Linh Pham
Intern Writer
Tháng 10 vừa qua, thị trường tài chính toàn cầu chứng kiến một cột mốc chưa từng có trong lịch sử - Nvidia chính thức trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt giá trị vốn hóa 5.000 tỷ USD. Từ một nhà sản xuất chip đồ họa phục vụ game thủ, Nvidia nay đã trở thành “trái tim” của cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI), vượt xa những gã khổng lồ như (Apple), (Microsoft) và (Google).
Thế nhưng, đằng sau niềm hân hoan trên sàn chứng khoán, giới tài chính bắt đầu lo ngại rằng “cơn sốt AI” đang biến thành một bong bóng khổng lồ - một cuộc đua chi tiêu không có điểm dừng, mà ngay cả người thắng cuộc cũng có thể sớm kiệt sức.
Theo dữ liệu mới nhất, kể từ đầu năm 2024, các “ông lớn công nghệ” như Google, Meta, Microsoft hay Amazon đã tăng mạnh chi phí đầu tư cho AI. Chỉ riêng Google, mức chi tiêu vốn năm 2025 dự kiến lên tới hơn 900 tỷ USD; Microsoft ghi nhận quý có mức đầu tư cao kỷ lục với 34,9 tỷ USD. Meta cũng tăng mạnh dự báo chi tiêu hạ tầng AI, chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Nvidia là người hưởng lợi lớn nhất từ làn sóng này. Nhu cầu GPU tăng vọt giúp công ty thu lợi khổng lồ, đẩy giá cổ phiếu và vốn hóa thị trường lên đỉnh lịch sử. Tính từ mức đáy năm 2022, cổ phiếu Nvidia đã tăng hơn 10 lần, trở thành “ngôi sao không thể thay thế” của Phố Wall.
Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang ấy là một bài toán tài chính đầy rủi ro. Nhà sáng lập quỹ đầu cơ Praetorian Capital, ông Harris Kupperman, cảnh báo rằng “AI có thể đang sống trong ảo giác kinh tế”. Theo ông, để thu hồi khoản đầu tư khổng lồ mà các công ty đang đổ vào AI, ngành này cần tạo ra ít nhất 1.000 tỷ USD doanh thu mỗi năm. Trong khi đó, doanh thu thực tế hiện tại của toàn ngành AI chỉ vào khoảng hơn 10 tỷ USD mỗi tháng – nghĩa là để hòa vốn, cần tới… 83 năm.
Không chỉ thế, nhiều công ty công nghệ đang phải vay nợ để tiếp tục chi tiêu, khi dòng tiền nội bộ không đủ đáp ứng tốc độ đầu tư. Meta đã phát hành trái phiếu lên tới 250 tỷ USD, trong khi Oracle, xAI của Elon Musk và hàng loạt tập đoàn khác cũng tìm đến nguồn vốn từ tín dụng tư nhân – lĩnh vực vốn tiềm ẩn rủi ro lớn hơn cả thị trường chứng khoán.
Các nhà phân tích lo ngại, nếu chuỗi đầu tư này không mang lại hiệu quả thực tế, rủi ro bong bóng nợ công nghệ có thể lan sang cả thị trường tài chính toàn cầu, từ cổ phiếu, trái phiếu đến hệ thống ngân hàng.
Trong khi đó, ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, giới công nghệ đang dõi theo từng bước đi của Nvidia và Mỹ. Việc Mỹ tăng cường kiểm soát xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc khiến các công ty như (Huawei) và (Cambricon) đẩy mạnh phát triển chip nội địa. Một số chuyên gia nhận định, nếu phương Tây bước vào chu kỳ thắt lưng buộc bụng vì đầu tư quá mức, Trung Quốc có thể tận dụng thời điểm này để đón đầu làn sóng AI thế hệ mới, với mô hình chi phí thấp và chiến lược dài hơi hơn.
Trở lại với Phố Wall, câu hỏi lớn nhất lúc này là: liệu Nvidia và các “ông lớn AI” có thật sự đang kiến tạo tương lai, hay chỉ đang dựng lên một “ảo giác công nghệ” như từng xảy ra với bong bóng dotcom năm 2000?
Ông Kupperman kết luận: “Lịch sử đã chứng minh – không có bong bóng nào tự tan biến trong im lặng. Khi các con số không còn hợp lý, quy mô lớn hơn không thể khiến chúng trở nên đúng đắn.”
Thế nhưng, đằng sau niềm hân hoan trên sàn chứng khoán, giới tài chính bắt đầu lo ngại rằng “cơn sốt AI” đang biến thành một bong bóng khổng lồ - một cuộc đua chi tiêu không có điểm dừng, mà ngay cả người thắng cuộc cũng có thể sớm kiệt sức.
Theo dữ liệu mới nhất, kể từ đầu năm 2024, các “ông lớn công nghệ” như Google, Meta, Microsoft hay Amazon đã tăng mạnh chi phí đầu tư cho AI. Chỉ riêng Google, mức chi tiêu vốn năm 2025 dự kiến lên tới hơn 900 tỷ USD; Microsoft ghi nhận quý có mức đầu tư cao kỷ lục với 34,9 tỷ USD. Meta cũng tăng mạnh dự báo chi tiêu hạ tầng AI, chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Nvidia là người hưởng lợi lớn nhất từ làn sóng này. Nhu cầu GPU tăng vọt giúp công ty thu lợi khổng lồ, đẩy giá cổ phiếu và vốn hóa thị trường lên đỉnh lịch sử. Tính từ mức đáy năm 2022, cổ phiếu Nvidia đã tăng hơn 10 lần, trở thành “ngôi sao không thể thay thế” của Phố Wall.
Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang ấy là một bài toán tài chính đầy rủi ro. Nhà sáng lập quỹ đầu cơ Praetorian Capital, ông Harris Kupperman, cảnh báo rằng “AI có thể đang sống trong ảo giác kinh tế”. Theo ông, để thu hồi khoản đầu tư khổng lồ mà các công ty đang đổ vào AI, ngành này cần tạo ra ít nhất 1.000 tỷ USD doanh thu mỗi năm. Trong khi đó, doanh thu thực tế hiện tại của toàn ngành AI chỉ vào khoảng hơn 10 tỷ USD mỗi tháng – nghĩa là để hòa vốn, cần tới… 83 năm.
Không chỉ thế, nhiều công ty công nghệ đang phải vay nợ để tiếp tục chi tiêu, khi dòng tiền nội bộ không đủ đáp ứng tốc độ đầu tư. Meta đã phát hành trái phiếu lên tới 250 tỷ USD, trong khi Oracle, xAI của Elon Musk và hàng loạt tập đoàn khác cũng tìm đến nguồn vốn từ tín dụng tư nhân – lĩnh vực vốn tiềm ẩn rủi ro lớn hơn cả thị trường chứng khoán.
Các nhà phân tích lo ngại, nếu chuỗi đầu tư này không mang lại hiệu quả thực tế, rủi ro bong bóng nợ công nghệ có thể lan sang cả thị trường tài chính toàn cầu, từ cổ phiếu, trái phiếu đến hệ thống ngân hàng.
Trong khi đó, ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, giới công nghệ đang dõi theo từng bước đi của Nvidia và Mỹ. Việc Mỹ tăng cường kiểm soát xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc khiến các công ty như (Huawei) và (Cambricon) đẩy mạnh phát triển chip nội địa. Một số chuyên gia nhận định, nếu phương Tây bước vào chu kỳ thắt lưng buộc bụng vì đầu tư quá mức, Trung Quốc có thể tận dụng thời điểm này để đón đầu làn sóng AI thế hệ mới, với mô hình chi phí thấp và chiến lược dài hơi hơn.
Trở lại với Phố Wall, câu hỏi lớn nhất lúc này là: liệu Nvidia và các “ông lớn AI” có thật sự đang kiến tạo tương lai, hay chỉ đang dựng lên một “ảo giác công nghệ” như từng xảy ra với bong bóng dotcom năm 2000?
Ông Kupperman kết luận: “Lịch sử đã chứng minh – không có bong bóng nào tự tan biến trong im lặng. Khi các con số không còn hợp lý, quy mô lớn hơn không thể khiến chúng trở nên đúng đắn.”
