VnReview
Hà Nội

Cá cược bóng đá, trên thông dưới tắc!

Ngày 14/6/2018 khai mạc World cup-2018 tại Nga, cùng ngày Quốc hội nước ta họp và biểu quyết thông qua Luật Thể dục thể thao sửa đổi với tỉ lệ 93,84% đại biểu tán thành. Nếu tính từ phiên họp thứ 20 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khóa XII (tháng 5/2009) cho ý kiến về dự thảo Nghị định "Kinh doanh đặt cược cá độ bóng đá quốc tế" đến nay, sau gần 10 năm chuyện đặt cược trong thể thao, trong đó có đặt cược bóng đá ở nước ta mới chính thức được luật hóa. Trên đã thông, nhưng dưới vẫn tắc!

1- Cá cược bóng đá ở các nước phát triển được coi là một nghề, có hẳn một thị trường cá cược cho dân chúng và thu về cho ngân sách quốc gia một khoản tiền không nhỏ. Theo ước tính của các chuyên gia, trong tổng số cuộc đặt cược thể thao được thực hiện trên toàn thế giới, thì cá cược bóng đá chiếm đến 70%. Cứ vào dịp Euro, World cup, doanh thu của các trang mạng cá độ online tăng vọt. Đơn cử, thị trường cá cược trên mạng tại Pháp (chính thức được phép mở cửa từ năm 2010) thì giải Euro 2016 số tiền cá độ bóng đá lên đến 60 tỷ euro. Một con số làm chóng mặt nhiều người.

Còn ở nước ta trước đây chưa nhìn thấy mặt tích cực trong đặt cược thể thao mà cụ thể là bóng đá, nên đã coi đó là "một tệ nạn xã hội" vì mặt tiêu cực của cá cược lấn át. Thị trường ngầm trong cá cược bóng đá đã gây cho bao nhiêu gia đình ở nước ta lâm vào cảnh nợ nần chồng chất, rồi tan vỡ; bao nhiêu thanh, thiếu niên đi vào con đường cờ bạc, giết người cướp của… Các lực lượng chức năng đã ra tay triệt phá nhiều ổ cá cược (thực tế là đánh bạc), thu hàng nghìn tỷ đồng, phong toả hàng trăm tài khoản ngân hàng, đã truy tố nhiều bị can về tội "đánh bạc" và "tổ chức đánh bạc".

Khi mạng internet chưa phát triển, nhà cái thường tổ chức ra "kèo" cá độ bóng đá bằng các phương thức giản đơn như, thông báo trực tiếp tỷ lệ đặt cược, ghi số tiền cá độ vào tờ phơi, gặp trực tiếp dân chơi để thống nhất kèo độ... Nay, với sự phát triển của công nghệ thông tin và mạng internet, số lượng người chơi tăng vọt, đạt đỉnh cao là các dịp Euro, World Cup. Họ có thể tham gia cá cược từ những chương trình ứng dụng được tải về trên các smartphone hay máy tính bảng. Với những phần mềm mới này, dù có hàng rào kỹ thuật tinh vi chúng ta cũng không đủ sức ngăn chặn.

Việc cá độ tăng lên cũng đồng nghĩa với dòng tiền cá cược từ Việt Nam cứ chảy vào túi các nhà cái nước ngoài. Chưa có số thống kê chuẩn xác, ước tính mỗi năm số tiền cá độ bóng bất hợp pháp tại nước ta bị "trôi" vào các nhà cái đặt tại nước ngoài lên đến 1-1,5 tỉ USD. Vì thế, hợp pháp hóa hoạt động đặt cược trong thể thao, trong đó có cá cược bóng đá đã nhiều lần lên bàn nghị sự mà chưa chưa tìm được lời giải đúng đắn. Đến nay mặt tích cực của cá cược trong thể thao đã được nhìn nhận một cách cởi mở đúng mức và thận trọng trong từng bước thực hiện: "Đặt cược thể thao là hình thức giải trí có thưởng mà người tham gia đặt cược thực hiện dự đoán về kết quả có thể xảy ra trong các sự kiện thể thao được sử dụng để kinh doanh đặt cược"; "Đặt cược là ngành kinh doanh có điều kiện được Nhà nước kiểm soát chặt chẽ".

Quy định chi tiết tại điều 68a của Luật Thể dục thể thao sửa đổi vừa thông qua, còn chỉ rõ: "Chính phủ quyết định danh mục các hoạt động thể thao được phép kinh doanh đặt cược thể thao, quy định chi tiết về kinh doanh đặt cược thể thao".

2- Trên thực tế, không chờ có Luật, từ tháng 1/2017, Chính phủ đã có Nghị định 06/2017/NĐ-CP quy định về việc kinh doanh, quản lý hoạt động kinh doanh và xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động kinh doanh đặt cược. Theo đó, có 3 loại hình đặc cược được phép kinh doanh: đặt cược đua ngựa, đua chó và đá bóng quốc tế. "Bóng đá quốc tế" là các trận đấu, giải thi đấu bóng đá được tổ chức bên ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc được các tổ chức quốc tế đứng ra tổ chức trong lãnh thổ Việt Nam. Ai được tham gia, ai không được tham gia sân chơi cá cược này được quy định rõ trong Nghị định.

Nghị định 06 ra đời nhằm tăng cường hiệu quả quản lý, giám sát, xử lý vi phạm đối với lĩnh vực kinh doanh đặt cược, nâng cao trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan quản lý nhà nước có liên quan trong việc quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh đặt cược, đấu tranh chống các hoạt động cá cược bất hợp pháp tác động tiêu cực đến trật tự, an toàn xã hội và tình trạng chuyển ngoại tệ bất hợp pháp ra nước ngoài để tham gia các hoạt động cá cược. Nghị định này còn đã đáp ứng nhu cầu giải trí của một bộ phận dân cư có thu nhập chính đáng.

Nghị định 06 cho phép một doanh nghiệp được phép tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. Thời gian thí điểm 5 năm kể từ ngày doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Chính phủ chỉ chọn doanh nghiệp, có lẽ vì đây là loại hình kinh doanh có điều kiện rất nhạy cảm, tác động sâu rộng vào mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa.

Một bước đi tích cực để đưa Nghị định vào cuộc sống là, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cũng đã công bố danh mục các trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế được lựa chọn làm căn cứ kinh doanh đặt cược. Trong danh mục này, cho phép kinh doanh đặt cược đối với các trận đấu World Cup 2018 tại Nga đang diễn ra.

Vậy là danh mục giải đấu, luật chơi, cơ cấu giải thưởng đã có, nhưng đến nay sân chơi cá cược bóng đá quốc tế hợp pháp, kể từ khi có Nghị định 06 đã hơn 1 năm vẫn chưa được triển khai. Tắc ở đâu?

Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp muốn tham gia kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế phải đáp ứng các điều kiện: vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỉ đồng; phương án đầu tư hệ thống công nghệ, thiết bị kỹ thuật, phần mềm kinh doanh bảo đảm hiện đại, đồng bộ, dễ dàng nâng cấp, vận hành, chính xác, an toàn; phương án kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế khả thi, phương thức phân phối vé đặt cược, địa bàn phát hành vé phù hợp với quy định của pháp luật.

Theo nhiều doanh nghiệp, thì quy định này khá chặt chẽ, ít doanh nghiệp có thể đáp ứng được. Một vài doanh nghiệp có khả năng định tham gia nhưng Chính phủ quy định chỉ một doanh nghiệp được kinh doanh đặt cược nên phải qua đấu thầu mới chọn được doanh nghiệp xứng đáng. Trong khi trên "nóng" thì dưới "lạnh". Những Bộ, ngành có trách nhiệm soạn thảo Quy chế đấu thầu xem ra chẳng vội vã gì. Họ thận trọng để có quy chế chuẩn mực trong việc lựa chọn doanh nghiệp loại này, nhưng thận trọng đến mức "chậm như rùa" khiến doanh nghiệp tiếp tục phải chờ đợi… là điều đáng trách, là bỏ lỡ thời cơ thu khoản tiền về cho ngân sách từ mùa World cup này. Khoản tiền này lại chảy về các nhà cái nước ngoài, vì người Việt Nam không thiếu sân chơi cá cược bóng đá của các công ty nước ngoài rất hấp dẫn.

Thời gian là vàng, càng kéo dài sự chờ đợi Quy chế đấu thầu khiến các doanh nghiệp càng ái ngại về tính minh bạch, công khai.

Một câu hỏi cần đặt ra: Giả thiết có Quy chế đấu thầu được ban hành thì sức hấp dẫn đối với người chơi có cao? Thiển nghĩ của tôi là không cao. Vì quy định cá cược được ban hành không sát thực tế, chưa đáp ứng nhu cầu của thị trường cá cược. Mức đặt cược hiện nay theo quy định, tối thiểu 10.000 đồng và tối đa mỗi người chơi trong 1 ngày cho từng sản phẩm đặt cược là 1 triệu đồng thì khó hấp dẫn người chơi. Sức hấp dẫn không cao còn bởi, trong danh mục giải đấu mà Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch công bố thiếu vắng 5 giải vô địch hàng đầu của các quốc gia Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Đức, Ý mà "dân ta vẫn mê".

Bước thí điểm đặt cược bóng đá ở nước ta trải qua hành trình thật cam go, mong mỏi của người chơi là nhanh chóng xác định "nhà cái" xứng đáng gánh vác nhiệm vụ khó khăn này.

Đ.Ngọc

Chủ đề khác