Đánh đổi quyền riêng tư cho một chiếc điện thoại giá rẻ liệu có đáng?

Có lẽ, Xiaomi sẽ là thương hiệu mà bạn sẽ nghĩ đến đầu tiên khi tìm mua một chiếc điện thoại giá hời. Từ những mẫu smartphone phổ thông cho đến "flagship killer", nhà sản xuất smartphone Trung Quốc này mang đến các thiết bị có thông số tuyệt vời cùng mức giá rất hấp dẫn. Tuy nhiên, nhiều lo ngại với Xiaomi đã dấy lên gần đây, liên quan đến vấn đề bảo mật quyền riêng tư của người dùng.

Trao đổi với Forbes, nhà nghiên cứu bảo mật Gabriel Cirlig và Andrew Tierney xác nhận rằng các trình duyệt web của Xiaomi đã thu thập dữ liệu của người dùng quá mức cần thiết, ngay cả với chế độ ẩn danh. Hai nhà nghiên cứu này cũng tiết lộ thêm, điều này bao gồm tất cả URL và các tìm kiếm trên trình duyệt gốc MIUI cũng như Mi Browser Pro và Mint Browser. Tổng lượt tải về của những trình duyệt này trên Google Play Store đã vượt quá con số 15 triệu. ;

Điều này chắc chắn dẫn đến một câu hỏi: Liệu có xứng đáng để đánh đổi quyền riêng tư của bạn với một chiếc điện thoại giá rẻ hay không?

Những dữ liệu mà Xiaomi thu thập

Ngày nay, việc thu thập dữ liệu đã trở nên quá đỗi bình thường, nhiều người dùng đơn giản chỉ xem đó là một thực tế của cuộc sống. Tuy nhiên, dường như Xiaomi đã vượt quá ranh giới này. Theo Cirlig, điều đáng quan tâm nhất về vấn đề này đó chính là công ty sử dụng các con số duy nhất để xác định thiết bị và người dùng. Xiaomi đã nhanh chóng bác bỏ những tuyên bố này và cho biết rằng những nhà nghiên cứu đã "trình bày sai sự thật".

Trong bài đăng trên blog của mình, Xioami tuyên bố, tất cả các dữ liệu thu thập đều được ẩn danh và trên thực tế, nó không khác gì với tiêu chuẩn của ngành. Tuy nhiên, hành động là điều cần thiết hơn lời nói. Không lâu sau khi đưa ra tuyên bố, Xiaomi đã tung ra một bản cập nhật cho trình duyệt của mình, giúp người dùng tắt "tính năng" thu thập dữ liệu ở chế độ ẩn danh.

Vậy chẳng phải vấn đề đã được giải quyết sao? Nếu suy nghĩ vậy thì bạn đã sai. Việc thêm một tùy chọn bật tắt chỉ là một điều yếu đuối nhằm xoa dịu người dùng. Nó không giải quyết được vấn đề cốt lại. Tại sao Xiaomi lại thu thập tất cả dữ liệu này ngay từ ban đầu, nếu quyền riêng tư và bảo mật của bạn là thứ được ưu tiên hàng đầu? Những URL hay từ khóa tìm kiếm cụ thể không phải là một thống kê sử dụng từ xa cần thiết để bảo trì các sản phẩm của họ.

"Tôi chẳng có gì để giấu giếm"

Đừng nghĩ rằng bạn chẳng có gì để che giấu. Hãy thử nghĩ đến những câu hỏi "ngây ngô" mà bạn tìm trên Google, hay thậm chí là các nội dung người lớn mà bạn xem trên điện thoại khi bật chế độ ẩn danh. Liệu bạn có thực sự thoải mái khi chia sẻ những dữ liệu này với các công ty công nghệ? Ngay cả khi cho rằng Xiaomi không có bất cứ ý định gì độc hại, thế nhưng, việc vi phạm dữ liệu là đang xảy ra rất phổ biến và những thông tin nhạy cảm có thể bị lộ ra ở bất cứ đâu.

Xiaomi tuyên bố rằng tất cả dữ liệu họ thu thập đều được ẩn danh, dù rằng phát hiện của các nhà nghiên cứu lại phủ nhận điều đó. Tuy nhiên, đã có nhiều bằng chứng cho thấy một số dữ liệu ẩn danh vẫn được liên kết với người dùng. New York Times đã tiết lộ rằng nó có đính kèm dữ liệu vị trí ẩn danh. Mặc dù thông tin trình duyệt có thể khó liên kết với một người hơn dữ liệu vị trí, nhưng điều đó lại tùy thuộc vào việc dữ liệu được thu thập và lưu trữ như thế nào.

Xiaomi cho rằng, về cơ bản, họ đang thực hiện những điều tương tự như các công ty khác. Dẫu vậy, đó là một cái cơ rất tồi tệ. Các công ty sản xuất thiết bị là người có lợi nhất trong việc thiết lập bảo vệ quyền riêng tư người dùng thấp hơn bởi họ có thể thu thập được nhiều dữ liệu quý giá. Họ không phải chịu hậu quả gì cho hành động đó. Và có lẽ, với thực trạng hiện tại, việc thu thập dữ liệu người dùng trong tương lai sẽ trở nên cao hơn.

Trong trường hợp của Xiaomi, việc bổ sung tùy chọn nút gạt tắt cũng có đôi chút khó chịu bởi mặc định điều đó không hề thay đổi. Công ty Trung Quốc này vẫn sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu trình duyệt ẩn danh, trừ khi người dùng biết rõ điều đó và tắt nó đi. Điều này đồng nghĩa rằng người dùng trung bình, vốn không am hiểu công nghệ, sẽ phải sống chung với điều đó. Chẳng có gì thay đổi cả. Quan trọng hơn, Xiaomi là nhà sản xuất smartphone lớn thứ tư trên thế giới, dựa trên thị phần, và khả năng cao, có hàng triệu người dùng đang bị ảnh hưởng bởi điều này.

Liệu có đáng để bán quyền riêng tư của bạn cho việc giảm giá sản phẩm?

Chắc chắn, sẽ có nhiều người trả lời rằng, "chỉ cần thay đổi trình duyệt là được". Dù điều đó hoàn toàn hợp lý và là thứ mà bạn nên làm ngay, thế nhưng, điều đó không khiến Xiaomi thoát khỏi trách nhiệm. Công ty đã thu thập dữ liệu nhằm phục vụ cho việc hướng mục tiêu quảng cao. Trên thực tế, Xiaomi thường tự gọi mình là một công ty Internet bán phần cứng bởi phần lớn doanh thu của họ đến từ quảng cáo và dịch vụ. Tuy nhiên, điều này có nghĩa là bạn và những dữ liệu cá nhân chính là sản phẩm mà Xiaomi đang bán.

Một câu hỏi được đặt ra: Liệu những dữ liệu này sẽ được đưa đến đâu? Liệu một chiếc điện thoại giá hời có đáng để chúng ta đánh đổi quyền riêng tư trực tuyến của mình? Đã đến lúc chúng ta cần phải đánh giá lại những dữ liệu cá nhân có giá trị như thế nào và bắt các công ty đó chịu trách nhiệm về việc mà họ đã làm.

Minh Hùng theo Android Authority