Long Bình
Writer
Trước khi Tim Cook trở thành CEO của Apple, cố CEO huyền thoại - Steve Jobs nổi tiếng với những thói quen kỳ lạ và tầm nhìn đi trước thời đại. Trái ngược với đó, người kế nhiệm ông, Tim Cook, lại là hình mẫu của một nhà lãnh đạo khuôn mẫu, thực tế và thận trọng. Nhưng trớ trêu thay, chính sự thận trọng đó lại đang biến Apple và Tim Cook trở thành những kẻ ngoài cuộc lạ lùng, khi cả Thung lũng Silicon đang say sưa lao vào cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI).
Trong "Magnificent 7" – nhóm bảy cổ phiếu công nghệ quyền lực nhất nước Mỹ – Apple đang là cái tên có hiệu suất kém thứ hai trong năm 2024, với giá cổ phiếu giảm 15%, chỉ khá hơn Tesla. Trong khi các CEO đối thủ không ngừng phác họa về một tương lai tươi sáng được dẫn dắt bởi AI, báo cáo tài chính quý gần nhất của Apple lại xoay quanh những chủ đề trần trụi hơn nhiều đó là thuế quan và kiện tụng.
Thay vì nói về các mô hình ngôn ngữ lớn, Tim Cook lại phải dành thời gian để giải trình về những gánh nặng hữu hình, một trong số đó là thuế quan. Việc Mỹ áp thuế với hàng hóa từ Ấn Độ, nơi sản xuất phần lớn sản phẩm Apple bán tại thị trường nội địa đang buộc công ty phải gánh thêm chi phí hoặc đẩy gánh nặng sang người tiêu dùng. Apple ước tính chỉ riêng chính sách này đã có thể làm giảm 1,1 tỷ USD lợi nhuận gộp trong quý hiện tại và con số này chưa tính đến khả năng thuế suất sẽ tiếp tục tăng.
Bên cạnh đó, "vòng kim cô" pháp lý cũng đang siết chặt. Hàng loạt vụ kiện chống độc quyền từ giới chức nhiều nước đang đe dọa trực tiếp đến hai "mỏ vàng" của Apple đó là doanh thu từ việc cài sẵn Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên iPhone và khoản hoa hồng 30% thu từ các giao dịch trên App Store. Những rủi ro này đã phần nào làm lu mờ đi kết quả kinh doanh vẫn còn tích cực, với doanh thu tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở một khía cạnh nào đó, Tim Cook đã thành công trong việc biến Apple trở nên giống các đối thủ hơn. Mảng Dịch vụ (thanh toán, giải trí, truyền hình), vốn từng là kép phụ, nay đã đóng góp tới 29% tổng doanh thu, cho thấy sự đa dạng hóa thành công ngoài phần cứng.
Tuy nhiên, trong cuộc đua AI, Apple lại đang trở thành "kèo ngược" đúng nghĩa và gần như đứng ngoài làn sóng đầu tư cuồng nhiệt. Trong khi Alphabet (công ty mẹ của Google) và Meta (Facebook) liên tục xây dựng các siêu trung tâm dữ liệu và đặt cược hàng trăm tỷ USD vào siêu trí tuệ nhân tạo, thì Apple lại tỏ ra cực kỳ khiêm tốn.
Các con số nói lên tất cả. Tài sản cố định (chủ yếu là hạ tầng, máy móc) của Apple hiện là 49 tỷ USD. Con số này quá nhỏ bé so với 203 tỷ USD của Alphabet và 147 tỷ USD của Meta. Chỉ 5 năm trước, khoảng cách này không hề lớn đến vậy.
Áp lực phải hòa mình vào cuộc chơi AI đang ngày một gia tăng. Trong cuộc họp với nhà đầu tư, Tim Cook trấn an rằng Apple sẽ mở rộng đầu tư một cách đáng kể, nhưng ông không đưa ra con số cụ thể. Các nhà phân tích dự báo Apple sẽ chỉ chi khoảng 11 tỷ USD vốn đầu tư trong năm tới, con số này chỉ bằng 1/10 kế hoạch của Meta hay Microsoft.
Tất nhiên, chiến lược này có thể là một nước cờ phòng thủ. Với những nhà đầu tư đang lo ngại về một "bong bóng AI" sắp vỡ, sự thận trọng của Apple biến nó thành một nơi trú ẩn an toàn. Nhưng Tim Cook vẫn còn một lựa chọn khác, một con đường đi ngược đám đông theo cách táo bạo hơn, khi Apple sẽ mua lại những gì người khác đang xây dựng.
Với 31 tỷ USD tiền mặt ròng và vốn hóa thị trường gần 3.000 tỷ USD, Apple có đủ hỏa lực tài chính để thâu tóm bất kỳ mục tiêu nào. Mistral AI, một ngôi sao AI đang lên của Pháp là một cái tên được nhắc đến.
Tuy nhiên, đó sẽ là một bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử. Apple vốn không chuộng các thương vụ M&A (mua bán và sáp nhập) khổng lồ. Trong năm nay, họ đã mua lại 7 công ty, và tất cả đều là những công ty nhỏ. Chính Tim Cook cũng đã khẳng định lại triết lý này.
Nhưng trong một thế giới công nghệ luôn vận động, nỗi sợ lớn nhất chính là nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO - Fear Of Missing Out). Nếu nỗi sợ này trở nên quá lớn, thì rất có thể, truyền thống tiếp theo mà Tim Cook phá vỡ lại chính là phong cách thận trọng của bản thân ông.
Trong "Magnificent 7" – nhóm bảy cổ phiếu công nghệ quyền lực nhất nước Mỹ – Apple đang là cái tên có hiệu suất kém thứ hai trong năm 2024, với giá cổ phiếu giảm 15%, chỉ khá hơn Tesla. Trong khi các CEO đối thủ không ngừng phác họa về một tương lai tươi sáng được dẫn dắt bởi AI, báo cáo tài chính quý gần nhất của Apple lại xoay quanh những chủ đề trần trụi hơn nhiều đó là thuế quan và kiện tụng.
Thay vì nói về các mô hình ngôn ngữ lớn, Tim Cook lại phải dành thời gian để giải trình về những gánh nặng hữu hình, một trong số đó là thuế quan. Việc Mỹ áp thuế với hàng hóa từ Ấn Độ, nơi sản xuất phần lớn sản phẩm Apple bán tại thị trường nội địa đang buộc công ty phải gánh thêm chi phí hoặc đẩy gánh nặng sang người tiêu dùng. Apple ước tính chỉ riêng chính sách này đã có thể làm giảm 1,1 tỷ USD lợi nhuận gộp trong quý hiện tại và con số này chưa tính đến khả năng thuế suất sẽ tiếp tục tăng.
Bên cạnh đó, "vòng kim cô" pháp lý cũng đang siết chặt. Hàng loạt vụ kiện chống độc quyền từ giới chức nhiều nước đang đe dọa trực tiếp đến hai "mỏ vàng" của Apple đó là doanh thu từ việc cài sẵn Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên iPhone và khoản hoa hồng 30% thu từ các giao dịch trên App Store. Những rủi ro này đã phần nào làm lu mờ đi kết quả kinh doanh vẫn còn tích cực, với doanh thu tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở một khía cạnh nào đó, Tim Cook đã thành công trong việc biến Apple trở nên giống các đối thủ hơn. Mảng Dịch vụ (thanh toán, giải trí, truyền hình), vốn từng là kép phụ, nay đã đóng góp tới 29% tổng doanh thu, cho thấy sự đa dạng hóa thành công ngoài phần cứng.
Tuy nhiên, trong cuộc đua AI, Apple lại đang trở thành "kèo ngược" đúng nghĩa và gần như đứng ngoài làn sóng đầu tư cuồng nhiệt. Trong khi Alphabet (công ty mẹ của Google) và Meta (Facebook) liên tục xây dựng các siêu trung tâm dữ liệu và đặt cược hàng trăm tỷ USD vào siêu trí tuệ nhân tạo, thì Apple lại tỏ ra cực kỳ khiêm tốn.
Các con số nói lên tất cả. Tài sản cố định (chủ yếu là hạ tầng, máy móc) của Apple hiện là 49 tỷ USD. Con số này quá nhỏ bé so với 203 tỷ USD của Alphabet và 147 tỷ USD của Meta. Chỉ 5 năm trước, khoảng cách này không hề lớn đến vậy.
Áp lực phải hòa mình vào cuộc chơi AI đang ngày một gia tăng. Trong cuộc họp với nhà đầu tư, Tim Cook trấn an rằng Apple sẽ mở rộng đầu tư một cách đáng kể, nhưng ông không đưa ra con số cụ thể. Các nhà phân tích dự báo Apple sẽ chỉ chi khoảng 11 tỷ USD vốn đầu tư trong năm tới, con số này chỉ bằng 1/10 kế hoạch của Meta hay Microsoft.
Tất nhiên, chiến lược này có thể là một nước cờ phòng thủ. Với những nhà đầu tư đang lo ngại về một "bong bóng AI" sắp vỡ, sự thận trọng của Apple biến nó thành một nơi trú ẩn an toàn. Nhưng Tim Cook vẫn còn một lựa chọn khác, một con đường đi ngược đám đông theo cách táo bạo hơn, khi Apple sẽ mua lại những gì người khác đang xây dựng.
Với 31 tỷ USD tiền mặt ròng và vốn hóa thị trường gần 3.000 tỷ USD, Apple có đủ hỏa lực tài chính để thâu tóm bất kỳ mục tiêu nào. Mistral AI, một ngôi sao AI đang lên của Pháp là một cái tên được nhắc đến.
Tuy nhiên, đó sẽ là một bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử. Apple vốn không chuộng các thương vụ M&A (mua bán và sáp nhập) khổng lồ. Trong năm nay, họ đã mua lại 7 công ty, và tất cả đều là những công ty nhỏ. Chính Tim Cook cũng đã khẳng định lại triết lý này.
Nhưng trong một thế giới công nghệ luôn vận động, nỗi sợ lớn nhất chính là nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO - Fear Of Missing Out). Nếu nỗi sợ này trở nên quá lớn, thì rất có thể, truyền thống tiếp theo mà Tim Cook phá vỡ lại chính là phong cách thận trọng của bản thân ông.
