểu trội dựa trên nhiễm sắc thể (NST) thường. Sự di truyền các tính trạng trên nhiễm sắc thể thường không phụ thuộc vào giới tính của bố mẹ hoặc con cái, trái ngược với sự di truyền liên quan đến giới tính. Tính trạng trội là các tính trạng chỉ cần một bản sao duy nhất của gen cơ bản để con cái được di truyền lại từ cha mẹ, so với các tính trạng lặn đòi hỏi hai bản sao của gen, một bản sao từ mỗi bố mẹ.
Điều này cũng cho thấy, đặc điểm di truyền má lúm đồng tiền nằm trong các nhiễm sắc thể phi giới tính và luôn có xác xuất một ai đó mang gen dù chỉ là một bản sao của gen. Do vậy, chỉ cần bố hoặc mẹ có má lúm đồng tiền thì con cái mới có thể di truyền được. Tuy nhiên, xác suất có hay không di truyền này còn phụ thuộc vào cấu tạo gen của bố mẹ có má lúm đồng tiền.
Để hiểu rõ hơn về cơ chế này, những nghiên cứu sâu hơn về cấu tạo gen của bố mẹ và sự di truyền của đặc điểm này bằng cách sử dụng Punnett Square, giúp hình dung các tổ hợp gen có thể có ở thế hệ con cái. Nếu xét một cặp bộ mẹ có má lúm - ký hiệu Dd, với một bản sao của gen tạo má lúm đồng tiền - ký hiệu D và một cặp bố mẹ khác không có gen má lúm đồng tiền - ký hiệu dd, thì con cái của họ sẽ có hai gen là sự kết hợp lộn xộn của các gen bố mẹ. Điều này có nghĩa là trong 4 sự kết hợp sẽ chứa 'D' - gen má lúm đồng tiền, dẫn đến xác suất khoảng 1 nửa thế hệ con cháu sẽ thừa hưởng gen má lúm đồng tiền.
Còn trong trường hợp bố hoặc mẹ có má lúm đồng tiền có hai bản sao của gen khiếm khuyết 'D' thì sao? Người con sinh ra từ cha (hoặc mẹ) chứa hai bản sao của gen D, gọi là DD và người còn lại không có má lúm, thì 100% chúng sẽ được thừa hưởng gen má lúm đồng tiền. Vì thế chúng ta có thể kết luận chắc chắn rằng cơ hội thừa hưởng má lúm đồng tiền cao hơn nếu cha mẹ có má lúm đồng tiền chứa hai bản sao của gen này.
Nếu một trong hai cha mẹ sở hữu một bản sao của gen má lúm đồng tiền, thì một nửa số con cái có cơ hội thừa hưởng má lúm đồng tiền.
Có nhiều ví dụ trên thực tế đáng chú ý của sự thừa hưởng gen di truyền má lúm đồng tiền, như cả cả ba đứa trẻ được sinh ra bởi Jennifer Garner - người mẹ có má lúm và Ben Affleck - người không có má lúm đều là những trẻ em có má lúm đồng tiền, vì đó là một đặc điểm của gen trội. Chỉ cần một bản sao gen khiếm khuyết từ Jennifer Garner, đã tạo ra sự thừa hưởng thành công má lúm đồng tiền ở hai con gái và một con trai của họ.
Gen tạo ra má lúm đồng tiền trên khuôn mặt được cho là do nhiễm sắc thể số 5 và nó ảnh hưởng đến sự hình thành mô liên kết trong quá trình phát triển của phôi thai. Việc được thừa hưởng một bản sao duy nhất của gen sẽ khiến cơ chính zygomaticus bị khiếm khuyết phát triển, dẫn đến hình thành má lúm đồng tiền.
Có thể tạo ra má lúm đồng tiền nhân tạo
Từ những thế hệ ngày xưa cho đến nay luôn coi lúm đồng tiền và má lúm đồng tiền là một đặc điểm hấp dẫn trên cơ thể. Văn hóa Trung Hoa cũng coi cúng như một biểu tượng của sự may mắn và văn hóa Ả Rập coi là là biểu tượng của cái đẹp. Vì thế, nhiều người đã nhờ đến các bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ để tạo ra má lúm đồng tiền. Các bác sĩ sẽ tạo sẹo ở lớp hạ bì trên khuôn mặt và loại bỏ phần cơ bám trong vùng, bằng cách này sẽ dẫn đến việc da bị lõm khi chúng ta cười, để lộ má lúm đồng tiền trông tự nhiên hơn.
Nguồn scienceabc
