VnReview
Hà Nội

Bản quyền truyền hình thể thao và nút thắt truyền hình OTT

Lại đang có nguy cơ về vấn đề bản quyền truyền hình thể thao. Nhưng lần này là bản quyền phát sóng ASIAD 2018. U23 Việt Nam sẽ thi đấu nhưng nếu VTV không mua được bản quyền thì người hâm mộ sẽ phải nhịn xem.

Giá bản quyền ngày càng cao, vì sao?

Bản quyền truyền hình thể thao mà đặc biệt là môn bóng đá ngày càng được thương mại hóa một cách mạnh mẽ thì những quốc gia mua bản quyền như Việt Nam càng phải chi trả nhiều hơn là chuyện tất yếu. Nhưng nếu nhìn một cách toàn diện hơn, phạm trù bản quyền truyền hình ngày nay đã rất khác 10 trước trước, và càng không thể so sánh với 15 hay 20 năm về trước. Ngày nay, ngoài các kênh truyền hình quảng bá còn có truyền hình trả tiền với rất nhiều phương thức truyền dẫn như truyền hình số vệ tinh, truyền hình cáp, truyền hình OTT phát đến các thiết bị như tivi, máy tính, thiết bị di động. Phương thức truyền dẫn đa dạng hơn cũng thúc đẩy lượng người xem tăng trưởng nhanh hơn.

Hãy nhớ lại mùa World Cup 2018 vừa qua, "khúc mắc" trong thời điểm cuối của quá trình đàm phán mua bản quyền phát sóng của VTV chính là bản quyền phát sóng cho các nền tảng Internet và di động. Khi người xem truyền hình qua đường truyền dẫn Internet và di động ngày càng tăng thì bản quyền truyền hình OTT cũng sẽ góp tỉ trọng ngày càng cao trong cơ cấu giá bán và giá mua gói bản quyền chung. Mặt khác, Việt Nam thuộc tốp những quốc gia hàng đầu về vi phạm bản quyền truyền hình trên Internet cho nên các đơn vị nắm giữ bản quyền nước ngoài khi đàm phán về vấn đề này cũng sẽ phải tính toán rất kĩ thiệt hơn, có thể nâng giá lên cao hơn mức bình thường.

Một lần nữa, thương vụ mua bản quyền ASIAD 2018 của VTV đang gặp khó khăn giống như trường hợp mua bản quyền World Cup đã qua, vì giá cả được cho rằng quá cao. Khi xu thế truyền hình OTT đang dần bùng nổ tại Việt Nam, có lẽ không nhà đài nào muốn đứng ngoài lề phân khúc thị trường này, vì vậy sẽ phải chịu chi phí mua bản quyền cao hơn.

Truyền hình OTT đang là tương lai

Trong mùa World Cup 2018 vừa qua, ứng dụng VTV Go đã liên tục quá tải vì lượng truy cập vào xem các trận đấu bóng đá. Trong thời điểm đó, VTV cũng đã hướng người dùng sang một ứng dụng khác là VTV Sports. Hay ứng dụng FPT Play dù bán gói xem 30.000 đồng/tháng gồm cả chi phí 3G/4G song người dùng vẫn có thể xem miễn phí bằng gói cước Internet di động riêng.

Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 30 sản phẩm truyền hình OTT gồm truyền hình Internet phát qua tivi và truyền hình phát qua ứng dụng được tải về trên các thiết bị di động. Nhìn chung, chưa có Cty cung cấp dịch vụ truyền hình OTT nào khẳng định đã có lãi đặc biệt đối với dịch vụ phát qua ứng dụng di động. Tuy nhiên, trong mùa World Cup 2018 vừa qua, không ít nhà cung cấp dịch vụ đã tranh thủ thời cơ quảng bá ứng dụng của mình bằng cách cho xem miễn phí, trong khi những nhà mạng sở hữu ứng dụng càng có lợi thế hơn khi tặng thêm dung lượng Internet di động lên gấp 5-6 lần.

Ông Nguyễn Văn Khoa –Phó tổng giám đốc FPT và nguyên là Tổng giám đốc của FPT Telecom – cho biết, trong mùa World Cup 2018 có những trận đấu lượng xem trong cùng một thời điểm qua ứng dụng FPT Play trên thiết bị di động đạt tới khoảng 1,6 triệu. Điều đó cho thấy nhu cầu xem truyền hình đặc biệt là các giải đấu và trận đấu thể thao đỉnh cao qua thiết bị di động ở mọi lúc mọi nơi ngày càng gia tăng mạnh mẽ. Cơ hội khai thác thương mại qua truyền hình di động là một tương lai với nhiều tiềm năng và nhà đài nào chậm chân trong hướng đi này sẽ chịu thua thiệt cho dù chưa biết phải chịu "lỗ trong kế hoạch" đến bao giờ.

Truyền hình OTT đang là tương lai của truyền hình. Tuy nhiên, sự vi phạm bản quyền tràn lan trên các nền tảng OTT cũng khiến cho tương lai truyền hình OTT tại Việt Nam gặp phải những bất ổn. Trên thực tế thì bất ổn đã từng xảy ra với hai giải bóng đá hàng đầu Châu Âu là Euro Champions League và Europa League vài mùa trước khi VTVCab đã bị đối tác ngừng cung cấp dịch vụ từ vòng bán kết vì cho rằng đã để xảy ra tình trạng xâm phạm bản quyền nghiêm trọng. Gần nhất là mùa World Cup tháng 6 vừa qua khi vừa diễn ra có 3 ngày đã phát hiện hơn 700 vụ vi phạm dù trước đó phía VTV cũng như giới truyền thông đã cảnh báo nhiều lần về tình trạng này.

Với các nhà đài đang cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền nói chung và truyền hình OTT nói riêng, tình trạng xâm phạm bản quyền tràn lan đang là "bóng ma ám ảnh" đối với sự nghiệp kinh doanh của họ. Tình trạng này có thể khiến họ bị cắt hợp đồng giữa chừng gây mất uy tín, lại có thể khiến họ thất thu, mất đi cơ hội phát triển dịch vụ cũng như khai thác thương mại.

Con số 393 triệu lượt xem trực tuyến World Cup 2018 chỉ trong tuần đầu của giải thông qua 59 triệu ứng dụng phát video đã đánh dấu kỉ lục xem trực tuyến cao nhất trong lịch sử của một giải đấu thể thao. Thể thao là một đòn bẩy quan trọng để kích truyền hình OTT phát triển nhưng rõ ràng nó vẫn đang là một nút thắt tại Việt Nam.

Thế Lâm

Chủ đề khác