Hoàng Khang
Writer
Từ việc các hệ thống AI thông minh hơn con người sẽ sớm xuất hiện, cho đến sự biến mất của nhiều công việc và sự ra đời của những cơ hội mới, CEO của OpenAI, Sam Altman, đã liên tục đưa ra những dự đoán táo bạo về một tương lai không xa, nơi trí tuệ nhân tạo sẽ định hình lại mọi mặt của đời sống xã hội.
Một trong những dự đoán quan trọng và gây tranh cãi nhất của Sam Altman là về thời điểm ra đời của trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) – một hệ thống AI có khả năng thông minh bằng, thậm chí hơn cả con người. Tại một hội nghị vào tháng 12 năm 2024, ông đã chia sẻ rằng thế giới sẽ đạt được AGI sớm hơn những gì đa số mọi người vẫn nghĩ.
Trong tầm nhìn của Altman, AGI sẽ giúp xử lý các công việc tẻ nhạt, cho phép con người tập trung thời gian và năng lượng vào những công việc đòi hỏi sự trừu tượng và khả năng ra quyết định. Ông hình dung một ngày nào đó, mỗi người sẽ có một "đội ngũ AI" cá nhân, bao gồm các chuyên gia ảo trong nhiều lĩnh vực, có khả năng phối hợp với nhau để tạo ra gần như bất cứ thứ gì.
Xa hơn nữa, OpenAI còn đề cập đến khái niệm siêu trí tuệ nhân tạo (ASI) – các hệ thống vượt trội hơn cả AGI. "Các công cụ siêu trí tuệ có thể đẩy nhanh đáng kể việc khám phá khoa học và đổi mới, vượt xa những gì con người có thể tự làm," Altman nhận định.
Để đạt được viễn cảnh đó, một trong những rào cản lớn nhất là chi phí. Trí tuệ của một mô hình AI sẽ tỷ lệ thuận với lượng tài nguyên khổng lồ cần dùng để phát triển nó. Altman cho rằng, nếu không xây dựng đủ cơ sở hạ tầng, AI sẽ trở thành một nguồn tài nguyên hạn chế, gây ra các cuộc tranh giành và có nguy cơ chỉ còn là công cụ cho người giàu. Thế giới cần phải giảm chi phí điện toán, đồng thời sản xuất đủ chip và năng lượng để vận hành các hệ thống AI quy mô lớn.
Tuy nhiên, ông cũng dự đoán rằng chi phí sử dụng AI sẽ giảm khoảng 10 lần mỗi năm. Khi đó, "giá của nhiều mặt hàng cuối cùng sẽ giảm mạnh," ông viết, "vì hiện tại, chi phí cho trí tuệ và năng lượng đang là yếu tố hạn chế nhiều thứ."
Một trong những chủ đề được quan tâm nhất trong các dự đoán của Sam Altman là tác động của AI đến thị trường lao động. Năm 2023, ông thẳng thắn thừa nhận rằng sẽ có những công việc chắc chắn biến mất, trái với những lời trấn an rằng AI chỉ là công cụ bổ sung.
Tuy nhiên, đến năm 2024, quan điểm của ông trở nên chi tiết hơn. Ông cho rằng hầu hết các công việc sẽ thay đổi một cách chậm rãi hơn so với những gì mọi người thường nghĩ. "Tôi không lo sẽ hết việc để làm," ông chia sẻ. "Thế giới sẽ không đột ngột thay đổi... Nhưng những thay đổi dài hạn với kinh tế xã hội là rất lớn. Chúng ta sẽ tìm thấy những điều mới để làm, những cách mới để trở nên hữu ích cho nhau."
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 3, Altman nhấn mạnh về sự chuyển dịch trong các kỹ năng cần thiết. "Giống như khi tôi tốt nghiệp trung học, điều hiển nhiên là phải thực sự giỏi lập trình. Và bây giờ là phiên bản mới của điều đó. Điều hiển nhiên hiện tại là phải thực sự giỏi sử dụng công cụ AI," ông nói. Đây được xem là điểm mấu chốt mang lại lợi thế cho người lao động trong thời đại tự động hóa.
Thực tế đang chứng minh cho những dự đoán này. Vào ngày 30 tháng 6, Amazon đã thông báo đạt cột mốc một triệu robot hoạt động trong các kho hàng và giới thiệu mô hình AI mới DeepFleet để điều phối chúng. Việc này giúp giảm thời gian di chuyển của robot và xử lý đơn hàng nhanh hơn, đồng nghĩa với việc những công việc chân tay, lặp đi lặp lại sẽ không còn cần đến con người. Theo Wall Street Journal, số nhân viên trung bình tại mỗi cơ sở hoàn thành đơn hàng của Amazon trong năm ngoái đã ở mức thấp nhất trong 16 năm qua, trong khi công ty đã đào tạo lại hơn 700.000 công nhân cho các công việc có lương cao hơn, bao gồm cả làm việc với robot.
Những dự đoán của Sam Altman, cùng với những chuyển biến thực tế từ các tập đoàn lớn, đang vẽ nên một bức tranh tương lai vừa đầy hứa hẹn, vừa đầy thách thức, nơi con người phải học cách chung sống và làm chủ một công nghệ có sức mạnh thay đổi thế giới.
Kỷ nguyên của các hệ thống thông minh hơn con người
Một trong những dự đoán quan trọng và gây tranh cãi nhất của Sam Altman là về thời điểm ra đời của trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) – một hệ thống AI có khả năng thông minh bằng, thậm chí hơn cả con người. Tại một hội nghị vào tháng 12 năm 2024, ông đã chia sẻ rằng thế giới sẽ đạt được AGI sớm hơn những gì đa số mọi người vẫn nghĩ.
Trong tầm nhìn của Altman, AGI sẽ giúp xử lý các công việc tẻ nhạt, cho phép con người tập trung thời gian và năng lượng vào những công việc đòi hỏi sự trừu tượng và khả năng ra quyết định. Ông hình dung một ngày nào đó, mỗi người sẽ có một "đội ngũ AI" cá nhân, bao gồm các chuyên gia ảo trong nhiều lĩnh vực, có khả năng phối hợp với nhau để tạo ra gần như bất cứ thứ gì.
Xa hơn nữa, OpenAI còn đề cập đến khái niệm siêu trí tuệ nhân tạo (ASI) – các hệ thống vượt trội hơn cả AGI. "Các công cụ siêu trí tuệ có thể đẩy nhanh đáng kể việc khám phá khoa học và đổi mới, vượt xa những gì con người có thể tự làm," Altman nhận định.
Vấn đề về chi phí và tài nguyên
Để đạt được viễn cảnh đó, một trong những rào cản lớn nhất là chi phí. Trí tuệ của một mô hình AI sẽ tỷ lệ thuận với lượng tài nguyên khổng lồ cần dùng để phát triển nó. Altman cho rằng, nếu không xây dựng đủ cơ sở hạ tầng, AI sẽ trở thành một nguồn tài nguyên hạn chế, gây ra các cuộc tranh giành và có nguy cơ chỉ còn là công cụ cho người giàu. Thế giới cần phải giảm chi phí điện toán, đồng thời sản xuất đủ chip và năng lượng để vận hành các hệ thống AI quy mô lớn.
Tuy nhiên, ông cũng dự đoán rằng chi phí sử dụng AI sẽ giảm khoảng 10 lần mỗi năm. Khi đó, "giá của nhiều mặt hàng cuối cùng sẽ giảm mạnh," ông viết, "vì hiện tại, chi phí cho trí tuệ và năng lượng đang là yếu tố hạn chế nhiều thứ."
Sự biến đổi của thị trường lao động
Một trong những chủ đề được quan tâm nhất trong các dự đoán của Sam Altman là tác động của AI đến thị trường lao động. Năm 2023, ông thẳng thắn thừa nhận rằng sẽ có những công việc chắc chắn biến mất, trái với những lời trấn an rằng AI chỉ là công cụ bổ sung.
Tuy nhiên, đến năm 2024, quan điểm của ông trở nên chi tiết hơn. Ông cho rằng hầu hết các công việc sẽ thay đổi một cách chậm rãi hơn so với những gì mọi người thường nghĩ. "Tôi không lo sẽ hết việc để làm," ông chia sẻ. "Thế giới sẽ không đột ngột thay đổi... Nhưng những thay đổi dài hạn với kinh tế xã hội là rất lớn. Chúng ta sẽ tìm thấy những điều mới để làm, những cách mới để trở nên hữu ích cho nhau."
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 3, Altman nhấn mạnh về sự chuyển dịch trong các kỹ năng cần thiết. "Giống như khi tôi tốt nghiệp trung học, điều hiển nhiên là phải thực sự giỏi lập trình. Và bây giờ là phiên bản mới của điều đó. Điều hiển nhiên hiện tại là phải thực sự giỏi sử dụng công cụ AI," ông nói. Đây được xem là điểm mấu chốt mang lại lợi thế cho người lao động trong thời đại tự động hóa.
Thực tế đang chứng minh cho những dự đoán này. Vào ngày 30 tháng 6, Amazon đã thông báo đạt cột mốc một triệu robot hoạt động trong các kho hàng và giới thiệu mô hình AI mới DeepFleet để điều phối chúng. Việc này giúp giảm thời gian di chuyển của robot và xử lý đơn hàng nhanh hơn, đồng nghĩa với việc những công việc chân tay, lặp đi lặp lại sẽ không còn cần đến con người. Theo Wall Street Journal, số nhân viên trung bình tại mỗi cơ sở hoàn thành đơn hàng của Amazon trong năm ngoái đã ở mức thấp nhất trong 16 năm qua, trong khi công ty đã đào tạo lại hơn 700.000 công nhân cho các công việc có lương cao hơn, bao gồm cả làm việc với robot.
Những dự đoán của Sam Altman, cùng với những chuyển biến thực tế từ các tập đoàn lớn, đang vẽ nên một bức tranh tương lai vừa đầy hứa hẹn, vừa đầy thách thức, nơi con người phải học cách chung sống và làm chủ một công nghệ có sức mạnh thay đổi thế giới.
