Linh Pham
Intern Writer
Theo dự thảo nghị quyết của Chính phủ về phát triển công dân số do Bộ Công an đề xuất, công Nhân dân Việt Nam sẽ được xếp hạng dựa trên “điểm công dân số” thông qua ứng dụng VNeID. Hệ thống này chia công dân thành ba mức gồm “Tích cực”, “Cơ bản” và “Chưa xếp hạng”, tùy theo số điểm đạt được.
Dự thảo hiện được đăng tải trên website của Bộ Công an để lấy ý kiến nhân dân trong khoảng thời gian từ ngày 12 đến 31/12. Việc xếp hạng công dân được thực hiện dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm mức độ cập nhật và xác thực thông tin cá nhân, tần suất sử dụng các dịch vụ công trực tuyến cũng như các hoạt động đóng góp cho cộng đồng trong môi trường số. Ngoài ra, các giao dịch tài chính, hoạt động mua sắm và việc sử dụng mạng xã hội thông qua VNeID cũng được tính điểm theo tần suất sử dụng. Công dân có hành vi chia sẻ, cung cấp dữ liệu hoặc gửi phản ánh, kiến nghị tới cơ quan nhà nước cũng sẽ được cộng thêm điểm.
Theo dự thảo, công dân đạt từ 350 điểm trở lên sẽ được xếp vào nhóm “Tích cực” và có thể hưởng ưu đãi giảm từ 10% đến 100% thuế, phí và lệ phí khi thực hiện các thủ tục hành chính thông qua VNeID. Nhóm “Cơ bản” với số điểm từ 100 đến 349 chỉ được hưởng một phần các ưu đãi này, trong khi những người có dưới 100 điểm và thuộc diện “Chưa xếp hạng” sẽ không được hưởng ưu đãi nào. Dự thảo đồng thời khẳng định điểm công dân số không được sử dụng để xử phạt hay hạn chế các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Nghị quyết nói trên nằm trong khuôn khổ Đề án 06 do Thủ tướng Phạm Minh Chính phê duyệt ngày 6/1/2022, với mục tiêu phát triển và ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử, phục vụ quá trình chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022–2025, tầm nhìn đến năm 2030. Sau ba năm triển khai, Bộ Công an cho biết đã hoàn thành 348 trong tổng số 690 nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan này, việc xác thực dữ liệu và triển khai dịch vụ công trực tuyến vẫn gặp nhiều khó khăn do người dân chưa thực sự quan tâm đến các lợi ích khi thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường số. Tính đến nửa đầu năm 2025, cả nước đã có khoảng 65 triệu tài khoản VNeID được kích hoạt, nhưng vẫn có tới 82% thủ tục hành chính không phát sinh hồ sơ trực tuyến. Trước thực trạng đó, Bộ Công an cho rằng cần thiết phải ban hành các quy định nhằm thúc đẩy phát triển công dân số, giúp người dân nâng cao kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp với môi trường số.
Dù dự thảo nghị quyết đã được công bố và lấy ý kiến từ ngày 12/12, nhưng sau nhiều ngày, thông tin về nội dung này vẫn chưa xuất hiện rộng rãi trên báo chí chính thống. Ngay cả Báo Công an Nhân dân, trong một bài viết đăng ngày 17/12 đề cập đến hai dự thảo khác của Bộ Công an, cũng không nhắc tới dự thảo về điểm công dân số.
Một số ý kiến cho rằng mô hình chấm điểm công dân trong dự thảo có những điểm tương đồng nhất định với Hệ thống Tín dụng Xã hội của Trung Quốc. Tuy nhiên, dự thảo hiện vẫn đang trong giai đoạn lấy ý kiến và chưa được ban hành chính thức.
Dự thảo hiện được đăng tải trên website của Bộ Công an để lấy ý kiến nhân dân trong khoảng thời gian từ ngày 12 đến 31/12. Việc xếp hạng công dân được thực hiện dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm mức độ cập nhật và xác thực thông tin cá nhân, tần suất sử dụng các dịch vụ công trực tuyến cũng như các hoạt động đóng góp cho cộng đồng trong môi trường số. Ngoài ra, các giao dịch tài chính, hoạt động mua sắm và việc sử dụng mạng xã hội thông qua VNeID cũng được tính điểm theo tần suất sử dụng. Công dân có hành vi chia sẻ, cung cấp dữ liệu hoặc gửi phản ánh, kiến nghị tới cơ quan nhà nước cũng sẽ được cộng thêm điểm.
Theo dự thảo, công dân đạt từ 350 điểm trở lên sẽ được xếp vào nhóm “Tích cực” và có thể hưởng ưu đãi giảm từ 10% đến 100% thuế, phí và lệ phí khi thực hiện các thủ tục hành chính thông qua VNeID. Nhóm “Cơ bản” với số điểm từ 100 đến 349 chỉ được hưởng một phần các ưu đãi này, trong khi những người có dưới 100 điểm và thuộc diện “Chưa xếp hạng” sẽ không được hưởng ưu đãi nào. Dự thảo đồng thời khẳng định điểm công dân số không được sử dụng để xử phạt hay hạn chế các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Nghị quyết nói trên nằm trong khuôn khổ Đề án 06 do Thủ tướng Phạm Minh Chính phê duyệt ngày 6/1/2022, với mục tiêu phát triển và ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử, phục vụ quá trình chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022–2025, tầm nhìn đến năm 2030. Sau ba năm triển khai, Bộ Công an cho biết đã hoàn thành 348 trong tổng số 690 nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan này, việc xác thực dữ liệu và triển khai dịch vụ công trực tuyến vẫn gặp nhiều khó khăn do người dân chưa thực sự quan tâm đến các lợi ích khi thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường số. Tính đến nửa đầu năm 2025, cả nước đã có khoảng 65 triệu tài khoản VNeID được kích hoạt, nhưng vẫn có tới 82% thủ tục hành chính không phát sinh hồ sơ trực tuyến. Trước thực trạng đó, Bộ Công an cho rằng cần thiết phải ban hành các quy định nhằm thúc đẩy phát triển công dân số, giúp người dân nâng cao kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp với môi trường số.
Dù dự thảo nghị quyết đã được công bố và lấy ý kiến từ ngày 12/12, nhưng sau nhiều ngày, thông tin về nội dung này vẫn chưa xuất hiện rộng rãi trên báo chí chính thống. Ngay cả Báo Công an Nhân dân, trong một bài viết đăng ngày 17/12 đề cập đến hai dự thảo khác của Bộ Công an, cũng không nhắc tới dự thảo về điểm công dân số.
Một số ý kiến cho rằng mô hình chấm điểm công dân trong dự thảo có những điểm tương đồng nhất định với Hệ thống Tín dụng Xã hội của Trung Quốc. Tuy nhiên, dự thảo hiện vẫn đang trong giai đoạn lấy ý kiến và chưa được ban hành chính thức.
