Bác gái bệnh nhân thứ 17 được chỉ định can thiệp ECMO - 'quân bài chiến lược' cứu sống nhiều bệnh nhân

Theo những thông tin mới nhất, bác gái của bệnh nhân thứ 17 nhiễm Covid-19 tại Việt Nam đang được chỉ định can thiệp ECMO do tình trạng suy hô hấp tiến triển nhanh.

Hai bệnh nhân Covid-19 điều trị ở ICU - nơi giành giật giữa sự sống và cái chết

ECMO là gì?

ECMO (Extracorporeal membrane oxygenation) là phương pháp oxy hóa qua màng ngoài cơ thể, sử dụng một hệ tuần hoàn để thực hiện quá trình trao đổi oxy ở bên ngoài cơ thể nhằm hỗ trợ và duy trì chức năng sống ở các bệnh nhân suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp nặng.

Trẻ em là đối tượng được sử dụng chủ yếu phương pháp ECMO. Tuy nhiên, khi người trưởng thành bị suy tim, suy hô hấp thì vẫn có thể dùng phương pháp này như bình thường. ECMO đảm bảo cho bệnh nhân có đủ oxy. Phương pháp này không chữa lành bệnh tim hoặc phổi nhưng giúp người bệnh vượt qua nguy kịch, kết hợp chữa trị nguyên nhân chờ thời gian hồi phục. Đồng thời ECMO có thể giảm bớt các loại thuốc hỗ trợ tim, giảm bớt hỗ trợ máy thở để giảm nguy cơ tổn thương do máy thở.

Bệnh nhân được chỉ định can thiệp ECMO khi phổi không đủ khả năng cung cấp oxy cho cơ thể ngay cả khi đã cho hỗ trợ thở máy oxy; phổi không thể thải trừ carbon dioxide ngay cả khi đã có sự hỗ trợ từ máy thở; hoạt động bơm của tim không đủ cung cấp máu cho cơ thể hoặc cũng có thể chỉ định áp dụng cho những trường hợp bệnh lý về tim phổi đang trong thời gian chờ nội tạng được cấy ghép.

Nguyên lý của phương pháp ECMO là máu được lấy ra khỏi bệnh nhân từ tĩnh mạch hoặc động mạch, sau đó được qua máy ECMO. Tại đây, máu sẽ được cung cấp oxy qua một màng đặc biệt. Sau đó, máu giàu oxy sẽ được đưa trở lại bệnh nhân, có sử dụng áp lực bơm hỗ trợ để tạo huyết áp hoặc không tùy vào tổn thương phổi hay tim và đường vào bệnh nhân có thể là động mạch hoặc tĩnh mạch tùy trường hợp.

Nói chung, ECMO được dùng để điều trị cho các bệnh nhân mắc bệnh lý nặng, có nguy cơ ngừng hô hấp hoặc ngừng tuần hoàn, đe dọa đến tính mạng.

ECMO - 'quân bài chiến lược' cứu sống nhiều bệnh nhân

Theo một báo cáo dựa trên 5.100 bệnh nhân từng được điều trị bằng ECMO cho thấy, các ca suy hô hấp ở trẻ sơ sinh sống sót đạt tỷ lệ 75%, suy hô hấp ở trẻ em là 56% và ở người lớn là 55%. Với các ca suy hô hấp cấp tính, tỷ lệ sống sót dao động từ 50 - 70% nếu sử dụng ECMO.

Một bài viết của TS.BS. Vũ Đức Định cho biết tỷ lệ thành công của ECMO ở những bệnh nhân hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển vào khoảng 65% và ở những bệnh nhân suy tim (do viêm cơ tim cấp, sau cấp cứu ngừng tim...) có cao hơn chút ít. Cũng theo bài viết này, kể cả tỷ lệ thành công thấp hơn thì việc chọn ECMO cũng là nên làm vì nếu không thì bệnh nhân gần như cầm chắc cái chết.

Tuy ECMO là hiệu quả trong việc cứu chữa bệnh nhân mắc bệnh lý nặng nhưng không phải là không có những trường hợp tử vong dù đã dùng phương pháp này. Bác sĩ Lý Văn Lượng - người cảnh báo sớm về virus Corona chủng mới tại Trung Quốc đã qua đời vì chính loại virus này dù nhiều nguồn tin cho biết anh đã được cấp cứu bằng phương pháp ECMO.

Ảnh minh họa

Theo PGS. TS Nguyễn Gia Bình, Trưởng khoa Hồi sức tích cực bệnh viện Bạch Mai, với những gia đình có người thân không may bị viêm phổi nặng biến chứng suy hô hấp thì ECMO chính là biện pháp cuối cùng, là tia hy vọng, là chiếc đũa thần mang họ trở về từ bàn tay của tử thần. Như vào năm 2015, có trường hợp của chị Đỗ Thị L. (Cầu Giấy, Hà Nội) khi vào bệnh viện Bạch Mai đã ở trong tình trạng nguy kịch, suy hô hấp nặng nên được hội chẩn và hội đồng chuyên môn đã quyết định chỉ định can thiệp ECMO. Sau 4 tuần thì bệnh nhân này đã cai được máy thở, bác sĩ điều chỉnh hàng ngày để cai, bỏ được máy thở cho chị tự thở.

ECMO là một kỹ thuật phức tạp, cần một ekip bác sĩ chuyên nghiệp để vận hành. Trước đây, tại khoa hồi sức tích cực của bệnh viện Bạch Mai, khi không có ECMO bệnh nhân viêm phổi nặng, suy tim thường tử vong. Từ năm 2012, khi phương pháp này được áp dụng thì tỷ lệ tử vong đã giảm 70%.

Tối 19/3, Bộ Y tế đã thông tin về tình trạng sức khỏe của 2 bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở tình trạng bệnh nặng là bà L.T.H (64 tuổi, ca bệnh số 19) và 1 du khách người anh (69 tuổi, ca bệnh số 26). Hiện cả 2 bệnh nhân này đã được đặt máy thở, lọc máu và vẫn được các y bác sĩ của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương theo dõi sát tình hình. Đối với bà L.T.H do tình trạng suy hô hấp tiến triển nhanh nên hội đồng chuyên môn cấp Bộ Y tế và tổ hồi sức bệnh nhân Covid-19 nặng của Bộ Y tế thống nhất chỉ định can thiệt ECMO.

Hiện tại Việt Nam đã có 17 trường hợp nhiễm Covid-19 được chữa khỏi và còn 70 bệnh nhân đang được điều trị. Trong đó ngoài 2 ca bệnh nặng kể trên đang được điều trị tích cực thì còn 7 bệnh nhân đang có bệnh nặng lên, các trường hợp còn lại sức khỏe ổn định.

T.T