ChatGPT luôn kết thúc bằng câu hỏi, tại sao như vậy?

[Con voi còi]

Bạn từng nói chuyện lâu nhất với ChatGPT bao lâu? Tôi thì hơn một tiếng đồng hồ, chỉ vì muốn hỏi xem dịp Quốc khánh nên đi đâu cho vắng người mà vẫn vui.

Ban đầu, ChatGPT trả lời rất nhanh, đưa ra vài điểm đến thú vị. Nhưng rồi, câu nào nó cũng kết thúc bằng một câu hỏi kiểu như:

“Bạn có muốn tôi lên lịch trình giúp không?”
“Bạn có muốn tôi làm danh sách những việc nên làm khi đi du lịch không?”

Tất nhiên, tôi đồng ý. Và thế là cuộc trò chuyện kéo dài mãi: từ gợi ý địa điểm, nó chuyển sang giúp tôi thiết kế tờ rơi, viết bài đăng Insta, rồi thậm chí là tìm nhạc nền cho video du lịch.

Tôi chỉ định hỏi vài gợi ý du lịch, cuối cùng lại học được cách dựng video và làm kịch bản truyền thông.

Điều khiến tôi thắc mắc là vì sao câu trả lời nào của ChatGPT cũng kết thúc bằng một câu hỏi?

ChatGPT hỏi liên tục là quan tâm hay là chiến thuật giữ người dùng?​

Tạp chí The Atlantic cũng từng để ý điều này. Khi họ hỏi OpenAI, công ty nói rằng họ không đo lường “thành công” bằng thời gian người dùng trò chuyện, mà chỉ muốn giúp đỡ nhiều nhất có thể.

Nghe thì có vẻ hợp lý, nhưng liệu đó có phải là toàn bộ sự thật?

Trong kỷ nguyên “câu view” trên Internet, nơi các nền tảng liên tục dùng tiêu đề giật gân để giữ chân người xem, thì giờ đây AI cũng học được chiêu đó. ChatGPT (và nhiều chatbot khác) dùng câu hỏi để kéo dài hội thoại. Những câu như “Bạn có muốn tôi tiếp tục không?” nghe thân thiện, nhưng thực ra là chiêu mời gọi tinh tế, khiến bạn khó dừng lại.

Chiến thuật “kéo dài cuộc trò chuyện” không chỉ vô hại​

Theo dữ liệu từ OpenAI, đa số người dùng ChatGPT chỉ dùng để trò chuyện, không phải làm việc hay lập trình. Và ChatGPT được huấn luyện để tận dụng điều đó: luôn đưa ra “bước tiếp theo” hấp dẫn, khiến bạn tò mò và tiếp tục nói chuyện.

Giống như khi bạn hỏi “đi đâu chơi?”, nó không chỉ trả lời mà còn chia nhỏ câu chuyện ra: gợi ý địa điểm → hỏi bạn có muốn danh sách nhà hàng → thêm phần dự trù chi phí → rồi cả checklist hành lý.

Nó giống hệt một người quản lý dự án đã uống quá nhiều cà phê, như The Atlantic ví von: luôn có thêm việc mới, luôn muốn giữ bạn lại để “giúp thêm chút nữa”.

Không chỉ OpenAI, các hãng khác như Meta hay Google cũng đang huấn luyện bot để chủ động nhắn tin và gợi ý nhằm giữ chân người dùng lâu hơn.

AI ngày càng “biết nịnh”, khiến người ta khó dừng lại​

Một phóng viên của The Atlantic kể: khi anh khen ChatGPT dùng emoji dễ thương, AI lập tức đáp lại:

“Tôi có thể thiết kế cho bạn một tổ hợp emoji riêng, mô tả tính cách của bạn. Bạn có muốn thử không?”

Một lời khen dễ thương, nhưng cũng là chiêu ràng buộc cảm xúc. Càng nói chuyện, ta càng cảm thấy “được thấu hiểu”, và càng gắn bó với chatbot hơn.

Nhưng sự gắn bó này không chỉ khiến ta mất thời gian mà còn biến mỗi cuộc trò chuyện thành dữ liệu huấn luyện miễn phí cho AI.

Càng nói nhiều, AI càng hiểu rõ sở thích, thói quen, cảm xúc của bạn và càng trở nên “cá nhân hóa” hơn trong tương lai.

Từ hữu ích đến nguy hiểm, chỉ cách nhau một ranh giới mỏng manh​

Với nhiều người, ChatGPT thực sự giúp ích, nhắc ta những điều chưa nghĩ tới, hoặc hỗ trợ công việc.
Nhưng với những người dễ bị ảnh hưởng tâm lý, việc trò chuyện liên tục có thể trở nên nguy hiểm.

Các nhà nghiên cứu từng cảnh báo rằng nói chuyện lâu với chatbot có thể dẫn đến ảo tưởng, lệ thuộc cảm xúc và thậm chí là trầm cảm.

Đáng buồn hơn, The New York Times từng đưa tin về một thiếu niên 16 tuổi ***** sau nhiều tháng trò chuyện với ChatGPT. Trong lần nói chuyện cuối, cậu bé tâm sự muốn chết, và AI hỏi lại:

“Con có muốn viết thư cho bố mẹ không?”

Câu hỏi vốn được thiết kế để “duy trì cuộc trò chuyện”, nhưng trong trường hợp này, nó trở thành chất xúc tác bi kịch.

Khi “chatbait” thay thế “clickbait”​

Trên Reddit, nhiều người gọi hiện tượng này là “chatbait” -mồi trò chuyện, tương tự như “clickbait” trên mạng.

Một số người bảo: “Nếu không thích thì đừng dùng nữa.” Nhưng điều đó giống như nói “không thích xem video ngắn thì đừng xem” trong khi cả hệ thống được thiết kế để khiến bạn không thể dừng lại.

Thực ra, “mồi câu” không phải sản phẩm của AI hay Internet. Nó là chiến lược cũ rích của con người, chỉ là nay người giăng câu đã đổi thành chatbot.

Ngày trước, chúng ta bị cuốn vào “clickbait”.

Giờ, chúng ta bị cuốn vào “chatbait”.

Và con mồi, vẫn là chúng ta.